Vanden Slotelen

Dat derde misbruyck.

Tot hier hebben wi gehoort hoe si die slotelen twee sins gedeelt hebben Eens, bindeslotelen ende ontbindeslotelen, daer wt gemaect, om daer mede statuten te stellen, ende statuten op te heffen oft toe te laten. Ten anderen hebben sy falende slotelen, ende rakende slotelen daer wt ghemaect, daer aen en ist niet genoech. Sij hebbense ten derden ghedeelt aldus, die een slotel heet een slotel der macht, ende die ander heet een slotel der kennissen, ende dit zijn die rechte twee slotelen die den Paus voert, die hi oec met ernste meynt, alsoe gaetet als men eens wt der bane comt, daer en is des dolens noch eynde

[fol d2r]

noch ophouden, ende daer moet altijt die een luegen seuen andere hebben tot een decsel, ende ten helpt doch niet.

Die ghewelt slotel heet dat die Paeus macht heeft inden hemel ende der aerden te ghebieden ende te verbieden, hoe ende wat hi wil. Hi can Keyseren, Coningen, Vorsten op ende af setten, hi can alle ouerheyt meesteren ende regieren, hi can den Engelen inden hemel ghebieden, hi can dat Vagheuier los maken. Ende wat salmen veel seggen? Sij handelen daer ouer, ende hebben langhe daer ouer ghestreden, oft die Paus een mensche is oft god? Mer sy hebben eyndelick besloten dat hi Gods stadthouder opter aerden is, ende een aertsche God, een persoon wt God ende mensce te samen gesmolten, dat doet die gewelt sloetel.

Daer wt brullen ende donderen die scrickelike Decreten int geestelike recht, dat God S. Peter gegeuen heeft, dat hi een Keyser in hemel ende opter aerden is, als Nicolaus die derde roept. Ende ten andermael C. Pastoralis, roemt die Paeus dattet gheen twijfel met allen is, als dat rijcke keyserloos is, soe is hi die rechte Keyser. Ende in C. Solite, spreect hi. Dat die Paus bouen den Keyser is, alsoe hooghe als die sonne bouen die Mane is. Ende van dye afgrijselike gruwelijcke donderwoorden zijnder veel meer int gheestelike

[fol d2v]

recht. Dat Iohannes wel in zijn Apocalipsis. ca x. scrijft, dat die Enghel der wolcken briescht als een Leeu, ende seuen donderen antwoorden hem. Mer dit hebben sy oec tot op den dach van huyden gedaen, vele Keysers ende Coningen af gheset Vorsten veruloect ende verdreuen, ende hem seluen Heren bouen alle heren, coningen bouen alle coningen gemaect, wt die cracht van desen slotel der macht.

Die sloetel der kennissen is, dat die Paeus macht heeft bouen alle rechten, beyde geestelic ende wereltlic. Bouen alle leeringhen, beyde gods ende der menchen, bouen alle handelinge ende saken, bouen alle vragen ende dolingen, ende summa. Hi is rechter bouen al datmen segghen ende dencken can in hemel ende in der aerden doer desen slotel, ghelijc hi een Heere is bouen al datmen doen can in hemel ende op der aerden doer den slotel des gewelts. Ende dat is ende heet recht die Paus met zijnder drieuuldiger crone. Een Keyser inden hemel, een Keyser opter aerden, een Keyser onder der aerden, hadde God yet meer, so waer hi oec een Keyser daer ouer ende hi moeste vier cronen draghen. Wat hi nv heet te doen ende te leuen doer den sloetel der macht, dat is gedaen ende gheleeft in allen conincrijcken opter aerden. Mer wat hi niet gedaen noch geleeft wil hebben, dat en is niet ghedaen noch geleeft. Also oec wat hi wil geleert, ghepreect, gherecht, ghehan-

[fol d3r]

delt hebben, dat moet geleert, gepreect, gerecht gehandelt heeten. Wat hi niet en wil geleert, gepreect, gherecht, gehandelt hebben, dat en is niet geleert, gepreect, gerecht, gehandelt, God geue het sy gods woort oft weerlick recht, so moetet ketterie zijn. Want hi is Here bouen alle ghewelt ende leeringe, bouen alle rijcken ende recht in hemel ende opter aerden. Lieue, wye en soude sulc een keyserdom niet begeren, wanneert hem gewerden mochte.

Daer wt brullet hi ten andermael in zijn geestelic recht dat alle Keyseren ende Coningen stoelen die daer rechten, moeten dat recht van hem leeren, ende te leene ontfanghen. Ende Cuncta. Die gansse christenheyt doer die gansse werelt weet datmen den Paus niet rechten noch leeren can, mer si moeten hem altemale van hem rechten laten. Item dat oeck die heylige scrift ende Gods woort van hem moet leen ontfangen, dat is Robur & authoritatem accipere, als zijn woorden luyden. Ende die summa daer van is Daer en darf noch God noch mensche totten Paus seggen Wat maect ghi? oft waer om doet ghi dat? Mer hi mach doen ende leeren wat hi wil, ongestraft ongehindert ende ongemeestert Sulcs gruwelics brullens isser vele in zijn geestelike rechten ende Bullen. Ende dit zijn alle dye hoochste Articulen des geloofs, dat ghi badt Godt selue verloochenen

[fol d3v]

mocht, dan een van desen, Ende daer zijn vele goede lieden daer omme verbrant ende verworcht.

Welaen, Daer hebt ghi eens grondelic, wat Christus ghemeynt heeft met dese woorden tot Petro. Wat ghi binden sult op aerden, sal gebonden zijn inden hemel, ende wat ghi ontbinden sult opter aerden, sal ontbonden zijn inden hemel, te weten Peeter, Als ghy Keyseren ende Coninghen met voeten treedt, so salt recht zijn, Als ghi mijn woort ontbindt, soe salt ontbonden zijn, Ghi sult God zijn, Ick en wil gheen God meer zijn, Ist niet wel wtgeleyt? Mer ten is gheen noot vele hier teghen te vechten, Het soude alte groot een boeck maken. Na dat die bediedinge deser woorden zeer eenen yeghelijcken, oeck den ghenen die aenden Paus hangen, bekent is, dattet valsch ende gheloghen is. Want Christus en heeft Petro gheen macht gegeuen, noch inden hemel noch opter aerden te domineren, mer hi scheydet zijn rijcke vanden wereltliken rijcke voor Pilato, dat zijn rijcke van deser werelt niet en is, mer dattet een rijcke der waerheyt is, Ende noch eens tot zijnen iongeren, Die wereltlike Vorsten domineren ende hebben heerscappije ouer hem lieden, mer ghi en sult so niet doen. Met dese ende dier ghelijcke clare woorden verbiet Christus Petro ende zijnen Iongeren der wereltlike heerscappije, ende vermaentse tot haren of-

[fol d4r]

ficie ende dienst, daer hijse toe geroepen hadde, ende sy sullen die wereltlike Heeren dat hare laten wachten.

Mer hoe wel dit scandelick misbruyck ende onuerstant niet so gruwelic is, als die voorgaende twee, sy en hebben oeck der zielen niet so moordelijcke schaden gedaen. Want waer anders Gods woort blijft, mach een Christen dan noch wel blijuen ende salich werden, zijn Bisscop oft Pastoor werde een weerlic heere oft niet, na dat die wereltlike heerscappije sinen geloue niet en scaedt. Ic conste oeck noch wel lijden, dat die Paus ende Bisscoppen wereltlike Heren waren ende bleuen, om datse doch dat Bisscoplic ampt te buyten gaen ende scuwen, wanneer sy alleen dat geestelic ampt hielpen doer andere drijuen ende vorderen, Doch heeft sulck een onuerstant grote lichamelike schaden gedaen, Want die Paus ende die sine daer doer vele krijgen, bloetstorten, moorden ende yammeren onder Keyseren, Coningen Vorsten, landen ende lieden gesticht hebben, alst dan zijn moet Wie een luegenaer is, moet oec een moorder werden, als die duuel zijn vader oec is, dat de Paus doer dese bediedinge vrijlic lange van S. Peters erfgenaemheyt geuallen is ende en heeft niet meer Petrus nacomer mogen zijn, mer des Keysers oft veel meer des duuels

Christus heeft zijn slotelen der kercken tot hemelrijc gegeuen ende niet tot aertrijck, als hi spreect, Tsal inden hemel ontbonden zijn. Maer

[fol d4v]

wat helpt dat wereltlick rijcke eenen Christen totten hemel? Ia wanneert ten hemel helpen conste, so en hadde Christus niet behoeft vanden hemel te comen. Daer zijn wel so fijne Coninckrijcken voor ende na geweest, beyde met machte gewapent ende met rechten veruatet. Oec so hadde hi selue wel een wereltlick Coninck moghen werden, wanneert nut oft nootsakelick ten hemel ware, mer nv hy dat niet ghedaen heeft, ist goet te rekenen, dat hy zijn slotelen niet tot wereltliken ghewelt ghegeuen heeft, ende dat die Paus metten sinen die fijne woorden Christi valschelick ende booselick op wereltlick ghewelt wtleyt. Ende si en bethoonen noch leedtscap noch beteringhe daer af, gaen verstoct voort, tot datse te gronde gaen.

Mer dat en mach ick ongethoont niet laten, dat zij den slotel der kennissen herwaerts trecken totten slotelen S. Petro ende den Apostelen gegeuen, Mat.xvi. ende .xviij. Ende hoe wel somige leeraers sulcs oeck doen, so en ist doch niet recht, ende men soude der leeraren woorden niet so onbedacht oprapen, ende hem daer op gronden, sonder seker getuyghe der scriften. Want wt desen onuerstande is vast gecomen dien leedigen gruwel des faelslotels, om dat zij ghemeynt hebben, dat dye slotel noch binden noch ontbinden mach, men wete dan eygentlick, hoe die saken voor God staen, welck doch on-

[fol d5r]

moghelic is, recht als hadde Christus metten slotel der kennissen geboden, datse niet binden noch ontbinden souden, sy en wisten dan te voren, hoe dat metten mensche voor God stonde, Sij en hebben doch selue sulcke gedichte geboden niet gebonden, mer altijt gebonden als die blinde, ende hebben hemseluen daer na metten faelslotel los ende vrij geseit, als waert haer scult niet, dat si dolen ende falen. Nv en comet emmers niet wel ouer een, datse ghelouen, Men moetet weten, ende men mach doch sonder weten binden op onsekere auontuere. Also moet ymmers daer dye een lueghen die ander voortbrenghen, ende malcander onder een ander verraden.

Mer wij segghen also, dat die slotel der kennissen gheheel niet en behoort totten slotelen daer wij nv af handelen, wt Mat xvi. ende .xviij. ende het is geheel ende al een ander slotel, Die twee slotelen heeten wij bindtslotel ende ontbindtslotel, nae dye woorden Christi, Wat ghi bindt, wat ghy ontbindt &cet. Mer vanden slotel der kennissen, spreect hi Luce.xi. totten Pharizeen alsoe. Wee v scriftgeleerde, Ghi hebt den slotel der kennissen, ghi en gaet daer niet in, ende beledt die daer in willen Hier en geeft Christus gheen slotelen, mer seyt Si hebben hem, ende het moeten oude slotelen zijn, eer dan Christus den hemel open gedaen heeft. Daer omme noemt hi hem oeck een slotel der kennissen oft

[fol d5v]

totter kennissen, dat hi totter kennissen dienen sal Ende spreect daer toe, datse selue niet in en gaen. Waer in? totter kennisse, daer si den slotel toe hebben, ende beletten die ghene, die gheerne totter kennisse in gaen wilden.

Daerwt acht ic emmer dattet claer ghenoech is dat Christus hier noch van binden noch van ontbinden en spreect, mer van preecken ende leeren, ende dese slotel en is niet anders dan die leere slotel, dat is, dat leerofficie, predickofficie, Pastoorscap, daer dore men die lieden totter kennissen leyden sal, datse leeren ende weten, hoe si God dienen ende salich werden sullen, dat is die kennisse die hi hier noemt, Twelck oeck menich goet herte gheerne wiste, ende gheerne daer in ende daer toe quame, so werdet verhindert ende verleyt, effen doer die, van welcken het leeren ende daer toe comen soude, als die den slotel ende dat ampt daer toe hebben. Also deden die Pharizeen, si souden die luyden totter kennissen Christi ende der waerheit brenghen, So voeren si toe, verbodent, belettedent ende leerden daer tegen, ende tmoeste ketterije zijn, daer si vele lieden mede verhinderden, die wel gheerne die waerheyt geweten hadden, alst altijt ende tot noch toe ghegaen is, dat die duechdelicste die gheerne die waerheyt wisten, ten alder meesten verleyt werden, Mer die de waerheyt verachten ende verroeckelosen, can die duuel niet verleyden, want si behoren hem van nv toe.

[fol d6r]

Daer om noemt Matheus int .xxiij. sulck haer hinderen ende beletten oeck een sloetel, dien si misbruycken om den hemel te sluyten, ende seyt, Wee v Scriftgheleerde ende Pharizeen ghi hypocriten ghi dye dat hemelrijck voor den menschen toesluyt, ghi en coemt daer niet in, ende die daer in wilen, en laet ghy nyet in gaen. Nv hadden dye Pharizeen ymmer Sinte Peeters slotelen nyet dat is vast, alsoe en spreect oeck Christus hier niet van binden noch ontbinden, mer hy spreect van goede luyden, dye gheerne ten hemel wilden, ende het wert hem lieden met machten, onrecht, lieghen ende bedrieghen belettet, Daer omme ist vanden ghemeynen predickampt geseit, het welck den ganssen volcke den hemel op soude doen ende vercondighen. Mer sinte Peeters sloetelen gaen alleen ouer dye somighe, te weten ouer die sondaers. Daer omme en sullen wij die slotelen niet also in malcander menghelen, als dye onvlytighe slaperighe Theologen doen, Mer wel ende deghelick onderscheyden, soe connen wij by die reyne ende sekere waerheyt blijuen ende al verkeert verstant scuwen.

Tis wel waer datmen weten moet ende ghewis zijn sal, wien ende watmen binden ende ontbinden sal, want Gods ordinancie en sal dye blinde coe niet speelen, als wij hier nae hooren sullen,

[fol d6v]

maer dat weten daer zij die slotelen af noemen, te weten, datmen weten sal, hoe die mensche voor God stae, dat is niet, ende het maect die slotele tot faelslotelen. Daer omme willen wij sulcke weteslotelen niet hebben noch lijden, so weynich als den faelslotel, Ende sy en sullen allebeyde inder Christenheyt niet zijn. Also en willen noch en sullen wij oec den gheweltslotel oft den heerslotel niet lijden, ende hi en sal oeck inder Christenheyt niet zijn, So weynich als wij oeck lijden willen den bindtslotel, die daer gesetten stelt, ende den ontbindtslotel, die daer dispenseert ende orlof om ghelt vercoopt. Wij willen den ghemeynen leereslotel, ende daer na voor die ghene die sondigen, den rechten bindtslotel ende ontbindtslotel hebben ende behouden.