Een dure eed

XIII.

Met gelegenheid van Kerstdag en de feestavonden, welke in het omliggende gevierd werden, had ze een nieuw blijk van zijne verkleefdheid gekregen. Veria had haar en Marcellien door den paardenknecht van 't schaapgoed doen uitnoodigen naar eenen koekebak. Deze ook was gevraagd.

‘Wij zullen samen gaan en samen dan naar de Kerstmis trekken, want het zal een nachtspel worden,’ had hij gezegd. En hij had buren en bekenden genoemd, die er ook wezen zouden.

‘Veria weet wel, dat ik nergens ter feest ga,’ antwoordde Reine. Maar zij meende, dat Marcellien aannemen zou. Zij was dus zeer verwonderd, toen hij zeide:

‘Niet bij!’ kort en onbeleefd zelfs en als trotsch er op, dat hij aan dat genoegen verzaakte.

‘Gij, die een oog op Veria hebt!’ plaagde de knecht.

Maar hij protesteerde; daar was niets van, nooit iets van geweest, sinds hij teruggekeerd, was, verzekerde hij met vuur.

Neen, er was niets van, Reine wist het wel. Zou hij haar zooveel voorkeur toonen, indien hij eene andere liefhad! Zijn blik alleen was eene bekentenis; zijn toon klonk zoeter, als hij haar aansprak, en wanneer Reine zelve, medegesleept door ik weet niet welke onweerstaanbare kracht, hare rol van stugge

[p. 156]

meid vergat, en, terwijl hij vertelde, hem in de oogen bleef zien, luisterend naar zijn verhaal, en hij zonder oorzaak opeens in de war geraakte en stokte, toen sloeg zij ook onthutst de blikken neder. Er volgde een poos van verlegenmakende stilte.

Het zweefde bestendig op zijne lippen, dat woord van liefde, dat zij niet hooren wilde. Dit laatste moest hij voelen door een heimelijk, onuitgesproken gebod, waarmede zij hem de stilzwijgendheid oplegde.

Doch het vleiend besef dezer min, dat haar heel den winter in een staat van gelukzalige kalmte en bevrediging had doen doorbrengen, maakte allengskens voor onbehagelijkheid en onbepaalden kommer plaats. Zij voelde beklemdheid als wanneer er onweder in de lucht hangt. Onbewust had zij zich aan de neiging overgegeven, die haar tot hem trok, eene soort van wedijver tusschen haar en Veria. De dagelijksche omgang, de gedwongen vertrouwelijkheid van twee personen, die onder één dak huizen en... wellicht meest van al de gelijkenis met den doode, het wedervinden van het verlorene, de mogelijkheid alles nog eenmaal te herbeginnen hadden hun werk gedaan. Buiten haar weten had zij niet alleen zijne liefdeblijken lijdzaam aangenomen, maar ze beantwoord: haar eigen oog had vaak verraden, dat het door het zijne betooverd en aangetrokken was; hare stem had te teeder, te bewogen geklonken, als zij hem aansprak en hoe menigmaal was het niet hare schuld, de schuld harer te duidelijke belangstelling in zijn verhaal, dat zij het uur vergeten hadden en nog opzaten, toen iedereen in de gebuurte reeds in slaap was.

En nu vroeg Reine zich soms af: ‘Heb ik er schuld aan?’ Zij zegde neen aan haar zelve, maar de twijfel kwam beangstigend en kwellend weder.

Moest zij niet heengaan in dit geval? Mocht zij dat smeulend vuur onderhouden? En daar het zeker was, dat ze hem niet wilde, moest ze hem niet vluchten, hem de vrijheid laten

[p. 157]

eene andere te beminnen, wat hare tegenwoordigheid verhinderde?

Ja, zij zat op met hem, halve nachten, en zij mocht de hand op haar hart leggen, den hemel tot getuige nemen, de menschen stout en vrank onder de oogen komen, want haar handel was vlekkeloos; maar baarde dat geene opspraak? En zou zij zelve niet de eerste geweest zijn om zulke gemeenzaamheid af te keuren, indien het Veria of ééne der dochters van het schaapgoed bij voorbeeld gegolden had?

En zij knikte ja, dat het verkeerd was, verkeerd scheen ten minste, maar zij was zoo arm aan genegenheid; zij was zoo zeker van zich zelve, mocht zij dàt niet aannemen, zij die nooit iets anders van het leven hebben zou?...

‘Ik zal gaan slapen, zoodra Peetje en Meetje naar bed zijn,’ dacht ze elken avond, en als de duisternis over de aarde lag, als de wind in de naakte fruitboomen op den boogerd huilde, en een koude tocht binnenkwam met Marcellien, die nog eene ronde in de stallen had gedaan; als hij zijne lantaarn uitblies in plaats van naar het braskot, zijne slaapkamer, te trekken; als het vuur in de kachel nog ronkte; als hij nog eene pijp ontstak en zich eerbiedig in den anderen hoek van den schoorsteen zette, toen schoot haar moed te kort en zij bleef. Er waren avonden, dat zij geene tien woorden met elkander spraken; dat niets anders in de keuken te hooren was dan het spinnen der kat, die, op den schoot van Reine staande, den rug kromde en den stijven staart opstak onder hare streelende hand, en het getiktak van het uurwerk.

Men zou gezegd hebben twee menschen, die op elkander pruilden, die de ééne na den andere wachtte om eene beslissende, vijandelijke uitlegging te hebben.