Drie novellen

Vreemde invloed. Mijne goede faam. Kromme Cies

XXVII.

Hij kon zich niet troosten over het verlies van dat kind. Dagen lang was het hem onmogelijk eenige bezigheid te verrichten, en na weken nog kon hij geen voorwerp zien, dat hem aan den kleine herinnerde, zonder de tranen in de oogen te krijgen. Hij bracht weder zijne avonden op zijne kamer door - hetgeen hij niet deed, als hij Dieudonné nog had; en Justine zat alleen in de eetzaal gedurende de lange winteravonden, alleen met haar handwerk, dat onaangeroerd op haren schoot lag, in dat zelfde vertrek, dat kort te voor van de luidruchtige kreten en het vroolijk spel van het kind weergalmde. De lucht, die zij er ina-

[p. 58]

demde, beklemde haar, en in stomme treurnis liet zij zich in slaap op haren zetel vallen, en gruwde voor het ontwaken, dat op die wanhopige sluimering volgen moest.

Zij had geene kennissen aangeknoopt: haar zocht dus niemand op in het ongeluk. Zij las niet: de boeken, die in haar bereik lagen, waren van ernstigen en voor haar van vervelenden aard, en haar man dacht er niet aan de leeslust met ergens iets onderhoudends bij haar op te wekken. Hij stak zelfs niet zelden achteloos het dagblad in zijnen zak, waarin zij gewoon was de rubriek van misdaden, rampen en ongelukken te lezen.

Hij was diep ongelukkig: stoffelijk was hij wel genoeg verzorgd; maar hem ontbrak Dieudonné, zijn geliefde knaap, en hem ontbraken ook zijne vroegere huisgenooten; hij kon zich aan hunne afwezigheid niet gewennen; het ontbrak hem aan gedachtenwisseling, aan innig zieleleven, aan mededeeling van hetgeen hem aan het harte lag. Vreemde invloed had hem geleerd zijne vrouw, zijne verkleefdste vriendin, te miskennen en te minachten; het kind alleen vormde tusschen hen een band van liefde en een onderwerp van onuitputtelijk gesprek, - het kind was heen, de band verbroken, en hun levensheil scheen voor immer vernietigd.

Tehuisgekomen deelde hij haar soms wel het een of ander treffend nieuws mede; hij onderhield zich met haar over stoffelijke belangen, en toonde haar eenen afgesprongen knoop aan zijnen handschoen of iets, dat aan zijnen hemdband schortte; maar voor het overige zat hij stilzwijgend en afgetrokken aan tafel, - het onderwerp van Dieudonné was te pijnlijk voor beiden en wierd bijna niet aangeraakt - en toen Justine hem in den eerste met schuchter verwijt de opmerking maakte, dat hij zoo weinig sprak, schreef hij dit aan zijne veelzijdige bezigheden toe, of klaagde over hoofdpijn, dat gekend uitvluchtsel der treurigen, der

[p. 59]

misnoegden, of dergenen wien het onderhoud tot last is.

Waarvan kon zij spreken?

Zij vertelde hem hare hoofdbrekingen met de meiden; want sedert het vertrek van de dienstbode, die met de moeder en Eugénie mede was gegaan, had zij er reeds een paar andere gehad en thans de derde heengezonden.

Zij besloot zelve hand aan het werk te slaan en voor eene poos geene meid meer te houden. ‘Dat is onmogelijk,’ had haar echtgenoot glimlachend voorspeld. En hiermede kwam al haar oude ijver en arbeidzaamheid in haar op; maar thans streefde zij niet meer, zooals zij het vroeger eenmaal vergeefs had beproefd, naar geestelijke en zedelijke volmaking, thans wijdde zij al hare krachten enkel aan de stoffelijke welvaart van haar huis.

Het was haar eene zoete belooning haren gemaal te hooren zeggen, dat hij niet beter kon verzorgd zijn, - hij die nochtans onder dat opzicht nooit had te klagen gehad - want dat recht moest men aan Eugénie laten wedervaren, dat hare pedanterie met huishoudelijke gaven gepaard ging. Hij vroeg haar ook in den eerste, of zij niet vermoeid was, en wilde bijna niet, dat zij hem dienen zou, en die bezorgdheid, deze deelneming verblijdden haar en moedigden haar aan om in haar voornemen te volharden.

Hoe gauw werd hij er echter aan gewoon haar ruwe voorwerpen te zien behandelen en af en toe aan tafel en in huis onopgeschikt te zien rondloopen! Ook had zij in den eerste zorg gedragen haar werkvoorschoot af te werpen, toen zij de deur openen moest; maar dit werd haar dra tot last en met misnoegen zag hij haar soms van in den spionspiegel aan een venster zijner studeerkamer, nadat zij het brood van den bakkersgast had afgenomen, en deze met zijn wagentje voortgereden was, als eene meid langs weerskanten der straat uitkijken. Hoe bedroefde het haar zich opmerkingen daarover te hooren maken!

[p. 60]

Het kwam ook van zelfs, als hij gasten genoodigd had, dat zij, bezig als zij in de keuken was, niet aan tafel verscheen, en de naaister met de spijzen naar boven zond: hij vond het niet meer zonderling zijne vrienden als een jonkman te onthalen.