|
| |
Het darde bedryf.
Koningin Ioonna. Prins Andreas. Prins Mathias. Graef Antonio.
VErlate Koningin, waer vlucht gy heen. hou stant.
Schroomt gy Rijx vluchtende die u niet schroomt. verbant
Het schrickdier 't welck u naeckt, voor eeuwigh uyt uw oogen.
Verwonnen Koningin, waer vlucht gy voor 't vermoogen
Wert nu 't bloetdorstigh hart van uw verzaet. hoe kan
Den hemel uw gewelt, ô wrede tyger! doogen?
Die voor medoogendheydt sluyt zijn vervloeckte oogen,
Derf Kroon, en Rijxstaf met de voer in 't stof vertreên,
Schept vreucht in tranen, lust in moorden, en geween,
Vermaeck in dwinglandy, haet af mijn Rijck te plagen.
O neen! mijn oorloghshart tart Scipio die Carthage
Vermande door het stael. Prins Lodewijck, Vorstin,
| |
| |
Is oorzaeck dat dit Rijck gesloopt leyt. laet uw min
Af keerigh zijn van hem, zoo zult gy my verheeren,
Op Napels troon de kroon gelijck voorheen regeeren.
Dies toon my wedermin, zoo zal mijn wraeck geblust
Zijn eeuwighlijck. ay stel uw droeve ziel gerust
Nu gy als Iris my komt in de oogen blicken.
Ha woorden vol van gal, waer voor mijn ziel moet schricken.
Vorstin daer is mijn stael, doorstoot Andreas borft.
Die zich te eerloos heeft met burgerbloet bemorst,
Best ick my zelve doô, zoo heeft de kroon geen klagen
Dat ick van vyandin de naem zou eeuwigh dragen.
Dit huwelijxverbont zou scheyden twee van een:
Voldoe ick u, zoo is Taranto niet te vreên;
Uw woede kling, de Prins zou eer hy 't weet aenranden,
En zijn doorluchte ziel doen aen den oever stranden
Van het vetvaerlijck Rijck. Hoed hemel voor gevaer
Prins Lodewijck, en my. de dood valt niet zoo zwaer
Als dwing'landy 'k moet hier mijn veynzen zoo beleggen
Dat waerheydt veynzen schijnt, en 't veynzen waer zal zeggen.
Mijn Prins uw heusheydt houdt my aen uw trouw verplicht.
Die u verdooft 't gezight,
Gy zult te laet uw val, gedenckt mijn woort, bepeynzen.
Hy is de kroon niet waerd, die niet en weet te veynzen.
Laet de baldadigen doen afstant van verdriet.
Vorstinne 't zal geschiên. Antonio gebied
Dat men de stilstant blaest, wijl dat wy zijn verdragen.
Ick hoop de Vorst door dienst in alles te behagen.
An. bi
Vorstin de marm're troon lacht uwe komst te moet.
‘En u de nare Hel die tijgeraerdigh woed.
Alle bin.
VErvloeckte Rijx-tyran, zijt gy in nare bossen
By tygeren gequeekt, en leeuwen opgewossen,
| |
| |
Dat gy aen Napels volck dus toont uw wolven-aert?
Uw dwing'landy maeckt u de weerelt door vermaert.
Laet Room van Sylla nu en Marius vry zwijgen
Van al haer oorloghsdaên, en droevigh burgerkrijgen.
Nu hier veel woeder wert het burgerbloet gestort
Dan in 't Romeyns gewest. de Koningin verkort
Van al het groot gezagh, als onderdaen moet buygen,
En 't Rijck gelijck een vat ter neêr gestort aen duygen.
De vrees my 't hart beklemt, en 't bloet in d'ad'ren stolt.
't Is tijt voor my gevlucht, nu 't al my tegen rolt.
Koningin loanna. Prins Lodewijck.
Is 't niet tijt, nu alles gaet verlooren?
Prins Lodewijck hou moet, Ioanna heeft gezwooren
Andreas hare trouw. wilt u van zorgh ontslaên;
Zoo gy u gaf ter vlucht, zoud gy u zelfs verraên.
Mijn min is maer geveynst, het droef geween, en klagen
Der burgery, mijn Prins, was oorzaeck van 't verdragen.
Hy zwoer de kroon, en volck, te doen in 't minste leet.
Men kent een Prins, mijn Prins, door 't houden van zijn eet.
't Staetzuchtig hart zal hem doen van zijn staet vervallen.
Hoe kan mijn ziel die geen beminnen, die dees wallen
Gesloopt heeft, en mijn kroon ter aerde neêrgevelt.
Ioanna haet die geen die 't al dwingt door 't gewelt,
Dies stelt uw ziel gerust.
Hoe wonder kan 't verkeeren!
Vorstin dees eer my hoont, en komt mijn eer onteeren.
Vaer wel, mijn tijt is voort.
Hou stant, melt eerst mijn dood
Nu dat Prins Lodewijck in ballingschap moet zwerren,
Ziet hy geen grooter vreucht als door dees kling te sterven.
| |
| |
Is dit de trouw, de hoop, en liefde, goude kroon,
Waer zijt gy die door min my voeren wou ten troon.
Zal u een dwingelant, voor my, in 't Rijck regeeren?
Ick sterf van ongedult, tot wien zal ick my keeren
Die ick de trouw vertrouw: Prins Lodewijck bevindt
Dat woorden van een vrouw gefproocken, als de wint
Vervliegen. ach mijn star daelt eerze was gereezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maer 't kan niet anders wezen.
Koningin binnen.
WAer in heb ick gelijck, staetzuchte Koningin,
Ondanckb're Izabel, ha spot gy met de min,
Die Lodewijck u draeght, moet gy mijn ziel noch drucken,
Daer my de druck verdruckt in droeve ongelucken.
Ick heb te los van hooft, Princes, uw gunst versmaet,
Roem waerde Isabel! de luckvrouw hare staet
My aenwrjst, dat uw deucht, en uw oprechtigh harte
Mijn trouweloosheydt my doet voelen, ach! uw smarten
My smarten meer dan u. waer zijt gy Isabel?
Doorluchtige Princes. 'k leef nu vol ziels gequel,
Nu ick ondanckbaer heb uw trouwe min geweygert,
'k Ben als een Faeton, of Icarus gesteygert
Tot Febus. al mijn roem ten afgront leyt gestort,
'k Ben slapende gekroont, ontwaeckende verkort
Van eere, lof en staet: mijn luckstar is verdweenen.
Tancredo. Prins Lodewijck.
MYn Heer wat zal dit zijn? wel hey, waer wilje heenen?
Tancredo vraegh my niet, uw reên mijn ziel ontroert.
Alweer een dondervlaegh! wat heeft u dus vervoert
Dat gy staer als een beelt van marmer. Prins uw leven
Zal u al eerje 't weet op 't onverzienst begeven,
| |
| |
Gy schelm niet daer gy my in tranen zier verdrincken?
Die snelder dan de stroom van Ganges. neederzincken
Als Indus paerelen langs dees benauwde borst.
Zijn Hoogheydt zy bedanckt, voor my 'k heb noch geen dorst,
Ich heb naer mijn onthout eerst datelijck gedroncken.
Verbergh u, wegh van hier.
Die op ons spatten neêr van 't kerckelijck portael,
De heete gloet haer strael,
Verbrant my heel tot asch.
Wie was die u verstoorde?
De trotze Koningin die my door min vermoorde.
Waer draegt gy het quetzuur, door 't slincker oor in 't hart;
Die mijne ziel gevoelt, slaet my dees wreede wonden.
Hoe heeft de Koningin uw ziel weer t'huys gezonden,
Zoo schijntze een Profcet die doode leevend maeckt!
Het woort van Koningin my aen het harte raeckt,
Mijn heyl, en doot, bestaet alleen in haer vermogen.
Ick ben meê door dat goet wel eer geweest bed rogen.
Het vrouwvolck heeft dien aert, die 't meest haer min betoont,
Zy loopen laten, en de min met onmin loont.
Het is my zelfs gebeurt, Tancredo heeft een voorbeelt
Heer, aen zijn vaders zoon, dies bid ick u, ay oordeelt
Of ick de reên niet heb dat ick haer trotsheydt haet.
Gewisselijck, gy zijt deelachtig aen mijn Staet.
Zoo toonje als een Prins, gelijck gy deed voor dezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maen 't kan niet anders wezon.
| |
| |
O woort te reuckeloos van my gesproocken. ach!
Waer ben ick toe geraeckt, ick die het grootst gezagh
In Napels voerde, toen mijn kling door dwang de landen
Bevrijden voor 't gewelt, die boeyt men nu in banden,
Gesmeet van haet, en nijt, ha trotze Koningin!
Wiens hart van staerzucht blaeckt vol wellust. wat gewin
Kan ick rampzalige nu in dit Rijck verwerven;
Wel eer van elck gevreest, nu moet als balling zwerven
In droeve ballingschap, verschooven buyten 's lant.
Help hemel! hemel help! help water! water, brant.
Prins Mathias. Prins Lodewijck. Isabella. Tancredo.
WAer is daer zich de brant vertoont?
Ach Isabella! ach! wat menschen oogen zagen
Rampzaliger dan my? ick heb, doorluchte maegt,
Te trots uw min versmaet. maer ach? waer toe geklaegt,
Nu 't alles gaet met my elendighlijck verlooren.
Gy waende dat gy waert tot kroon, en staf gebooren.
Princesse waer ick sta 'k heb Lodewijck tot beul.
Wie dat zijn zelfs verstoot, vint nergens troost, noch heul.
Ick zoeck mijn troost by u, mijn reden heeft zijn reden.
Nu Napels dwingelant zal in den Echt gaen treden
Met Napels Koningin; dies hebt met my gedult.
Mathias waer mijn oor met aerde toe gevult,
Zoo zou mijn droeve ziel dees gruwel niet aen hooren
Tot smaet van ieder Prins: ach waer ick noyt gebooren,
Of waer ick opgevoed by die het eenzaem vee
Gaen weyden onvermoeyt, in vrolijckheydt, en vreê,
Een oogenblick zou dan geen duyzent pijhen baeren.
Het geen gy my betoont, komt u nu weedervaren.
Bedaer, verwin u zelfs, stelt 't woeden aen een zy.
Een die de reden volgt, verwint de razerny.
Zwaermoedigh bloet u dus anghstvallighlijck doet vrezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maer 't kan niet anders wezen.
O woort dat scharper snijt als 't alderscharpste zwaert
| |
| |
In 't hart van Lodewijck.
Door uwe dapperheydt, de vyand dorst verjagen
Uyt 't Appenyns gebergt? mijn ziel kan niet verdragen
Dat gy, die Napels troon een zuyl verstreckt, dus klaegt.
Heb ick om yd'le waen mijn bloet voor 't Rijck gewaegt?
Wie kan de vanen van zijn vyanden verwinnen,
Die met zigh zelven gaet ten oorlogh! 't woed hier binnen.
Wat doet den eenen mensch den and'ren al verdriet.
Schept gy vreucht in mijn ramp!
Acht gy mijn droefheyt niet?
Princes door de Vorstin dit onweer is gereezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maer 't kan niet anders wezen.
uw smaetb're tong my moort, zwijgh helze vyandin.
Ick sterf van droefheydr. ach!
Ick ley wel eer de knoop van ware liefdens stricken.
Gy ley wel eerst de knoop, doch trockze 't eerst weer sticken.
Noyt zal 't hem welgaen, Prins, die weyfelt met de trouw.
Gen Nubiaenze leeuw is woeder dan een vrouw
Die door de min geprickt, afkeerigh, en verbolgen
Wil, hoe dat men haer raet, de raet, noch reden volgen.
Maer steunt op eygen drift. Princesse Izabel
Laet af uw heevigheydt. vermeert mijn ziels gequel
Doorluchte schoonheydt! niet. zult gy de rust bekomen,
Wanneer my wert door 't stael uw flonckrend licht benomen?
O neen! zulx kan niet zijn, want waer gy zijt, of bent
Zal mijn vermoorde ziel staegh om u waeren. schent
Uw achtbaerheydt niet, neen. betoom, betoom uw zinnen.
Wie dat zijn zelfs verwint, het alles kan venwinnen.
Het kan niet anders zijn.
| |
| |
Ick zegh gy hebt gelijck;
Nu ick van elck versmaet moet dwalen bgyten 't Rijck.
Lod. Tan. binnen.
Prins Matthias. Isabella.
ROemwaerde Isabel, wanneer zult gy veranderen
Wanneer als in malkanderen
Het water, en het vier te zamen zijn vereent.
O onmedoogende Princes! hoe dus versteent?
Verblinde Prins gy zult mijn moedigh hart verwinnen,
Als ick die geen verlaet, die 'k eeuwigh zal beminnen,
Prins Lodewijck mijn Lief, Prins Lodewijck mijn Heer,
'k Ben zonder u, mijn Lief, geen Isabella meer.
Isab. bin.
Graef Antonio. Prins Mathias.
ICk wensch u veel gelucx met uw verkregen staten.
Van Kanselier. de Vorft zich derft verlaten
Op uw maanmoedigheydt, aen Ong'rens kroon getoont,
Dies hy tot weêrloon u met dit gezagh beloont.
Uw oorloghsmoet heeft u in top van eer verheven.
Antonio mijn ziel voor dit gezagh moet beven.
De inzicht van dees eer zal melden u dit blat.
Gy weet hoe Napels kroon van burgerbloet bespat
Onduystert leyt, en heeft haer hellen glans verlooren.
Wat 's Vorsten meening is, kunt gy nu zien en hooren.
Mathias leest.
NV d'oorloghs-godt my heeft op Napels troon verheven,
Zie ick roem waerde Neef, uw doot, mijn val te moet,
Ten zy uw moedigh stael bepurpert wert met 't bloet
Van Lodewijck, die ons den dootsteeck poogt te geven.
Behoed uw bloet voor 't geen het hardste hart moet yzen.
Zoo zal men u vol glans, gelijck de mor genzon
In Ong'ren pralen zien, door dien uw stael verwon.
Die d'Onger had belaegt; den Adel zal u prijzen
| |
| |
Zoo gy dit werck volvoert. dies volgt mijn raet in 't kort,
En min uw welvaert Prins.
In d'afgronts zwavelpoel, dan dezen wil volvoeren.
Vervloeckte dwingelant, die alles stelt in roeren,
Gehaten Vorst, tyran, afgrijslijck monsterdier,
'k Zou uw bloetdorstigh hart van 't wrede Lemnos vier
Volaengenamer gloor zien tot een offer branden;
Dan dat ick als ontzint mordadigh met dees handen
Vermoorden zou, die my heeft voor de moort bevrijd.
Taranto kent u niet, en Napels nimmer lijd
Een dwinger op haer troon, die zelfs zigh stelt tot Koning.
De kroonzucht nimmer geeft in 't end een goe beloning
Aen een staetzuchte Prins, het Rijck is als de zon
Die open ondergaet. wie gisteren verwon
Leyt heeden neergevelt. heel Napels zal hem last'ren;
En ick door Princenmoort zou van mijn deucht verbast'ren;
Hy brantmerckt Napels kroon, en 't gantsche lant alom.
Voor 't geen een Vorst wil doen staet ieders oordeel stom.
Die door kroon zuchtigheydt is op de troon geklommen.
Wiens veltbazuyn men hoort door 't rijck van Napels brommen.
De nazaet om dit woen, zal treuren eeuw, op eeuw.
De woedheydt van een Vorst, is woeder dan een leeuw.
Als Napels marckt getuygt, en d'omgelegen straren.
Zoo buygt, nu gy u ziet van vrinden hulp verlaten.
't Zy ver dat dezen arm haer trouwste vrint vermoort.
Een Vorst doet wat hem lust, wie weder roept zijn woort.
Een Vorst behoort het recht, en niet 't gewelt 't omarmen.
Een Vorst kan noyt zijn Rijck, als door 't gewelt bescharmen.
Hoe als het heyligh recht moet buygen voor 't gewelt.
Een die lafhartigh heerst, leyt eer hy 't weet gevelt.
| |
| |
Wie kan die Scepters heerst, hun trotzen heerszucht fnuycken?
't Is heyligh 't recht gebruyckt, onheyligh te misbruyken.
De kroonzucht kent geen recht, als haer de heerszucht port.
Kunt gy gedoogen dat haer Majesteyt, gestort
Van haer verheven troon, de Rijxstaf af moet leggen.
Men knot een Prins voor veel, wat wilt gy tegen zeggen.
Dit. dat een Rijxtyran de wreetheydt acht een gloor.
Zoo gy zijn wil voldoet krijgt gy in als gehoor.
Is hy vernoegt als ick de Prins in 't bloet doe smooren?
Als gy uyt zijn geschrift kunt mercken, sien, en hooren.
Hy is de Koningin te loos, en ons te arch.
Wien is hy die de wil bepaelt van een Monarch.
Tarantoos onderganck de smetten uyt zal wissen.
Zegh eeuwighlijck gedruckt staen in gedachtenissen.
De Koning kent u vry zoo gy zijn woort vertrouwt.
Men acht een Vorst zijn woort veel meer als kroonen gout.
Laed niet de haet, voor gunst, gebruyckt hier wijslijck oordeel,
Waer gaf de moortlust voordeel
Aen Princen in een Rijck; staet niet de stoel gehart,
Wanneer men naer het woên, de oorloghs kling gezart
Helt- haftigh af leght, met het harnas, en de daden
Door 's Vorsten gunst geciert, met groene lauwerbladen.
Maer daer de Vorst zijn staet doet afbreuck, stort het al,
Eer men de val vermerckt, elendighlijck ten val.
Wat een tyran vermagh door zijn onmenschlijck woeden
Zoo weest dan op uw hoeden
Wijl dat geen raet by u tot voorraet iets vermagh.
Nu Mavors toorts in 't Rijck voor Hymens voert 't gezagh.
Gy zult al eer gy 't weet verlaten u bevinden.
| |
| |
In noot, en lijfsgevaer dan kent men eerst de vrinden.
Nu gy u toont ontaert der ouden heldenstam.
Mijn Neef veel meer, wiens hart staeg blixemt vuur, en vlam.
Ick acht den Dwingelant, noch 't schrift van geender waerde.
Wel aen dees kling zal d'aerde
Bepup'ren met uw bloet, hou stant tyrannen knecht.
Al vechtende komt de Koningin.
Koningin Ioanna. Graf Antonio. Prins Mathias.
ZAcht Heeren wat zal 't zijn! waer toe dit wreet gevecht?
Antonio laet af, Mathias laet u raden.
Zal een ondanckb're Prins de Vorst zijn gunst versmaden?
Wien is hy die de Vorst zijn groote weldaed hoont?
Ick, die de ontrouw schen, en trouw met trouw beloont.
Schept haere Majesteyt dan lust in Princen moorden?
Wat Prins, spreeck op? wie is 't?
Die my bekoorde? voort ontwring, hem 't stael, vaer voort,
Helaes! baent uwe lust in moort,
Zijt gy vervremt van deught, onlangs aen u beweezen,
Gy hoont die u beschermt, en moet gedwongen vreezen
Een Trotzen Dwinger, ach! waer toe vervalt het Rijck,
Nu 't onrecht 't recht gebied, ach Prince Lodewijck,
De Vorst zich wreder toont, als 't hooft der wreê barbaren.
Ick zal zijn Majesteyt van alles gaen verklaren. Ant. bi:
Koningin Ioanna. Prins Mathias.
WAt oorzaeck dreef u t'zaem in dit gevecht te treên?
Gy zult het weeten 200 gy hooren wilt mijn reên,
| |
| |
In 't kort, de Koning wil dat ick de Prins zal moorden.
Ick bid u staeckt dees woorden.
Gehoorzaemt geen tyran, 't waer beeter voor het Rijck
Zijn bloet gestort, dan 't bloet, Prins, van Prins Lodewijck.
't Zou my een vreugt zijn dat ick dien tyran zagh sterven,
En 't Rijck zou door zijn doot noch grooter vreugt verwerven.
Ick haet dien wreede mensch, 'k ben Hero die de schoot
Der diepen Hellespont derf doorbaen, heyl, noch noot
Beletten mijne min, die 'k draegh tot mijn Leander.
Mathias zoeckt de Prins, en zegt dat 'k noyt verander
Mijn liefde, maer getrouw blijf tot het licht vergaet.
Ioanna hem zal hoên voor 't toelegh van 't verraet
Dat op hem lagen leyt. heel Napels zal verwond'ren
Als mijn heldinnen-stuck de weerelt door gaet dond'ren.
Mathias laet uw raet my raên tot 's Princen nut.
Delgh Napels dwingelant, zoo wert 't gemeen beschut.
Ko. Mat. binnen.
|
|
Auteursrechtvrij