De wonderlijke avonturen van Zebedeus

Drie-en-dertigste avond.

Gij vertoont een onrustbarende neiging, kameraad, om te vallen in water, fluisterde Zebedeus bijna geluidloos geworden en ge moogt wel van geluk spreken een uiterste als ik ben in uw leven te hebben ontmoet. En hoezeer het waar is, dat opmerkingen als deze, juist dikwijls ontsnappen aan diengenen welke een afscheid voelt naderen, laat u deswege niet ontrusten en geloof evenwel, al kan ik het niet bewijzen in den klank mijner woorden, vind het dan maar in de veelheid er van, dat ik veel van u houd. Zwaar, zwaar hangen de luchten als voedsel-volle uiers en de aarde bolt mij tegen of ging ze weêr zwanger van een geslacht

[p. 106]

van helden; terwijl ik, ongelukkige licht-reus hier voortzwerk, zonder trek en verkouden achter een dik-geworden zaadje. Voorwaarts en links houden en verhalen van nieuws af aan, als of alles wat bezwaard raakte, opgebeurd kon worden door onderhoudende verhalen. Ware dit zoo, was dan niet de verhaler allereerst een zeer gelukkig wezen en zouden dan de invloeden van dit en dat hem zoo aan zich zelven kunnen onttrekken? dit allernoodigst zich-zelve, zal het verhaal zijn lenig; ach, bij een gesloten weder als dit hebben de geluiden der aarde een dusdanigen vat op mij, dat het mij waarlijk nu is alsof ik een steen draag in mijn buik. Wij zakken, zaadje, verwonderlijk, hoofdschudderig, als opgezwollen zaadje, dat maar niet links weet te houden en niet in kunt zien dat er vele kansen van verdrinken onder ons bestaan. Inderdaad, zeer is het geraden altijd indachtig te zijn, want gevaarlijk ligt hier de grond van grachten doorsneden en van kanalen ingedijkte zee, en hoe eentonig het schijne altoos en nog eens hetzelfde te moeten zeggen, welnu wij geven er evenmin als het kabbelende water daar beneden den brui gauw van, zaadje, zeg ik, houd links. Rechts gaat hier het water, recht gaat het hier toe, wat van oudsher zich vrij voelt, spoelt nu gevangen daar henen tusschen de planken eener vermolmde schering. Hoor toch hoe 't knirpt ontevreeé en deunt en deunt en gelijkt aan den wiege-zang welke eene oude gekke vrouw eens te neuriën stond voor een toeë deur: ‘Onschuldig en toch onschuldig’ zoo zong ze en wikte met het hoofd, en wanneer, verfomfaaid sterretje, gij medeoogen kondet naar dit stom-klotsende vocht, zoudt ge elk golfje in dees benauwde vaart zien schuimen of droeg het een witte krul van hare poovere haren.

Zal ik het verhaal u doen, een verhaal gelijk het vorige, een verhaal van broeders? Och, zaadje, verhalen zijn slechts verhalen en een geschiedenis van voor duizend jaren lijkt

[p. 107]

sprekend nog altijd op de vertelling die het water maakt tusschen de slibberige kanten van een vaart. Moed houden en links alevel, op vunzig wal-hout groeit het frissche groen wel welig, doch u, trouwe metgezel zoo lang, had ik toch een beter plaatsje toegedacht om te wassen in dit land. En dan zult gij zelve gevangen zitten voor een tijdje, evenals de kinderen dier vreemd-zingende moeder; maar gij, heerlijke onnoozele, om op te staan al bij het eerste nieuwe voorjaar, om in de weide mede te schallen met uwe broeders en onder de lust-tonen van metallieke gonzers uwe goudene vrijheid uit te schateren en uwe nieuwe kaarsjes te ontsteken. Straks gaat het regenen. En wanneer dan het zwervende bed-dons der populieren verslijkt waar het valt, zal ik het ook wel moeten aanzien, hoe vele andere uitstekenden in dit waterland zich onbeschermd gaan voelen en angstig de hoofden steken bij elkander, zeggende: Waarom verstaan wij nu eerst dat er een braak is geschied, waarom heeft men ons niet bijtijds gewaarschuwd, waarom ons niet gemeenebestelijk opgeroepen, vóor of tégen, boven de wiegen onzer kinderen, toen het weer nog droog was. Helaas, helaas, de zond-vloed moge ons sparen, geen water, was het de zee, wischt het spreekwoord uit, dat kwaad wreekt zich zelve.

Nu blaas ik deze water-slob u over, vervolgde onze held, omdat het de kortste weg is. Alles zal rech kom, alles komt terecht, verstond ik het niet boven het marktplein, alles, behalve de verzopen dubbeltjes.... Tenzij je weet te trouwen met de dochter van de kastelein, ginnegapte de roze dikkert met de gouden ringetjes in zijn ooren, welke de vrouw naast zich had met de zilveren schulpen om het voorhoofd. Het volk is slachtoffer en maakt slachtoffers.... Zaadje, daarmee is zeer veel gezegd, tsja.... en aangeduid tevens.... tsia.... dat dit wel eens het laatste zonneschijntje zou kunnen zijn voor vele dagen die komen.