De wonderlijke avonturen van Zebedeus

Twee-en-dertigste avond.

... Ik weet niet, aldus vervolgde onze held, terwijl hij gevoelig voortschreed, hoe u dit reizen bevalt en of ge niet liever ergens stilletjes laagt in een kuiltje of aan den voet van een muur. Bedenk echter wel, kameraad, dat niet één creatuur zijn lot volkomen in zijn macht heeft en dat er altijd een drift of een luchtstroom is, die de wolken, de zaadjes en de menschen drijft. Gij gelooft misschien aan u zelve te zijn overgelaten, en toch bestaat er niets dat niet altijd gestuurd wordt naar iets, naar den muur of er over, en bijgevolg is het voor wie eenmaal in een strooming zich bevindt, niet zoo gemakkelijk als het lijkt, te gaan in een andere richting.... Door zwaarte verplaatst zich veel en vele windingen en kronkelingen zijn het gevolg van de dobberingen der verplaatsing, en gewis mag iemand die den weg niet ziet, gevoegelijk en zonder schande zich laten leiden. Laat u dus raden: blijf, vriend, altijd binnen de palen en overschrijden wij de grens van dit ons land niet, van ons zon-verlaten land nu.

Ongetwijfeld zal het geboekstaafd worden, dat Zebedeus slechts bij hooge uitzondering verkeerde in donder en bliksem, en ongaarne in den Noorden-wind en daarom wellicht boezemt het mij zooveel belang in te weten of het die geschiedenis van over de zee, of de wisselwerking dezer duim en vinger was, welke zoo murw mij maakte. Waarlijk het is mij of er een groot gasthuis-laken van mijne schouders afhangt, en of mijne terechte blijdschap bij het open-willen-gaan der teedere hage-rozen verbrijzeld neêrligt op den bodem van een grauwen en betikkelden

[p. 103]

vijzel. Bevangenen als wij zijn, laat ons maar verder trekken, het weêr wordt verkouden en de niezing mij kittelt in de gangen mijns neus. Tsja, tsja, altemaal besmettelijkheid, altemaal komma's, koppel- en vraagteekens en kriebelde-krab van somtijds zelfs gestaarte of getentakelde woorden, ongetwijfeld ben ik zoetelijk geïnfluenzeerd.... O, gij hardnekkigen, zoo sprak hij, die evenals de woordjes van onbevoegde en ontoerekenbare woord-voerders in spuugjes leeft, machtige kleinen, die, gelijk de legioenen van den laster botviert uwe onzichtbre vermenigvuldiging, hoe menige reus heeft reeds, kramp-lachend alsof hij niesde, voor u het onderspit gedolven. Ja, ik zou u daar langdurig van kunnen verhalen, zaadje, maar dit ter gelegener tijd. Hoe deze gelijklevende schepseltjes, die laag noch hoog, goed kunnen onderscheiden noch slecht, die maar doen, doen, en in hunne onnoozelheid toch uwe volkomene gelijken zijn, geheele volksstammen tegenwoordig weten te houden in vreezen en beven, zoodat het hun geheel ondoenlijk is geworden, op te zien naar wat er reuzig rondwaart. Mislukt nog eens, aldus uitte Zebedeus, terwijl zijn toeoogig gelaat zich fronste in vele overlangsche rimpels, weg, weg, brandvlakken, vaderlands-liefde en pustularia. Daar zal je 'm hebben, vervolgde hij en hij niesde frank, nu zal het beneden ons gezegd worden... het motregent al, tja... tsja.... o gij luchtige woordspeling, tsja, o gij prikkelaars van de verstopte gangen des geestes, in waarheid zijt ge vele malen de verluchters van de droogste aller economische redeneeringen, oostersche humor om noordsche pruimmonden en behalve dat gij ook de bouwers zijt van voedzame knol-voetige gewassen, moet ik wel erkennen dat gij nu waarlijk zijt: zonneschijntjes om de randen van zwangere wolken.

Zoo gij verstandig waart, kameraad, vervolgde onze held, gingt gij een weinig verder van mij af; doch, indien, ster-

[p. 104]

retje, gij om kleinigheden het groote zoudt moeten ongeleefd laten, raad ik u te blijven in de buurt.... Ga, ga. Er staat geschreven ergens, dat wanneer een zekere tyran geniesd had, het geheele volk aanving te niezen, laat u niet van den weg brengen, het zou kunnen gebeuren dat gij straks wat hoort.... Het suist al in mijn ooren, zoo sprak hij, na weder lang zonder gevolg zijn oogen te hebben geknepen, och, och, dat huiverig gehurk onder het natte verhaal en het gewrevel anderszins om de langdurige geslotenheid van den hemel, wanneer een van het gezelschap zich ontvallen laat: hoor, hoor, hoe het kletst, hoor toch hoe het kletst; en er een ander opstaat en zegt: laat ons een liedje zingen, en een derde noodt: komaan, vriendin, gij die zulk een goede stem zeidet te hebben, ontlast uw vol gemoed en overbruisch de zeurige natuur-beschrijving van den zwaarmoedigen regen. Wat zal er dan komen, zaadje, zal het een geluid zijn weêrgeluidend den regen die is? zal het een geluid zijn van zon die er niet is? Kunt gij het raden? Want wie veel in den drup stond, werd kleum en wie den echten regen ontbeerde, mist in zijn geluid het spelen van het licht in het water. Maar omdat al wat leven in heeft, streeft, en wie niet verlangt meer, niet leeft meer en aldus het verlangen uitgaat van wat is naar wat is komend, naar verschieten en naar aurora's, zaad naar bloem gaat en omgekeerd, en oplossingen naar kristallisaties, en omdat de zon er niet naar vraagt in welk water zij schijnt, noch of het troosteloos diep is, en een bui opfrischt en zich na laat staren, laat ons verwachten om al deze redenen, dat het lieve groote licht niet al te lang zijn aangezicht verberge en het liedje er een zijn zal van spiegeling en straling. Au, au, viel hij zich weder in de rede, het werd mij daar rood en geel voor de oogen en nochtans wordt het al toniger onder mij in deze landen, waar het leven zoo halsstarrig op den uitkijk zit voor een

[p. 105]

eindeloos herhaald raampje. Zie ze eens overal in dit gehucht, al deze raampjes betroeteld met neteldoek, alsof het geen schachten waren naar goudmijnen en grotten vol spinnewebben: O, ik voel het, dat eenmaal dit geheele grijze tijdvak zal worden gezien, zooals de spits van een toren verschijnt door de ruiten van een raampje waarachter het regent.

Aandoeningen en invloeden als ik die nu ondervind, moeten in het gunstigste geval uitslijten, kameraad, gelukkig het wezen dat tijdens de bevangenheid iets heeft om tegen te praten, want waarlijk mij drukt mijn vracht en een groot voorgevoel waarschuwt mij, dat onze wegen zich wel eens konden scheiden. Oogenschijnlijk uitersten, waren ook wij toch broederlijk samen, niet waar? en wanneer gij door eindelijke verzadiging zult terugkeeren naar de aarde, moogt gij mij gerust daar vergeten, indien ge slechts bloeit, simpel en gouden. Waarmede, daar zwaar gij reeds neigt, zal ik u nog een poosje opbeuren en drijvende houden, waarmede anders dan met een geschiedenis weder Van over de Zee. Luister:

Er waren eens twee broeders .........................