De wonderlijke avonturen van Zebedeus

Zeven-en-twintigste avond.

Zebedeus, die luidens ons verhaal, na zijnen val uit het witte rijk terecht gekomen weder op de aarde, nochtans was gebleven met zijn hoofd in de wolken, vaagde de warreling, welke hem de tuimel had gelaten weg van zijn wezen en gevoelde toen, dat hij weder stond bij eene zee. En gretig, als na een lang gemis, haalde hij zijn borst vol en blazend zijn adem in de lucht, begon hij te roepen met eene groote stem: Zebedeus, hoor, Zebedeus, luister; uw naam zingt om u heen als een gezang; Zebedeus, zeeïge Zebedeus, gevallene gij en den golven ontkomene, suizing van licht, overheerend suizing van vocht, wie is er op de lage aarde, welke geluid kan zien? Al weêr, al weêr wil er een dag gaan liggen op de wateren en leutert het laag als het zingt hoog: Zebedeus, Zebedeus.

Ja, vervolgde hij dan en hij gaapte geweldig, zoodat het was als het geklapper van een gansche schaar geboortegebracht hebbende ooievaren en hij plantte meteen zijn beide voeten wijduit op den tast; waarlijk ik ben herboren en herneem mijn vrachtje gelijk een vracht. Wie veel dragen kan, dat hij veel ook drage. Laat schrammen schrijnen en hoe doodgewoon ik ook bij onbewolkte tijden mijne litteekenen zal vertoonen naar de zon, de val vindt mij groot, mij, Zebedeus, dat is zeker. Groot, peinsde hij na en wreef oudergewoonte zijn vuist tegen zijn aangezicht, ben ik wel groot, eigenlijk ben ik alleen groot in de lengte; grotesk ben ik, een monster ben ik, een reus. Mijn voeten staan en mijn hoofd is heel, ziedaar mijn neus, mijn snuiver van wind en van geuren, doch waar gaat mijn rechterhand

[p. 82]

nu heen, en waar als ik den last op mijn rug hang, blijft er mijn linker? In het wolken-schuim. Waar ik spreek, bauwt het, waar ik stap, merk ik den grond, doch waar ik naar kijk, daar is het al schuim, schuim, schuim.

Edoch, hoe koel is het omlaag, waar mijne kneuzingen branden; ik zou er willen toeven nog wat en rusten met den rug op het zand, gelijk daar die oude Triton. Waarlijk deze wolk-scheur is als eene venster-spleet vol treurnis. Hij is dood, de stille stakker, dood onder mijne hooge oogen. De zee heeft het kreng gehavend en zijn waterige baard groezelt van jonge mosselen. O zee, melankolieke zee, neen het is niet goed met u te liggen vrijen, ik verlaat u; Zebedeus is een wezen van opstand. Neem hem, vervolgde hij zijn al klaarder wordende gedachten en hij schoof met gekantel van een zijner voeten, het lijk in de neuriënde golven en begon dan te waden door de wolken, welke hem tot den navel omkussenden; ja, hij moet wel groot zijn, die de behagelijkheid, eeuwig als avondrood, maar ook eeuwig als ochtend-krieken, van het eenigszins onbehagelijke groteskzijn te beseffen weet. Wachten, er is niet veel anders aan te doen in dezen ochtendlijken staat. Alle jeugd-vormen toch, zijn onevenredig, trekken lichtelijk naar het groteske. Beschouw in uw inmiddels al terug-gekeerde herinnering, de drollige aard-larven en de poppen der schoone wereldinsekten, denk aan het hoog-voetige kuiken, aan de omvallerige veulens, aan de atavistische pardel, aan den leviathan der zee. Overweeg het geval, dewijl het hier zich zoo voordoet dat het leven te groot blijkt voor wat is voorhanden, van den knaap welke uit zijn jasje was gegroeid. Bepeins verder de geweldige intimiteit en de onbehouwenheid daarom der jonge volken, herinner u de verbeeldingen der vergane hierarchieën en derzelver kolossaalheid, en ge zult begrijpen hoe ge zoo komt te zijn als een Asinaga, wat vrijlijk overgezet zijnde, beteekent: het man-schepsel met

[p. 83]

de lange beenen. Alle staten der jeugd en dit is de blijdschap, zijn nog afstandelijk zeer van alle staten van ouderdom, even afstandelijk als het grotesk-zijn is verwijderd van het karikaturale. Want dit is wel het merk van den eigenlijken ouderdom, te zijn een karikatuur en dit het erge, dat een wezen het ongemerkt worden kan en toch blijft kijken naar de verminking van een ander wezen als naar iets leelijks. Niet alleen dus omdat ook ik aan de golven ontsteeg, vertoon ik eenen schoonen welstand, maar daarom ook heeft dit niets uit te staan met het groeien van de kin naar den neus, niets met het levend zich voordoen van wat al in waarheid dood is.

Bergen en dalen ontmoeten elkander, sprak Zebedeus na eenige oogenblikken te hebben gewacht, maar ik weet weêrgaasch goed dat ik hier te stappen heb over den eersten duinrand. Een, twee... en waar de wind vandaan komt.... Vier, vijf, achter de zevende daar groeien de dikste bramen....

Gelijk eene wereld aan het uitrusten na de weeën der baring, voel ik dezen grond de beroering der zee voortzetten tusschen mijne voeten, vervolgde onze held, terwijl hij bedachtzaam voortschreed; mijn voorhoofd blaakt al, maar onder mij is zeker nog wel dommeling van slaap, strekt zich de menschen-wereld lichtelijk ontstoken als onuitgeruste oogen. Nu roost zich het wolken-schuim al onder mijne oksels, het wordt tijd van ontbijten; hanen kraaien, de aarde ontwaakt, uit de diepte stijgen aan de liefelijke rumoeren der vooglen. Gegroet, doffe gekuifde vogel, zoo sprak hij en stond en strekte zijnen arm uit in de schaduw-vouw van eene wolk, zet u op mijne hand en zing uw lied. Gevederd orgeltje, terecht zijt ge onbevreesd, ik ben geen lastige reus, al ben ik een wezen van grooten opstand, uw kweelend keeltje zou mij versmelten doen gelijk een ochtendnevel. Min-streel, uw drijvende lucht-zang is mach-

[p. 84]

tiger dan ik en dan het gerol van paarden en wagenen; jubelaar van vrijheid en van de aarde onzichtbre, ach wat een bedden er kraken, na bezocht te zijn van droomen waarin geen vogel zingt. Hoe ziet gij mij aan met uwe oogjes, elk als een donkere muzieknoot en klapwiekt op den tip van mijnen vinger, beluid gij mijn komst, reuzen zijn geen vogels, ze moeten door dik en dun, ik geloof dat ik in een plas sta. Stijg, stijg en wees eenvoudig.

Zebedeus zag den leeuwerik na en schudde het hoofd een weinig, dat daarna bleef op de borst-laag gezonken. Te luisteren wel leek hij naar het klare bellen van den zang, dat steeg en steeg, want wijd-om bouwde de vogel al hooger boven een stilte van zoetzinnig leven. Andermaal zijnen gang dan bewust geworden, begon hij weder den blanken voorraad der schuim-beddingen te overzien zoo appetijtelijk rondom zijn maag gelegen. Wanneer al dit, overpeinsde hij, niet naar de laagte gaat, lijdt de aarde gebrek; wie van de aarde opgrijpt naar de wolken is met reden een dwaas geheeten en toch hoe hevig hangt het hart der aardelingen nog naar al wat er drijft boven hunne hoofden. Dit is geen bedrog, veel eten biedt de wereld den grooten niet; dit is het ware reuzen-voedsel wat ik zeer wel ken, laat ik mij spijzen dus, mij hongert zeer. En na dit alles in zich zelven te hebben overdacht, begon onze held, gelijk een kind dat de moederborst begraait, het schuim met beî zijn handen te bewerken en laafde zich zat dan aan wolken.