De wonderlijke avonturen van Zebedeus

Elfde avond.

....Hoe heerlijk eene ar met hare rinkelbellen speelt door de wegen buiten en viert het looze snoer met de gekraalde klanken schier zonder einde uit. De Zondagswandelaar omwonden van bekoring, staat in de klare atmosfeer aandachtig, en hoort.... en ziet de glazene cingelwanden beschieten met vorstelijk gebloemte. Gaat hij dan eindelijk zijns weegs, dan zal er lang nog zijn voorzichtigheid in zijne ziel, daar hij is bang gebleven voor beweging, als voor een warmen adem die de wondervliezen kon verdooien.

Ai, ziet ook de kerkgangers voorzichtig gaan wanneer de wegen glad zijn; de toren moge boven witte dakjes vingeropwaarts wijzen, wie betaalde ooit vooraf de beloofde stichting met een gebroken been? Bij een spiegelenden weg passen de veredelde beenen van een schaatser, en gaat men niet ter kerke met glacé-handschoenen aan en glad van aangezicht? Verheugt u alzoo, mijne vrienden, want ook waardiglijk gaat Zebedeus nu, breed zijn zijne zwevende houdingen, hater geworden van haast, heeft hij de kleinschatting voor de verraderlijke wildigheden in zijn betrachtend oog, wat zou hij anders tusschen de wimpers houden dan een bloem, het doelwit van zijn gewijd verlangen; in groot evenwicht draagt hij nu zijn vrachtje daarheen. Zie hoe hem het gelaat vermonumentaalt door de starrende inspanning om het vermijden.... Was daar een braambosch niet?.... laat Mozes er in hebben gestaan toen het brandde en hem de Heer verscheen, dat is iets van de lage aarde, hij scheert er zuiverlijk om; was daar de bittere amandel?.... hij scheert er andermaal om, daar is een dal, hij blijft er in wijlen....

[p. 21]

O.... hij had de wirreling der lichtende stippen weêr plotseling gezien, blanke vogels die zouden ter ruste gaan rond de randen van het dal.... Had hij dit nog niet eens aangezien, dat daar kijken gaan van eene blanke wacht.... want heirscharen overschouwende elkanders schouders om een tweekamp te volgen, hadden zich de glinsteringen weêr saâmgetrokken over de hoogten....

In de vallei verzweemd in stilte wonderbaarlijk - zoo weidt geur op uit het binnenst eener kelk, overrokend de tooverige randen - in een stilte zoo tijdeloos en ijl als alleen de dood ons verbeelden kan met hare verstomming van alle levenszonden, was Zebedeus verwijlend gebleven. ‘O, murmelde hij, deze lafenis zoo volop te kunnen drinken, tot het verlangen ondorstig is geworden, zonder nood; niet meer te zijn getourmenteerd of moede, mijn koffertje weegt me als lood; niet meer van oogenblikken te zijn en niet meer in spanning van duur, maar eeuwiglijk, eeuwiglijk, altijdelijk ondoof baar vuur.... o in gemeenschap met wat was, wat is en komen zal en dan en dan, dan’....

Aldus klaagde het in Zebedeus. Dan, nauwelijks was de verzuchting verruischt, of hij moest een kerm onderdrukken veroorzaakt door een plotselinge sidder-wrong, die hem scheen te willen splijten en verdeelen; en weêr; maar nu een snel opwaarts kronkelen van vele smartelijke golven volgde dezen eersten aanval. Hij staarde staande het wondervolle dal te gemoet, zag met gespalkten blik de flitsen der rondom gelegerde vonken naar hem komen schichten, vorschende fel, schoon zonder vijandigheid. En de gloeiingen bluschten, er geschiedden binnen in hem vele vreemde verbrekingen van oude, oude hechtsels, en het was als een vervloeiing toen en als een begin van bevrijding.

Was het in het hoofd, was het in het hart, waar werden deze verduringen geleden in dit wezen, staande zoo glorierijk stil in het licht, ofschoon, wij weten het, vol binnen-

[p. 22]

oorlog? Glanzender branden zijn oogen nu uit hunne kassen, ontzettend groot, hij kan den klopslag zijner aderen voelen versterven, en de krachten verliezen macht; toch staat hij en ziet zijne bekampte ontroeringen, al deze noodlottige verstoorders van de evenmaat, aan hem-zelf overzweven, dan aan het gewelf als klank tenger vergaan, gelijk de vochte glansen verkleuren over de wanden van eene zeepbel.