Vaderlandsche historie. Deel 23

De Proef beantwoordt in geenen deele.

De Heeren, wien het toevoorzigt en de uitvoering, van dit den Lande zo veel heils beloovende Werktuig was toevertrouwd, oordeelden het niet langer te mogen uitstellen aan de Staaten van Holland, breedvoerige opening te geeven van het voorgevallene, in 't verloop van zo veele Jaaren met genneté, en te verzoeken, dat het Werktuig mogt onderzogt worden, om te beslissen of 't zelve aan de beloofde werking kon voldoen en van de verwagte nuttigheid weezen. Op dit verzoek beslooten de Staaten de Hoogleeraars in de Philosophie aan Leydens Hoogeschool, te volmagtigen tot het nazien en beproeven des Werktuigs. - De Heeren j. lulofs, p. van musschenbroek en j.n.s. allemand, voldeeden aan dit Staatsbesluit. Het onderzoek liep zeer ten nadeele van den Uitvinder, allen stemden zy overeen, ‘dat 'er geen de minste uitwerking van dit Werktuig te wagten was.’ In de byzondere opgaven, betuigde lulofs,

[p. 186]

‘dat 'er geen de minste hoop was om door deeze Machine, de allergeringste quantiteit water op te brengen.’ Musschenbroek, ging verder en besloot, uit betoogde zwaarigheden; ‘dat het onmogelyk was, om eenige beweeging in de Machine te brengen, veel min dat dezelve zou kunnen voldoen aan het oogmerk van genneté, om 'er Water mede te kunnen oppompen.’ Allemand keurde desgelyks het Werktuig onvoldoende aan het oogmerk; doch dewyl hy het Beginzel, waar uit genneté gewerkt hadt, zo veel de beschouwing betrof, niet wraakte, vonden Gecommitteerden tot zaaken de nieuwe Uitvindingen raakende, in wier handen de ingeleverde Berigtschriften der Hoogleeraaren gesteld waren, goed, eene nadere verklaaring hier van te eischen van deezen Hoogleeraar, die dezelve eerlang liet toekomen.