Zedelijke verhalen

[p. V]

Voorberigt.

Met vertrouwen wordt deze derde druk der Zedelijke Verhalen van den bekwamen en te regt geachten Schrijver in het licht gegeven. Zij vonden bij eene eerste en bij eene tweede uitgave algemeenen bijval. Zonder twijfel is sedert dien tijd de voorraad der lectuur van smaak ook in ons vaderland verbazend aangegroeid. Maar ook nu nog verdienen deze Verhalen onzes inziens de belangstelling en waardering, hun vroeger te beurt gevallen, zoowel om hunnen vorm en hunne inkleeding, als om hunne strekking, Menige bladzijde mag in natuurlijkheid, eenvoudigheid, levendig, innig en ongekunsteld gevoel met de beste voorbeelden van dien aard worden vergeleken, en de zedelijke bedoeling dezer stukken, die nergens tot vervelend zedepreken overgaat, zal, vertrouwen wij, ook bij het tegenwoordige geslacht eene aanbeveling zijn. Vooral jonge lieden durven wij dezen bundel als eene aangename en nuttige lectuur aanbevelen. Uit het Voorberigt van den eersten druk nemen wij ten slotte het volgende over:

‘Niet veel, maar toch iets heb ik, bij de uitgave van deze Zedelijke Verhalen, aan mijne landgenooten te berigten, daar ik meen, dat het volgende niet geheel overtollig is.

Het is, geloof ik, aan weinig redelijke tegenspraak onderhevig, dat Zedelijke Verhalen, wanneer zij de behoorlijke vereischten van te vermaken en tevens te stichten, in zich vereenigen, van eenen voordeeligen invloed kunnen zijn op den geest eener natie, bijzonder op het beschaafde gedeelte derzelve en wel bovenal op de harten der jeugd.

[p. VI]

Althans in dat denkbeeld verkeerende, heb ik deze proeve gewaagd van geheel oorspronkelijke Zedelijke Verhalen, die al de kenteekenen dragen van op den Vaderlandschen bodem te huis te behooren. Het komt aan de natie toe, om te oordeelen, hoeverre ik in mijne oogmerken, van web ker deugdelijkheid mijn hart verzekerd is, geslaagd ben.

Ik heb ter vermijding van de bekende karakterizerende namen, als eerman, goedhart, enz., waardoor uit hoofde van de overeenstemming met den aard der ingevoerde personen de begoocheling niet bevoordeeld wordt, mij liever tot eene andere soort bepaald; maar moet bij dezelve waarschuwen, dat men uit die namen volstrekt niets afleide of toepasse op eenige dadelijk bestaande personen. Ik ken geen’ marinus van ierseke te Vlissingen, geene sara houttuin te Zaandam, geene cornelia van der horst in den omtrek van den Haag of een van de andere personen, welker namen misschien hier of daar in ons vaderland gevonden worden. Alles is geheel verdichting, en dus zouden alle gevolgtrekkingen, uit de namen afgeleid, volstrekt valsch zijn.

Mogen intusschen deze Verhalen strekken tot aankweeking van deugd en goede zeden en ter inboezeming van eenen wezenlijken afkeer van een slordig en zedeloos gedrag, en daardoor die beschaafdheid bevorderd worden, welke zoo zeer met de Christelijke godsdienst in verband staat, dan zal ik mij nimmer de aangename oogenblikken beklagen, die ik aan het vervaardigen van dezelve besteed heb.’