| |
| |
| |
Der breef an der Bussjep.
Ze weete nit...... och der bussjep nit...... ich zal 't 'm sjrieve...... Ze weete nit, wiej vär hei läve, hei op os berg en in os delle, mit os weie en ozze vitte mergelklei. Der waas op de binnede en 't kòan en der terf. Dat gift roeë bakke an de kinger en fossje knöak. Ezun sjnää broeëd, dik wiej 'n hand...... diej rükt, wiej goodgääl kòan. Dobei 'ne lap sjink en ze zunt tevrä...... dat is hön kunningsmòòl...... Lands gen wääg sjtunt nog uvveral de ouw krützer deep en vas i gen èëd, ezu wiej 't gloof deep en vas sjteet in de zieël van dat volk.
E minnigmòòl...... zieëker...... han ich wiej 'n donderwäär op ene prädigsjtool motte howwe, went ze te vööl kirmeze en vlooke en drinke. Mieng vingere wäede sjtief, ich hauw lang nit mieë gesjräve; mesjie is dat der litste breef. Ich han 'm gesjrève in os eege sjpròòk. Os plat is hel en benò nit te knää, ezu wiej der wiesse mergelklei! Mä went os volk 't hei hantieët, da hüerste dò-i 't bräeke van 't veld, 't krake van der ploog en 't rammele van de kare in sjtil ouw wääg. Ich sjrèéf 'm van 't leed va Lutterendal... en van de koel!
| |
| |
Hoeëgwurdigste Hèër Bussjep!
Där hat mesjie geläze van 't ongeluk, dat uvver Lutterendal zal wèède koame. Dò kumt 'n koel!......
Mesjie kumt ze in 't Mamelizerveld of a gene Sjnelle Wink of in de Heuverdanne, ich weet 't nit, en dan Hoeëgwurdigste Hèër Bussjep, zow ich leever nit hei zieë. Zit ezu good en lot mich gòa. Ich bin vitsig jaor i Lutterendal. Kingerdeus jòa, wat han ich ene minnige gedupt, aagenòame vör de seierliche, getrowt en bedind...... 600 mesjie en mieë han ich 'r zieë sjterreve. Ze sjterve hei tège der fiengste. Dèr ezugaar Hoeëgwurdigste Hèër, hoft nit fienger te sjterve. In hun lève sjravele ze, bis ze nit mieë konne. Ich zaan ummer dat ze te väöl èëte, dova diej ivvige beslèèg. E besjlaag kunt gans pluslich, wiej ies op 't water; me ziet 't niet kòame en 't is dò; wie 'ne valsje aom dè inge bevingt: gezond en doeëd! 't Vlugt hei dürch gen loeët wiej de bokkeriejesj; wenste 't veuls is 't te sjpieë. Do kunne 100000 döktesj nüks aa dòa en ze weete nit wat 't is. Dat is 't groeët ongeluk va Lutterendal: allenei e besjlaag, gans innige oetgenaome. Gut ze nier nao: vöraa op gene kir | |
| |
kef, dao liet dè oet gen hoes...... wiej 'ne blits sjloog 't besjlaag 'm doeëd. Nèven 'm de vrau van 't Hennehüpke; ze hou nog innige daag gelèft. Dao nève der Moeënes Frens: ich han 't gezieë e lóòg a gen ling, woe-e der binnet mieënet, i gen hui. E blaozet nog ins mit zieng vol bakke, wiej ich hem der hilligen òalig goof en wòr voet, aagekleid en al, de kap nog op der kop. Gut ze mer nao: 't Stivvelekriske, 't Haneberb, der Sjang oet gene tilvet, 't gek Antüentje. En went ze nog ene daag op 't sjterfbed lieje, ging tròan, ginge zuuët. Ze kieke nit mieë truk nò 't erfke en de binnede, dao vilt gee wòad uwer de
ken en de pèëd. 't Litste is de biech, der hillige òalig, 't Fes en de generaal-absolutioen en: ‘Adieë vrau’ en: ‘Kinger, noe loestert good nao de mam’, en went 't get lang doet, da zage ze: ‘Laot Pastoeër ins kaome, 't wilt nit vur-aa.’ ‘Pastoeër" heisjt 't da ‘'t hat wilt nit brèëke; ich bin selève nit krank gewest, dòva kunt da. Zènt mich nog ins duchtig mit wiewater’ en da sjterve ze......
Dat mot 'r zieë, Hoeëgwurdigste Hèër, der aom dè roesjt da wie 'ne sjtorm bis 't alderlitste. Da brèëke ze nog wiej 'n sjoer ouw eek en
| |
| |
wèëde zu plutslich vaal en doeëd en kaod. Tège der fiengste sjterve ze hei i Lutterendal.
Met went de koele koame da kumt hei 'n ander volk...... en dat geet nit mieë...... ich bi vunf en achsig oet gene braokmond. Dèr hat mesjie selève nit in de zieël van dat volk gekèëke, ezu wiej ich dat jidder zoddesdig dòa. Dao is 't wiej in 't beuisjke van de häöverdanne. Dat beuisjke is uvveral toe van de sjwoer dannebeum en me ziet der himmel nit en doch hingt 't vol zon. Dat beuisjke is aafgesjlaote en vol vruid. Mieng prèdige klinke en verklinke es went ginge 't huuët in dè dennebeuisj en doch...... 't is andesj, gans andesj.
Ich weet nit, wat 't is. De patere in de missioen begrèëpe dat nit en zaate: ‘Pastoeër, diej sjtunt bei de sjoeëste prèdig wiej eeke baipäöl en grielaache; op ander plaatsje lieje ze bei ezun prèdig gebaoge bis op 'n èëd’. Mè dat is gans andesj; dat is 't ring geweete. Diej row, die hant ze van de eeke en der beuisj. Der beuisj Hoeëgwurdigste Hèër, dem mot ter zieë, went de gewietere kaonie va Ieëpe op...... Dè pakt de wolke va onde vas en hilt ze aan en riet ze durch-ee en da brult 't in de loeët wiej va hon | |
| |
derd keu en da vleege de wolker i sjtukker op Aoke aa of rets aaf uvver de Mechelder danne de delle i. Da wet 't sjwat en duuster i gen kirk, es went inge de sjlèèg toe dieën. Ezu zunt ouch de luuj: ze laache nog went ze sjterve.
Nao de missioen Hoeëgwurdigster Hèër, wiej de patere voet wòre han ich 't 'n 't Zondes aregel gezaat...... mè ze zunt nog good, de luuj va Lutterendal en de patere begriepe dat nit. Dao wet gezaat dat diej van Lutterendal vlooke! Nee Hoeëgwurdigste Hèër, dat zunt ging vleuk. I gene wingterdaag, went 't erg kaòd is, da krake en basjte de bitste eeke. - Wè zow noe en dan nit vlooke, Hoeëgwurdigste Hèër? Mè dat zunt ging vleuk. Ich han selève ging koel gezieë, mè hei zunt 'r, diej op 'n koel wirke: 't Dòle Tieske, der sjlimste van allenei; dè van 't Fieng oet 't Hòalegetske en twei jonge oet 't Hanebuutje en nog mieë. Diej zunt al gans andesj wòade! Diej zage, ze vlokete i gen koel dat de belk d'r va basjte...... Dat zunt ging echte Lutterendaler, ze houwe nit van de binnede en de berg en der beuisj en hun sjpraok is nit mieë de echte sjpraok va de hopsjederling, Mamelis Mellisjed en Cottesse.
| |
| |
En went de koele kòame, dat lot mich gao, went 't ezu good zut, Hoeëgwurdigete Hèër Bussjep. Da kan ich nit mieë bliève!
En noe mot ich uch nog sjrieve, dat ich der hillige Sint Clodulphus en der hillige Sint Joeësep zal laote opverve. 't Zal niet väöl koste, ze zunt nog al kot va sjtiel. En blief mit de allermitste hoeëgachtoeng,
Der pastoeër va Lutterendal.
(F. SCHLEIDEN).
| |
Veer wèlle behawwe:
Eerbied veur eus priesters,
Ouch veur die vaan d'n tegenwoordigen tied,
Veur breveer en meditatie.
Eerbied veur de geistelikke sjouwers,
Die vergadere moote links en rechs,
Veur de adviseurs, die door väöle
Neet weure begreepe, umtot ze
Neet zoe wiet kieke es wie de priester zuut;
De adviseurs, die stoetblok zien
Tösse partije en persoene
En die de sleeg opvaange veur aandere.
| |
| |
Eerbied veur die wèrrekers.
Die mer weer opnuijts perbeere
Daan mer weer vaan väören aof aon.
| |
Wat veer wèlle behawwe?
Dat zien eus gooi tradities!
Es e keend zien pòp kepot is
'ne Vogel dee z'n vrijheid kwiet is
En zou, wat heij iewe leef al
Limbörg zou daan neet mie zinge
Wat me vreuger heij gedoon heet
Boeveur zou dat neet mie douge?
| |
| |
Nein, hajt hoeg dat wat nog vas lik
Erfstök vaan de sjoenste tije
't Zien de beeldsjes, sjoen geseerd soms
De kruzefiks tösse twie boezjies
't Is 't kruiske wat veer geve
Aon eus kinder, es ze vraogend
|
|