Vlaemsche dichtkunst. In vier zangen in heldenversen beschreeven, en verrykt met geschied- en letterkundige aenteekeningen, gevolgd door de Vlaemsche prosodia

[p. 45]

Zevenste Hoofdstuk.
Van de dichterlyke toelaetingen.

V. Wat is eene dichterlyke toelaeting?

A. Eene dichterlyke toelaeting is eene afwyking van dealgemeene regels of schryfwys in Prosa, van eene kleyne verandering in de woorden, spelling of schikking toegestaen, om gemakkelyker demaet der versen te vinden.

V. Welke zyn de bezonderste?

A. De bezonderste zyn verkortingen B.V. 'k voor ik 't voor het g' d' m' t' w' en z' voor ge, me, te, we, en ze, maer dan moet het volgende woord met eene vokael beginnen, of er zoude geene verkorting zyn.

Zoo zegt men ook in den accusativus, d'overvloed, d'ondergang, voor den overvloed den ondergang enz: maer dit raed ik niet na te volgen. Men mag altyd in de versen een zeggen voor het vrouwelyke eene. B.V. een moeder, een deugd, enz.

De substantivus die uytgaen in de, te, ve, re, ze, gelyk aerde, schaemte, erve, deure, spyze, kunnen aldus verkort gebruykt worden: aerd, schaemt, erf, deur, spys enz.

De adjectiven worden dikwils verkort enzomtyds verlengd. B.V. Men zegt voor een onzydig substantif als land, geld, gevaer, het ryke land, 't gevloekte geld, het dreygende gevaer, enz.

[p. 46]

V. Welke verkorting gebruykt men voor een substantif dat mannelyk of vrouwelyk is?

A. Deeze: B.V. een prysbre deugd, voor eene prysbaere deugd een vrugtbren grond, voor eenen vrugtbaeren grond, enz.

De adjectiven die uytgaen in elyk en van drie syllaben zyn, laeten dikwils de edaer uyt B V. kostelyk: een kostlyk voorwerp, treurigen, den treurgen wintertyd. - Eeuwigen - of eeuwige een eeuw'ge duysternis.

Verders alle de substantiven en verben die twee korte syllaeben, naer elkanderen volgende hebben, als: vaderen, raderen, welke men gebruykt in twee syllaben als vad'ren, rad'ren, zelfs groote dichters schryven dezelve met drie syllaben om dat den klank der e in die woorden schaers gehoord word. Dit raed ik evenwel niet na te volgen.

Aldus verandert men aden in aên, als bladen in blaên

Eeden in eên, als treeden treèn.

leden in iên, als bieden, biên.

Oden, in oôn, als geboden geboôn.

Oeden in oên als voeden voên.

Sommigen zeggen ook vâem voor vadem aêm voor adem
Zuyen en kruyen, voor zuyden en kruyden enz:
Verneêren voor vernederen - veêdren, voor vederen enz

V. Worden er nooyt woorden verlangd?

A. Dit was eertyds in gebruyk maer hedendaegs is het niet meer toegelaeten, en word algemeen afgekeurd.

Gelyk storrem voor storm, kallik voor kalk, gallem voor galm, arrem voor arm, en diergelyke, waer van men in Vondel en Cats veele voorbeelden ziet.