Den gheestelycken Orpheus
(1660)–Gaudentius van Loemel–
AuteursrechtvrijStemme: All’ hebben de Princen haeren wensch.1. Hoort ghy menschen alle kleyn en groot
Yder moet eens dencken op de Doodt
Ghy moet eens sterven all’ in ‘t endt,
Waer ghy u keert off henen wendt.
2. Wie dat ghy dan zydt hier jonck off oudt,
Wysch, en Edel, machtigh, kloeck off stout,
De Doodt maeckt arm, schoon, ende Ryck,
Met Schepter schup aen een gelyck.
3. Off het is den Paus, off Cardinael,
Patriarch, Bisschop, Abt, Generael,
Prioor, Doctoor, Licenciaet
Moeten all’ door de doode straet.
4. Pastoor Priester, off Religieus,
De Doodt treckt een yder by den neus,
Proost, off Rector, en Guardiaen
De Doodt die sal u al verslaen.
5. Keyser en Coningh, Hertogh off Graeff
Marquis, Baron, Heer, Drossaert off slaeff,
Hopman, soldaet off grooten Hans,
Het moet al met de Doodt ten Dans.
6. Veltheer off Maerschalck, en Gouverneur
Van sterven en hebt ghy geenen keur,
Geschut met trommel, en trompet
Sullen u fleppen oock in ‘t net,
| |
[pagina 111]
| |
7. President, Cancelier met den Raet,
De Doodt oock alnaer u leven staet,
Secretaris en oock Griffier,
De Doodt u leyden sal van hier.
8. Schout, Borgemeesters, Schepens oock all’,
De Doodt oock eens om u komen sall’,
En maecken voor den achterstell,
V Vonnis sonder meer appell.
9. Die daer veel ontfanght, en renten beurt,
De Doodt oock eens al u brieven scheurt,
Dus maeckt u rekening hier wel;
Want sterven is geen apen spel.
10. Richter Advocaet, off Medecijn,
De Doodt sal oock eens u vonnis zijn,
Procureur, Borger off Student,
Koopman, en Boer de Doodt u schent.
11. Poët, en Rhetor off Musicant,
De Doodt slaet de maet oock met haer handt,
Druckers hoe ghy de letters sedt,
De Doodt die druckt haer oude wet.
12. Schilders, Beelde-snyders van uwe konst,
De Doodt oock aen u al biedt haer jonst
Want hoe schoon dat ghy ‘t snydt off maeckt,
De Doodt eens all’ u konsten staeckt.
13. Apoteker met u drancken hier.
Ghy compt oock eens inde Doodts mortier,
En dan sal pot, en flesch met dranck,
Niet helpen voor den dooden sanck.
| |
[pagina 112]
| |
14. Verrevers al maeckt ghy ‘s laecken schoon,
De Doodt haer oock stelt voor u ten thoon
Al geeft hy ‘t doeck hier schoon koleur
De bleecke doodt gaet met u deur;
15. Brouwer Backer, snyder off Barbier
Ghy staet by de Doodt al op ‘t papier,
Schoenmaecker, Wever, Timmerman,
De Doodt u kisten maecken kan.
16. Vleeschouder die het vee hier all slacht
De Doodt oock om u te treffen wacht,
En dan en helpt u mesch noch byl,
Als sy u schiet met haeren pyl.
17. Drooghscheerders, en al die scheeren nat,
Sult oock worden vande Doodt gevat,
Al is u scheer noch eens soo scherp,
Ghy moet al danssen op Doodts Herp.
18. Koperslagers, en al die giet ‘t loot,
Metsers niemandt vry is vande Doodt,
En Ghy all’ die daer veeght de schouw,
Heeft oock de Doodt al by de mouw.
19. Smidt al is u yser noch soo heet,
Werct u met den hamer dat ghy sweet,
De Doodt sal komen u aan ‘t vel,
Al sydt ghy oock een swart gesel.
20. Schipper, Iager, Visscher, wat ghevanght,
De Doodt oock al aen u hielen hanght,
En waer den voerman henen wil,
De Doodt is met hem op den dril.
| |
[pagina 113]
| |
21. Schalidecker al klimt ghy seer hoogh,
De Doodt heeft u oock altijdt in d’oogh,
Al reyst ghy Boden noch soo wydt,
De Doodt oock altijdt met u rydt,
22. Ghy die u hoven hier beplant,
De Doodt heeft u oock al byder handt:
Want als ghy meynt te plucken wat,
Soo wordt ghy van de Doodt gevat.
23. Ghy die daer al maeckt hier het gelas,
Comt oock by de Doodt seer wel te pas;
Want soo dit haestelijcken breeckt,
Denckt dat de Doodt u oock soo steeckt,
24. Mulder die naer windt den meulen drayt
Weet ghy wel de Doodt oock draijt en wayt
Om u te malen oock van een,
Soo is sy altijdt op de been.
25. Dansers, en Speeltie met Veel en Bas
Ghy staet oock in Doodts gelase kas,
Ionghmans en Ionghe-dochters all’,
De Doodt oock met u dansen sall’.
26. Toeter die hier by den nacht seer blaest
En met den Horen schroomelijck raest,
Denckt dat oock de Doodt soo doet,
En ons ten oordeel roept met spoet.
27. Dus luystert wel toe man, vrouw, en kindt
En blijft doch niet langer meer verblindt
Op u leven en tijdt soo past,
Dat u nimmer de Doodt verrascht.
28. Coster, Graffmaker, en Cappellaen,
Lupers soo u dinghen is ghedaen,
| |
[pagina 114]
| |
En soo den Requiem is uyt
Zydt met de Doodt all’ overluydt.
Siet hoe de Doodt, ‘t zy kleyn off groot,
Niemandt verschoont, Maer haer verthoont
Tot dat wy zijn, In vreught off pijn.
Dat Godt geen uytnemer der Persoonen Ga naar margenoot+en is, betuyght genoeghsaem de Heylighe Schrifture, ende dat niemandt sonder sterven hier passeren magh, geeft ons de selve meermaels op vele plaetsen te kennen, niet verswygende de Doodt van de Heylighe Patriarchen, Propheten, jae aen den Sone Godts selver, onsen Hemelschen Orpheus Iesus Christus, sijn alderheylighste Moeder, ende Maghet Maria, met alle sijn lieve Heylighe Apostelen, Martelaren, Confessoren, Maeghden, ende Weduwen, met voorts ontallijcke Heyligen sijne uytverkoren vrinden: Wat wil den snooden, broosen, krancken mensch sijn selven dan noch inbeelden van niet te sterven, daer het gepasseert Liedeken ons heeft laeten hooren dat het al eens sterven moet, wat leven ontfanghen heeft.
Groot off kleyn, Vuyl off reyn,
Ionck off grys, Sot off Wysch.
Ga naar margenoot+Siet eens hoe dien Heyligen Propheet Iob dat oock aengemerckt heeft; wy mogender voorseker wel op dencken: want hy het tot onse waerschouwinghe geseyt heeft, oock | |
[pagina 115]
| |
had hy ondervonden, hoe haest dat het met sijne kinderen gedaen was, die nu meynden datse in het middel vande vreught waren, ende siet de Doodt en heeft niet gespaert de Ga naar margenoot+kinderen van dien grooten vrindt Godts: wat sal hy ons dan spaeren die alsulcker Heylighe Ouders niet en hebben? daer zijn (Godt betert) veel Ouders, die soo mal ende verblindt zijn, dat hun dunckt, als haere kinderen op eenighen stoel van staet ofte digniteyt sitten, datse alsdan onsterffelijck zijn: maer eylacen! (dat te beclaghen is) zijn te hooghsten bedrogen, ende en weten niet wat sy begeeren ofte vereysschen. O geluckighe Ga naar margenoot+Ouders! die haere kinderen in eenen ootmoedighen goeden staet voor hunne ooghen sien komen tot een saligh eynde, alsoo passerende tot de eeuwighe blijschap, hun daer toe oock altijdt verweckende, ende vermanende, gelijck dien Heylighen Tobias leerden sijnen Sone de vreese Godts altijdt voor Ga naar margenoot+ooghen hebben, waer door dat alle benedictie moet verkreghen worden. Dit was eenen heylighen ende wysen Vader: maer my dunckt voorwaer, dat dese naervolgende, niet minder en was een wyse, ende heylighe Moeder, daer ons den tweeden boeck der Machabeen van versekert, die haere seven Ga naar margenoot+kinderen, als eene waerachtige sterck4e vrouwe soo kloeckelijck vermaenden om op te | |
[pagina 116]
| |
offeren aen haeren waerachtighen levenden Godt, niet in het minst vreesende de Doodt. Dese hadden voorsekers wel bevroyt het gene den Propheet Iob seydt, ende ick hier in dicht gestelt heb om soo te vaster in ons memorie te printen,
Ga naar margenoot+Mensch geboren van een wijff,
Korten tijdt besit sijn lijff,
VVordt vervult met veel ellendt,
VVaer dat hy hem keert oft wendt,
Als een blom vomt voorts sijn leven,
Die in stucken wordt gevreven,
Als de schaduwe vergaet,
Nimmer blijft in eenen staet
En moet noch sonder voordeel
Naer de Doodt in het Oordeel.
Post hoc autem Iudicium. Hebr. c. 9. v. 27. |