Den gheestelycken Orpheus
(1660)–Gaudentius van Loemel– Auteursrechtvrij
[pagina 8]
| |
Vrede ende salicheyt Beminde Leser ofte Sangher.Naerdemael dat vele, ende verscheyde Godtvruchtighe sangh-boexkens zijn uytgegeven, jeder in het besonder, heeft by naer sijnen Naem mede gebrocht (als het weenende Tortelduyfken, Hemelsch Nachtegaelken, Gheestelijcken Echo, ofte Weergalm, met meer andere die hier onnoodich zijn te verhaelen) soo ist dat ick niet en heb konnen gelaeten, dit oock met den naem van eenich kenteecken te begiftigen. Waerom ick dit Boexken genoemt heb, Den Gheestelijcken Orpheus, niet eenen gelijck de Poëten versiert hebben, den Sone van Apollo, die (gelijck sy segghen) de Herpe (alwaer hy soo lieffelijck op speelden) van Mercurio, ofte sijnen Vader Apollo, soude ontfangen hebben, welcke volgens hun verhael, eenen melodieusen alderaengenaemsten klanck gehadt heeft, soo dat bosschen, ende steenen daer door beroert zijn geworden, de revieren haeren loop belet, ende te rugge doen keeren heeft: jae dat meer is de wilde ongetemde dieren, haere wreetheyt doen vergeten, ende de sachtmoedicheyt aennemen; maer dat noch boven al het wonderste schijnt | |
[pagina 9]
| |
te wesen, dat hy daer door sijne huysvrou Eurydicen (die van het serpent verslonden was, uyt de Helle gebrocht soude hebben; de welcke hem weder door de doodt ontnomen zijnde, naer geene andere meer heeft willen luysteren; waerom de boose Haetnydighe Maenades (onder den valschen offer van Bacchus) nhem verwoedelijck, in rasende gramschap gedoot, ende verscheurt hebben; wiens verstroyde lidtmaten, de Musen vergadert, ende eene begreaffenis gegeven hebben, sijn Herp, ende hooft in Hebrum ter neder geworpen, sijn ten lesten gebrocht in het Eylandt Lesbon, alwaer oock het hooft vande Inwoonders begraven is; maer sijne Herp is ten Hemel opgenomen. Tot hier toe ben ick verre genoch met dese fabel gekomen; maer gelijck de fabels, ons seer wel tot leeringe dienen, ende oock niet te vergeefs en zijn, ofte konnen dickmaels op eenen gheestelijcken sin getrocken worden, als met dese tegenwoordighe geschiet. Ick vrage dan? waer soude eenen lieffelijckeren, ende soeteren Orpheus konnen gevonden worden als Iesus Christus? niet den sone van eenen valschen ende versierden Afgodt Apollo: maer den eenighen Sone vanden waerachtighen Godt, het Woordt des eeuwighen Vaders den Aldersoetsten Herpslager Godt selver, die soo | |
[pagina 10]
| |
den klanck van sijne soete alderlieffelijckste Herp, heeft laeten hooren, dat niet alleen de bosschen, met hout, ende rouwicheyt van bladeren bekleedt, ende oock de steenen daer door zijn beroert geworden; maer de alderrouwste versteende herten, vroetende in het bosch ofte wildernisse van haere ontallijcke sonden, zijn daer door beroert gemaeckt, oock niet alleen de revieren heeft doen stillestaan, ende te rugge keeren: maer de seer grove ende groote sondaers, die daer haeren Ga naar margenoot+loop hadden tot die aldervuylste Cisternen van stinckende wateren der sonden, heeft hy te rugge doen keeren; ende hem doen volgen. Wat meer? hy heeft niet alleen de wilde dieren sachtmoedich ende tam gemaeckt; maer oock de alderfelste Menschen, als wolven, beyren, ende wreede leeuwen, heeft hy doen veranderen in sachtmoedighe lammeren, ende dat noch alles te boven gaet. Daelt neder, ende onse Ziele sijne lieve wel Ga naar margenoot+beminde Bruyt, naer sijn beelt geschapen, hem toecomende, heeft hy uyt den muyl van die affgrijselijcke, ende alverslindende Hel getrocken, naer dat sy haer selven (door de sonde) van hem vervremt, ende verworpen Ga naar margenoot+had, ende als Eurydicen door het serpent verslonden was, heeft hy dese in alle sorghvuldicheyt willen brenghen tot den gebenedijden schoot sijns Vaders, om aldaer | |
[pagina 11]
| |
eeuwelijck met hem te leven, sijn Leven daer voor, hier ten besten gevende, wordt door de Haetnydighe Maenades, vol eersucht, giericheyt. ende gulsicheyt met alle verwoede gramschap verscheurt, ende gedoot. Soeckt nu dan ghy waerachtighe Musen, ende alle Godtminnende Zielen, met alle neersticheyt, ende liefde sijne Alderheylichste Lidtmaeten, die door de boosheyt verstroyt zijn, overpeyst alle die tormenten die hy (om onse verlossinghe, onderstaen heeft) vergadert die in uwe herten, ende laetse aldaer haere begrafenisse hebben, op dat (soo dese in u rusten) gyhy oock meucht rusten in sijn gebenedijde wonden. Eert hem die het Ga naar margenoot+hooft is van ons alle, soo sult ghy oock als die aldersoetste ende lieffelijckste Herpe ten Hemel opgenomen worden, neycht uwe Ga naar margenoot+ooren, ende hert naer dese soo sult ghy genieten den loon, ende Croon van de eeuwighe blijschap. De oorsaeck Beminde Leser oft Sangher, dat dit Boexken den naem heeft van den Gheestelijcken Orpheus, is om daer door de ongeschicktheyt, vande vuyle onbetamelijcke Liedekens (die in de valsche feeste van Bacchus, ende Venus voor den dach komen) uyt te royen, ende te verdooven: want aldaer wordt dien Alderheylichsten soeten Herpslager Iesus Christus, menichvuldelijck vande | |
[pagina 12]
| |
boose ende verwoede Goddeloose Menschen, mishandelt, gedoot, verscheurt, ende Ga naar margenoot+wederom op een nieuw gekruyst. Ick sal dan met dese naervolgende verskens sluyten, ende wilt alles in ‘t goet ten besten nemen, aengesien ick uyt liefde V.L. dit schencke, wilt dan altijdt gedencken.
Ons hier voor het quaet te wachten,
En naer Godes leeringh trachten,
Op dat wy eens voor altijdt,
Eeuwich zijn met hem verblijdt:
VVant de slimme Zee-sirenen,
Singhen lieffelijck sonder meenen,
Ende spelen dat de vreucht,
Van de werelt niet en deucht.
Luystert dan naer Iesus snaren,
VVilt ghy oock ten Hemel varen,
Daer is blijschap sonder endt,
Noyt oogh, oor, oft hert bekent.
Sangher wilt het my vergeven:
VVant ick soeck een beter leven,
Sonder eenich Ziel gequel
Leeft, en singht, en soo vaert wel.
U.E. Dienaer F.G.V.L.C.R. |
|