Literatuur. Geschiedenis en bloemlezing. Deel 1. Aanvang tot omstreeks 1880
(1968)–H.J.M.F. Lodewick– Auteursrechtelijk beschermdH.J.M.F. Lodewick, Literatuur. Geschiedenis en bloemlezing. Deel 1. Aanvang tot omstreeks 1880. L.C.G. Malmberg, 's-Hertogenbosch 1968 (22ste druk)
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de 22ste druk van Literatuur. Geschiedenis en bloemlezing. Deel 1. Aanvang tot omstreeks 1880 van H.J.M.F. Lodewick uit 1968. Het complete werk bestaat uit twee delen. De eerste druk van dit deel dateert uit 1958.
redactionele ingrepen
p. 33: het paragraafnummer staat in het origineel in de marge van de tekst, onder de titel van het gedicht waar deze mee begint. In deze digitale versie is het als kop boven de tekst geplaatst.
p. 208: voetnoot ‘3’ heeft in het origineel abusievelijk nootverwijzing ‘2’ gekregen in de lopende tekst. In deze digitale versie is dat verbeterd.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (2, 14, 76, 218) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[pagina 1]
LITERATUUR
EERSTE DEEL
[pagina 3]
H.J.M.F. LODEWICK
Leraar aan het Stedelijk Lyceum te Maastricht
LITERATUUR
GESCHIEDENIS EN BLOEMLEZING
Eerste deel
Aanvang tot omstreeks 1880
L.C.G. MALMBERG 'S-HERTOGENBOSCH
[pagina 4]
Tweeëntwintigste druk
[pagina 7]
INHOUD
Voorwoord | 5 | |
Inhoud | 7 | |
Inleiding | 11 | |
1-3 | Waarom literatuurgeschiedenis? (11). Het begin van ortze literatuur (11). Overzicht (12). | |
Middeleeuwen en Rederijkerstijd (± 1150- ± 1550) | ||
4-6 | Algemene beschouwing | 15 |
Versvorm, karakter (15). Het lezen van Middelnederlands (16). Indeling van de Middelnederlandse letterkunde (16). | ||
7 | Heynric van Veldeken | 17 |
8-14 | Ridderlijke letterkunde | 18 |
Frankische of Karelromans (19), Karel ende Elegast (20); Britse, Keltische of Arthurromans (23), Walewein (24); Oosterse en Klassieke romans (28), Floris ende Blancefloer (28). | ||
15-16 | Geestelijke kunst | 32 |
Evangeliestof (32); Heiligenlevens (32); Mystiek (32); Legenden (33), Beatrijs (33). | ||
17-19 | Burgerlijke kunst | 36 |
Jacob van Maerlant (37), als didacticus (38) en als dichter (39). | ||
20 | Het lied in de Middeleeuwen | 41 |
Wereldlijk cultuurlied (42) en volkslied (42). Geestelijk cultuurlied (46) en volkslied (46). | ||
21-22 | Het dierdicht | 48 |
Ontstaan en ontwikkeling (48). Van den Vos Reinaerde (50). | ||
23 | Het proza in de Middeleeuwen | 53 |
Mystiek: Hadewych, Ruusbroec, e.a. (53); Bijbelstof, Het Limburgse Leven van Jezus (54); Exempelen (54); Prozavolksboeken, De vier Heemskinderen (55). | ||
24-28 | Het toneel in de Middeleeuwen | 56 |
Indeling en ontstaan (56). Geestelijk toneel: mysteriespelen (57); mirakel- en heiligenspelen: Mariken van Nieumeghen (57); moraliteiten: Elckerlyc (62). Wereldlijk toneel: abele spelen: Esmoreit (66); Sotterniën: Die Buskenblaser (69). | ||
29 | De Rederijkers | 72 |
Karakter (72), inrichting der Kamers (72), werken: drama en lyriek (73). |
[pagina 8]
Renaissance (± 1550- ± 1700) | ||
30-34 | Algemene beschouwing | 77 |
Veranderende levenshouding (77). Overzicht en indeling (77). Kenmerken der Renaissance (79). Humanisme (79): Erasmus' Lof der zotheid (80). De Renaissance in het buitenland (82). | ||
35-39 | Reformatie en Contra-Reformatie | 82 |
Anonieme lyriek (83). Anna Bijns (84). Marnix van Sint-Aldegonde (86). Dirck Volkertsz. Coornhert (88). Strijdpoëzie (90), het Wilhelmus (93). Adriaen Valerius, Nederlandtsche Gedenckclanck (98). | ||
40-43 | De Vroeg-Renaissance | 99 |
Karakter (99). Jonker Jan van der Noot (99). Carel van Mander, Schilderboeck (101). H.L. Spiegel en Roemer Visscher (102). | ||
44-61 | Bloeitijd der Renaissance | 105 |
44-47 | Pieter Cornelisz. Hooft | 105 |
Leven en karakter (105). Lyriek (106). Toneelwerk (110): Granida (111), Warenar (115). Nederlandsche Historiën (120). | ||
48 | Jacob Cats | 122 |
Leven en karakter (122). Werken (123): Trou-ringh (123). | ||
49-50 | Constantijn Huygens | 127 |
Leven en karakter (127). Dichtwerken (128): Batava Tempe (130), Scheepspraet (132), Puntdichten (134). | ||
51 | Amsterdamse Kamers | 136 |
De Eglentier en Costers Academie (136). Verschil tussen klassiek en romantisch drama (136). | ||
52-54 | Gerbrand Adriaensz. Bredero | 140 |
Leven en karakter (140). Lyriek (141). Toneelwerk (148): Spaanschen Brabander (149). | ||
55-57 | Joost van den Vondel | 153 |
Leven en karakter (153). Lyriek (155): gelegenheidsgedichten (155), historische gedichten (158), hekeldichten (158), natuurdichten (161), reien (162). Dramatiek (164): Gysbreght van Aemstel (164), Lucifer (171). | ||
58 | Drie religieuze dichters | 181 |
Johannes Stalpaert van der Wielen (181), Jacobus Revius (185), Dirk Rafaëlsz. Camphuysen (189). | ||
59 | Drie Zuidnederlandse dichters | 191 |
Adriaen Poirters (192), Justus de Harduwijn (194), Michiel de Swaen (196). |
[pagina 9]
60 | Drie dichters van het tweede plan | 196 |
Jan Jansz. Starter (196), Jeremias de Decker (198), Heiman Dullaert (199). | ||
61 | Het proza in de zeventiende eeuw | 200 |
Statenbijbel (200), historiewerken (201), biografieën: Geeraert Brandt (201), scheepsjournalen: Bontekoe (202) en Gerrit de Veer (203), schelmenromans: Nicolaes Heinsius (203), arcadia: Johan van Heemskerck (206). | ||
62-64 | Achteruitgang Renaissance | 208 |
62 | Jan Luyken | 208 |
63 | Drie toneelschrijvers | 210 |
Jan Vos (210), Thomas Asselyn: Jan Klaaz. (210), Pieter Bernagie (215). | ||
64 | Nil Volentibus Arduum. Overgang naar de achttiende eeuw | 215 |
Achttiende en negentiende eeuw | ||
65-66 | Algemene beschouwing | 219 |
Kenmerken (219). Classicisme (219), Rationalisme (219), Sentimentalisme (220), Romantiek (220). Indeling en overzicht (222). | ||
67-71 | Achttiende eeuw | 224 |
67 | Hubert Cornelisz. Poot | 224 |
68 | Pieter Langendijk | 227 |
Het Wederzyds Huwelyks bedrog (229). | ||
69 | Justus van Effen | 237 |
Oud-Hollandsche burgervryagië (237). Vertogen (239). | ||
70 | Betje Wolff en Aagje Deken | 240 |
Sara Burgerhart (242). | ||
71 | Van Alphen, Feith en Bellamy | 246 |
Hiëronymus van Alphen (246), Rhynvis Feith (247): Ferdinand en Constantia (248), Jacobus Bellamy (249): Sentimenteele Historie (250). | ||
72 | Overgang achttiende-negentiende eeuw | 252 |
72 | Willem Bilderdijk | 252 |
Leven en karakter (252). Werken (253). | ||
73-84 | Negentiende eeuw | 259 |
73 | Vaderlandsliefde en huiselijkheid | 259 |
Jan Frederik Helmers (259). Hendrik Tollens (259): Overwintering op Nova Zembla (260). | ||
74 | Isaäc da Costa | 261 |
Vijf-en-twintig jaren. Een lied in 1840 (262). |
[pagina 10]
75 | Anthony Christiaan Winand Staring | 264 |
Lyriek (266), puntdichten (266), Jaromir (267). | ||
76-78 | De Gidskring | 270 |
De Muzen (271). Beginselen van De Gids (271). Jacob Geel (271), Aarnout Drost (273), R.C. Bakhuizen van den Brink (273).
Everhardus Johannes Potgieter (273): Liedekens van Bontekoe (275); Jan, Jannetje en hun jongste kind (277); Het Rijks-Museum (278). Conrad Busken Huet (280): Litterarische Fantasien en Kritieken (281); Het land van Rembrandt (284). |
||
79 | De historische roman | 284 |
Aarnout Drost (285), Jacob van Lennep (285), Jan Frederik Oltmans (285), A.L.G. Bosboom-Toussaint (286): Eene kroon voor Karel de Stoute (286), Hendrik Conscience (290), H.J. Schimmel (290). | ||
80 | De humoristen | 290 |
Het begrip ‘humor’ (290). Gerrit van de Linde Jansz. (291), Nicolaas Beets (293): Camera Obscura (293), Anton Bergmann (296), J.P. Hasebroek (296), C.E. van Koetsveld (296), Johannes Kneppelhout (296), Lodewijk Mulder en Mark Prager Lindo (296), François Haverschmidt (296), Justus van Maurik (297), J.J. Cremer (297). | ||
81 | Het religieuze element | 297 |
Nicolaas Beets (297), P.A. de Genestet (298), J.J.L. ten Kate (300), J.A. Alberdingk Thijm (301). | ||
82-83 | Eduard Douwes Dekker | 303 |
Leven (303), Ideeën (306). Max Havelaar (307). | ||
84 | Carel Vosmaer | 313 |
Ilias (314) | ||
85-88 | De Vlaamse Beweging | 315 |
Ontstaan (315). Jan-Frans Willems (316). Prudens van Duyse, Theodoor van Rijswijck, Jan van Beers, Karel Lodewijk Ledeganck en Jan-Alfried de Laet (317). Hendrik Conscience (317): Jacob van Artevelde (318). | ||
86 | Guido Gezelle | 321 |
Dichtoefeningen (322), Tijdkrans, Rijmsnoer en Laatste verzen (327). | ||
87 | Anton Bergmann | 329 |
Ernest Staas, advocaat (329). | ||
88 | Nog enkele dichters | 333 |
Hugo Verriest (333), Albrecht Rodenbach (333), Pol de Mont (334). | ||
Synchronisch overzicht van de Westeuropese literatuur | 335 | |
Register op auteursnamen en titels | 334 |