Uyt-spanningen

113c
Op de stilte in 't swin.

Stem: Andromeda. siet boven p. 41.⁺

I.

Sag ymand stiller weder?
De vlaggens hangen neder/
Het seyl en doet geen boet/³
En al den voortgang comt ons van den tragen vloed.

+ Melodie: De melodie-aanduiding verwijst naar tekst 17.

3 en doet geen boet: baat niet, brengt geen voordeel aan, vgl. WNT III, 194

II.

Dat gaat so sagjens drijven/
't Schijnt dat wy ste-vast blijven/⁶
't Verwisselt nauwlijcx stand;⁷
Flus was 't Cassandria en nog is 't al Cadsand.⁸

6 ste-vast: vast op de plaats

7 stand: (van) plaats

8 Flus: zojuist; Cassandria: dit is Retranchement-Cassandria, een dorp in Zeeuws-Vlaanderen, drie kwartier gaans van Sluis

III.

't Schijnt dat het schip om hoog-ligt/⁹
Juyst nu my Sluys in 't oog-ligt!¹⁰
En ick in hoop dus hang;¹¹
'T is lang/ maar nu 'k verlang/ nu is het eens so lang.

9 om hoog-ligt: vast zit

10 nu my Sluys in 't oog-ligt: nu ik Sluis in het oog heb

11 En ik daarom hoop koester.

IV.

'T Mag wel verlangen heten/
Want als ons siel de beten^1414-15
Van 't Sal, en nog niet lijdt^14-15
Dan met verlangen/ schijnt/ verlangen wy den tijd.¹⁶

14 beten: kwelling

14-15 De ziel verkeert tussen hoop en vervulling; het zal zo zijn, maar het is nog niet zo ver. J. van Ham, Lodenstein in Zeeland, 14, brengt deze woorden in de sfeer van de tale Kanaäns; vgl. Buijnsters, 122

14-15 De ziel verkeert tussen hoop en vervulling; het zal zo zijn, maar het is nog niet zo ver. J. van Ham, Lodenstein in Zeeland, 14, brengt deze woorden in de sfeer van de tale Kanaäns; vgl. Buijnsters, 122

16 verlangen: verlengen

[p. 549]

113c Op de stilte in 't Swin. Juist als het schip Sluis tot dichtbij genaderd is, treedt er een windstilte op. De dichter ziet zich daardoor genoodzaakt de tijd met zijn verlangen te verlengen. Dit woordspel met de dubbele betekenis van verlangen (namelijk wensen en verlengen) heeft L. waarschijnlijk ontleend aan P.C. Hoofts bekende sonnet ‘Geswinde grijsart’. In strofe IV suggereert de dichter door het gebruik van de woorden ‘Sal’ en ‘nog niet’ (r. 15) een verlangen naar de eeuwige heerlijkheid, vgl. Buijnsters, 122. Daardoor past het gedicht goed in het geheel van de ‘invallen’ op zijn reizen, waarin vrijwel overal sprake is van een relatie tussen beeld en object. De ‘uitdeinende’ slotregel van het gedicht correspondeert met de trage voortgang van het schip.

Lit.: Van Es, 355; Buijnsters, 122-123 (T); Zwaan, 101; Van Ham, 13-17.