Uyt-spanningen

[p. 411]

85
Besluyt van 't voorgaende.⁺

Op den trant van Courante la Barre.⁺
Of Helas mijn Sugten, &c.

I.

Almachtig Heer! gedugte Godt!
Die 's werelds Ront'/ en 's menschen hert geplant hebt/²
En al uw planten in uw hand hebt/³
En geeft u selv uw kind'ren tot haar lot.⁴
Tot u/ ons Borcht/ ons Heyl/ ons Rots/⁵
Wy comen als ons Vyand wreed en trots
Ons toe-snuyft/ hoort ons uyt uw vaste woning/⁷
En siet door wolck/^8-9
En Ramp/ O Coning!^8-9
't Lijden van uw volck.

+ Titel Besluyt: afsluiting

+ Melodie: De (dans-) melodie van La Barre wordt ook aangegeven als La royale novelle en wordt bijv. gebruikt in de rooms-katholieke bundel G. de Swaen, Den singende swaen, Antwerpen 1655, 111, waar ook de melodie Eylaes myn suchten is om niet vermeld wordt.

2 geplant: geschapen

3 planten: schepselen

4 lot: eigendom, deel

5 Vgl. o.a. Ps. 18:3, ‘De HEERE is mijn Steenrots en mijn Burcht en mijn Uithelper, mijn God, mijn Rots, op Welken ik betrouw; mijn Schild en de Hoorn mijns heils, mijn hoog Vertrek.’

7 toe-snuyft: pochend, snoevend toespreekt; hoort (...) woning: vgl. 1 Kon. 8:39, ‘Hoor Gij dan in den hemel, de vaste plaats Uwer woning (...).’

8-9 wolck/ En Ramp: dreigende oordelen, vgl. Ezech. 1:4

8-9 wolck/ En Ramp: dreigende oordelen, vgl. Ezech. 1:4

II.

Siet hoemen 't costelijcke bloed
Van 't diergekogte volck ter aarden uyt giet/
En hoe uw Bruyd haar tranen uyt-schiet/
Dewijl men 't land van lijcken stincken doet.¹⁴
Siet of een smert' als deze sy:¹⁵
De Jong'ling valt: de maagt vercragt daar by:¹⁶
Het suyg'ling smelt aan 's moeders lege teep'len¹⁷
Van tranen nat/
Die haar ontseep'len¹⁹
Als sy 't kindje vat.²⁰

14 Dewijl: omdat

15 Vgl. Klaagl. 1:12, ‘Schouwt het aan en ziet, of er een smart zij gelijk mijn smart, die mij aangedaan is, waarmede de HEERE mij bedroefd heeft ten dage der hittigheid Zijns toorns.’

16 daar by: bovendien

17 smelt: kwijnt weg

19 haar ontseep'len: uit haar oog vloeien

20 vat: oppakt

III.

De wegen naar het Heyligdom²¹
Sijn woest; als Woord/ en Spijs/ en Sugt/ en Singen²²
Op-houdt in Syons gaderingen.²³
En laas! den bitt'ren Vyand lagt'er om!
En schimpt (so smaad'lijck dat ick gruw)^25-26
Waar is uw hulp? waar is uw Coning nu!^25-26
O Zyon? daar uw reuckeloos vertrouwen²⁷
So vast op stond?
Laat af te bouwen
Op so los een grond!

21 Heyligdom: nl. de kerkgebouwen van de Piemontisten

22 Woord: de verkondiging van het Woord Gods; Spijs: de bediening van het sacrament van het Heilig Avondmaal; Sugt: de gebeden in de openbare eredienst

23 Syons gaderingen: de kerkdiensten

25-26 Vgl. Ps. 79:4 en 10

25-26 Vgl. Ps. 79:4 en 10

27 reuckeloos: blind

[p. 412]

[p. 413]

IV.

Daar is geen bitter'er verdriet/
Geen sweerd dat scherper moordt/geen wreder pijne/
Daar Rots/ en Sneeuw gemack by schijnen:³³
En hoort gy dat (Regtveerdig Godt!) nog niet?
Weckt op uw magt/ comt van om hoog/
Wendt tot ons' Haters een bekerend oog'/³⁶
Of steltse tot een doel-wit van uw schigten.³⁷
Breeckt all' haar Raad.³⁸
En doet hem swigten^39-4039
Die uw Zyon haat.^39-40

33 gemack: onbetekenend, onbeduidend

36 L. vraagt hier dus of de Haters tot bekering mogen komen.

37 schigten: pijlen, vgl. Ps. 18:15, ‘En Hij zond Zijn pijlen uit en verstrooide hen.’

38 Raad: plannen, beraadslagingen, vgl. Ps. 33:10, ‘De HEERE vernietigt den raad der heidenen, Hij breekt de gedachten der volken’.

39-40 Vgl. Ps. 129:5, ‘Laat hen beschaamd en achterwaarts gedreven worden, allen die Sion haten’.

39 swigten: wijken, ten onder gaan

39-40 Vgl. Ps. 129:5, ‘Laat hen beschaamd en achterwaarts gedreven worden, allen die Sion haten’.

V.

Maackt eens een eynd van Zyons traan:
Stopt eens den vloed van so veel bloed-rivieren:
En breydelt al die Tyger-dieren:⁴³
En laat uw volck weer in hun ruste gaan.
Om in de schaduw van den ranck⁴⁵
Den Rots (die nu ten schuylplaats dient) uw danck/
En loff met vreugde weder te doen galmen;⁴⁷
Als 't herders-kind
In Lied en Psalmen
Sijn geneugte vindt.⁵⁰

43 breydelt: houd in toom

45 ranck: nl. de wijngaarden

47 weder te doen galmen: te doen weerkaatsen

50 geneugte: genoegen, vreugde

VI.

Geev onderwijl/ dat uw Genaad
Uw dier-vercrege lang-bewaarde Waarheyd
Door so veel damps in suyv're claarheyd/^53-54
Door so veel storms onwanckelbaar/ bestaat.^53-54
Uw Zyon reynigt van haar schuld⁵⁵
In Jesus bloed/ en wapent met geduld/⁵⁶
Dat sy sig onder uw Wil willig neygen;⁵⁷
En/ voor die boos
Haar slaan/ en dreygen/
Smeken wrake-loos.⁶⁰

53-54 damp en storm, beide in gen. vorm, zijn als metafoor gebruikt voor verdrukking en benauwdheid

53-54 damp en storm, beide in gen. vorm, zijn als metafoor gebruikt voor verdrukking en benauwdheid

55 reynigt: geb. wijs

56 wapent: geb. wijs

57 Dat: opdat; willig: gewillig

60 Zonder wraakgevoelens bidden.

[p. 414]

VII.

Dan sal uw lof/ Lofweerdig Godt!
In sulck een werck/ en in uw kind'ren blincken/
Ja Hemel-waarts uw trouwe klincken
Ten spot van die met ons vertrouwen spott.
Dan sal uw werck/ uw Lust/ uw Beeld,
(Dat in uw Lieve Syons wesen speelt)⁶⁶
Sig opdoen meer vol Heerlijckheyd/ en heylig:⁶⁷
End uw gerugt⁶⁸
In Psalmen veylig
Schett'ren door de Lugt.⁷⁰

Besluyt van 't voorgaende. Deze nazang op tekst 84 heeft het karakter van een innig gebed.

In de eerste strofen klinken de geluiden van een oud-testamentische wraakpsalm door. De dichter bidt om recht voor de verdrukten en om de rechtvaardige straf van de goddelozen.

In de laatste strofen spreekt hij zijn verlangen uit dat deze verdrukkingen mogen leiden tot de verlossing en het heil van Sion. De diepste grond van dit verlangen is, dat daarin de eer en de heerlijkheid van God zullen uitkomen.

Lit.: Trimp (1), 44-45.

66 uw Lieve Syons wesen: het diepste bestaan van Uw kinderen; speelt: zich vertoont, WNTXIV, 2709

67 Sig opdoen: zich openbaren

68 gerugt: roem

70 Schett'ren: klinken