Uyt-spanningen

[p. 102]

21
Onse plaats in den hemel,
In Twee-spraack tusschen Jesum en een geloovige.
Op Joh. 14: vers. 2.⁺

I.

Gelovige.

O Here Jesu! wat vertreckt¹
Gy uwe weerkomst? en verweckt
Sulck ongeduldig dulden?³

Iesus.

Om dat die plaats die u verbeyd/⁴
Nog niet ten vollen toe bereyd
Is/ om u in te hulden.⁶

+ Melodie: De herkomst van de melodie is onbekend.

1 vertreckt: stelt uit

3 Zo'n van smartelijk verlangen doordrenkte lijdzaamheid?

4 die u verbeyd: die op u wacht

6 in te hulden: plechtig en feestelijk te ontvangen

II.

Gel.

Wanneer sal 't/ Here Jesu/ sijn?

Ies.

Als uwe wille onder mijnn'⁸
Eens gansch sal sijn gebogen;
Uw lijden/ en uw lijdsaamheydt^10-12
Haar maat sal hebben na 't beleydt^10-12
Van 't Vaderlijck medogen:^10-12

8 mijnn': de mijne

10-12 sluit aan bij Wanneer in r. 7

10-12 sluit aan bij Wanneer in r. 7

10-12 sluit aan bij Wanneer in r. 7

III.

Als 't Gracy-werck van my gesterckt¹³
Soo veel en groot in u gewerckt¹⁴
Sal hebben met volherden/¹⁵
Dat d'on-verwelckelijcke croon¹⁶
Op uw hooft tot genaden-loon¹⁷
Gestelt sal cunnen werden.

29. Maymaant 1659.⁺

13 't Gracy-werck: het werk van de genade (in de gelovige); van: door

14 gewerckt: bewerkstelligd, geëffectueerd

15 met volherden: ter zake van uw volharding in het geloof

16 Vgl. 1 Petrus 5:4, ‘En als de overste Herder verschenen zal zijn, zo zult gij de onverwelkelijke kroon der heerlijkheid behalen’; zie o.a. ook Jak. 1:12

17 genaden-loon: loon uit genade, vgl. HC Zondag 24, Vr. 63: ‘Hoe? Verdienen onze goede werken niet, die God nochtans in dit en in het toekomende leven wil belonen? Antw. Deze beloning geschiedt niet uit verdienste, maar uit genade’ (met verwijzing naar Luk. 17:10).

+ Maymaant: mei

[p. 103]

Onse plaats in den hemel, in twee-spraack tusschen Jesum en een geloovige. Lied op de woorden van Christus in Joh. 14:2, ‘In het huis Mijns Vaders zijn vele woningen; anderszins zo zou Ik het u gezegd hebben; Ik ga heen om u plaats te bereiden’; vermoedelijk de tekst van een preek op de zondag na Pinksteren, 29 mei 1659. De dichter vat het ‘plaats bereiden’ in de hemel zo op, dat Jezus, voor Hij wederkomen kan, het werk van de genade in de gelovige voltooid moet hebben. Dat werk omvat totale eenswillendheid met Hem (r. 8-9), lijden om Zijnentwil, overeenkomstig 1 Petrus 4:12-19, met de daarbij behorende lijdzaamheid, naar de mate van Gods raad (r. 10-12), en tenslotte de volharding (r. 13-15), in de lijn van de Dordtse Leerregels V (de volharding der heiligen). Het lied heeft de bij L. geliefde dialoogvorm, die de dichter in het voorjaar van 1659 ten minste nog driemaal toepaste, resp. in de teksten 60 (6 maart), 68 (3 april, Pasen) en 71 (22 mei, Pinksteren). De versificatie is eenvoudig: jambische maat, rijmschema aabccb, waarbij de manlijke regels vier en de vrouwelijke drie accenten hebben. Een veelheid van knappe enjambementen voorkomt monotonie en spanningloosheid en zorgt voor een uiterst vloeiende dictie. Het natuurlijke karakter van de stijl wordt versterkt doordat de antwoorden van Jezus bestaan uit louter bijzinnen, die syntactisch bij de vragen van de gelovige aansluiten, zoals in gewone omgangstaal. De vlotheid van stijl zal, samen met de opmerkelijke beknoptheid, oorzaak zijn dat de tekst in diverse bloemlezingen is opgenomen.

Lit.: Bronsveld, 14-15 (T); Van der Plas, 133-134 (T); Schulte Nordholt (2), 96 (T), De Vrijer (2), 163 (T).