Uyt-spanningen

[p. 89]

15
't Hoge-priesterlijk gewaad
op Exod. 39.

Daar sie ick 't heylig Priesterlijck gewaad¹
Tot Heerlijckheyd en schaduw'lijck cieraad²
So claar/ en in so levendige beelden/³
Of 't niet in 't oor/ maar oft voor d' oogen speelde:

Daar d' Ephod met sijn pragtig toe behoord⁵
Sijn band/ sijn riem/ sijn borst-lap en sijn boord.
Maar met ick daar van Borst-lap hoor vermelden/⁷
Hoort wat den Borst-lap stommeling vertelden.⁸

Daar waren al de namen ingebragt⁹
Van yder stam in Israels geslagt;
So roupt ons Priester all sijn schapen t' samen/¹¹
Hy rouptse maar hy rouptse by haar namen:¹²

Daar stonden slegs de namen van Gods volck;¹³
Hy was slegs haar/ en niet der vreemden tolck:¹⁴
't Is Israel te voren uytgetekent/¹⁵
Die Hy nu draagt/ en voor de sijnen reeckent:¹⁶

Die namen waren in een harden steen¹⁷
Voor eeuwig onuytwisselijck gesneen;
't Is hard ons Priester sijne lieve panden¹⁹
Geschreven in/ te rucken uyt/ sijn handen:²⁰

In diere Steen gevestigt in het Goud;²¹
Segt ons hoe cost'lijck hy sijn schapen houdt:²²
Gebonden met vier ket'nen/ dat sy cleven²³
Op 't hert; dat segt/ sy sijn in 't hert geschreven.

Gedragen op sijn Schouders/ als met Magt;
Segt stercke min/ en minnelijcke cragt:²⁶
Die deed Hy aan en ging so binnen 't heyligen;²⁷
So doet ons Heyl om ons by God te veyligen.²⁸

Loumaand 1656.⁺

1 Daar: in de woorden van de Schrift, Ex. 39

2 Vgl. Ex. 28:2, ‘En gij zult uw broeder Aäron heilige klederen maken, tot heerlijkheid en tot sieraad’; schaduw'lijck cieraad: sieraad dat een voorafschaduwing is. NB: cieraad heeft de klemtoon op de tweede lettergreep.

3 claar: duidelijk

5 Daar: daar (zie ick, r. 1); toe behoord: toebehoren

7 met: op hetzelfde ogenblik dat (of zwakker: nu)

8 stommeling: zwijgend

9 ingebragt: op aangebracht, nl. in twaalf edelstenen

11 ons Priester: onze Hogepriester, Christus

12 Vgl. Joh. 10:3, ‘en hij (de goede herder) roept zijn schapen bij na|me’; haar: hun

13 Gods volck: het volk Israël

14 Hy: de hogepriester; haar: hun (ad sensum); tolck: vertegenwoordiger (in het heiligdom, voor Gods aangezicht)

15 Het is het van tevoren opgeschreven (uitverkoren) Israël (in nieuwtestamentische zin).

16 Hy: Christus; voor (...) reeckent: als (...) beschouwt

17 Die namen: (van de twaalf stammen)

19 hard: moeilijk; lieve panden: dierbare kinderen

20 Die in Zijn handen geschreven staan, uit Zijn handen te rukken; gedurfde samentrekking; vgl. Jes. 49:16 en Joh. 10:29

21 diere: kostbare; gevestigt: ingezet, gekast

22 Leert ons hoe dierbaar Hij (Christus) Zijn schapen acht.

23 ket'nen: ‘ketentjes’; cleven: vastgehecht zitten

26 chiasme: krachtige liefde x liefelijke kracht

27 Hy: de hogepriester; 't heyligen: het heilige, ruimte in de tabernakel tussen de voorhof en het heilige der heiligen

28 ons Heyl: Hij die ons heil is, Christus, die als Hogepriester de hemel is binnengegaan, vgl. Hebr. 9:11-12; te veyligen: in bescherming te nemen (als verzoener en pleitbezorger)

+ Loumaand: januari

[p. 90]

't Hoge-priesterlijk gewaad. Strofisch leesvers over de kleding van de hogepriester in het Oude Testament, Ex. 28 en 39. De met gouddraad doorweven efod (r. 5) was een kledingstuk dat de hogepriester over borst en rug droeg. Aan de voorzijde was met kettinkjes (r. 23) een borstlap gehecht, waarop twaalf edelstenen met daarin de namen van de stammen van het volk Israël gegraveerd. Op de schouderstukken (r. 25) waren twee edelstenen, in gouden kassen ingezet, eveneens met de namen van de stammen van Israël.

De dichter richt na het levendige begin (r. 1-6) de aandacht vooral op de borstlap (r. 7-8) en de christologische betekenis ervan.

In het licht van de Hebreeënbrief, waarin Christus als de grote Hogepriester wordt getekend, had de oudtestamentische priesterdienst een prototypische, ‘schaduwachtige’ betekenis.

Wat opvalt is dat L. in het bijzonder oog heeft voor de in de details van de borstlap sprekende liefde van de nieuwtestamentische Hogepriester (Christus) voor Zijn volk. Het valt dan ook niet moeilijk in de behandeling van de stof de bewogen pastor te herkennen.

Lit.: Trimp (1), 31, 79, 94; Trimp (3), 55-56.