Twee boecken vande stantvasticheyt

Regelnummers proza verbergen

16Het XII. Capittel.

17Een oude ende ghemeyne voorhoudinghe teghen 18de Goddelijcke rechtveerdicheyt: waerom dat de 19straffen onghelijck sijn; ende wort betoont dat 20sulcke ondersoeckinghe verre vanden mensche 21behoorde te wesen, ende ongoddelijck te sijn.

22Als Langius hier een weynich ophiel, seyde ick tot 23hem: ‘U reden ende aenspraeck is voor my als een fon-24teyne den dorstighen wandelaers inder hitten; want sy 25 voet, verheucht, ende als met een coelmaeckende sop 26maeticht sy mijn hitte ende cortse. Maer sy maetichtse 27alleen, ende en beneemtse niet. Dien doren steect my in 28t'herte, die ons voorouders oock ghesteken heeft, te we-29ten der onghelijckheyt der straffen. Want hoe comet, 30Langi, (ist dat die balancie der rechtveerdicheyt ghelijck 31is) dat, als den Poët seyt, ^89,31.

De pylen der straffen dickwils niet en naecken
Diese verdienen, maer d'onnoosel raecken?

34Waerom ist (segge ick) dat sommighe ontschuldighe

89,31. den Poët: Lucretius, De Rerum Natura, II, 1103-04.

[p. 90]

1volckeren uutgheroeyt worden, ende dat de straffe, die 2de ouders verdient hadden, dickwils de nacomelinghen 3ende den maetschappe overcomt? Dit is my eenen scher-4pen roock inde ooghen; den welcken, ist u moghelijcken, 5beneemt my met de strale der redenen.’ - Langius (met 6een gerompelt voorhooft) sprack tot my: ‘Iongelinck, 7wilt ghy weder uut den wech loopen? dat mishaecht my. 8Want ghelijck die gheleerde iaghers den hont niet en 9laten verdolen oft verloopen, maer dien naer é´n beeste 10alleen doen sporen, soo soude ick oock wel willen, dat 11 ghy de voetstappen alleen betredet, die ick u gheteeckent 12hebbe. Ick en plante u maer in, waer toe dat d'eynde der 13straffingen strecken: sijt ghy goet? op dat ghy weeten 14moecht, gheoeffent te worden; ghevallen? weder op15gheheven te worden; quaet? ghestraft te worden; ende 16ghy comt ende wilt de oorsaecken daer af van my weten. 17O ghy wijt-loopende sinnen, wat wilt ghy met dese cu-18 rieuse sorghen uutrechten? Meynt ghy die hemelsche 19vieren te ghenaecken? ghy sult versmilten. T'Casteel 20der voorsichticheydt te beclimmen? ghy sult vallen. 21Ghelijck als die motten ende muggen t'savonts ontrent 22der keersen soo lange vliegen, tot dat sy verbranden, soo 23verdertelen des menschen sinnen ontrent dese verbor-24gentlijcke vlamme. Ghy segt my: ‘Gheeft my de rede-25nen, waerom dat de Godtlijcke wraecke dése voor by 26gaet, ende dié raeckt.’ Redenen? ick sal voor d'alder-27sekerste seggen, dat ick die selve niet en wete. Ick en hebbe noyt int hemelsche hof gheweest, noch en heb oock 29die veroordeningen der selver begrepen. Dàt weet ick 30alleen wel, dat die oorsake aller oorsaken den wille Godts 31is; ende die een andere soeckt, die en kent de cracht ende 32macht der Goddelijcker naturen niet. Want t'is nootsake-33lijck dat alle oorsake (door eenigherhande maniere) 34ouder ende meerder sy dan hen werckinghe en is; maer 35 daer en is niet ouder oft meerder dan Godt ende synen 36Goddelijcken wille; soo en isser dan oock van dien gheen 37oorsake. Godt heeft dié onghestraft ghelaten, Godt heeft 38dése gheraect: wat wilt ghy hier meer? Want, als Sal-^90,38.39vianus wel rechtelijck ende Godtvruchtelijcken seyt, den 40wille Godts is d'opperste rechtveerdicheydt. Nochtans,

90,38. Salvianus: christen auteur uit de 5de eeuw; waarschijnlijk afkomstig uit Keulen.

[p. 91]

1als ghyt àl sult ghedaen hebben, soo en sult ghy u sel-2ven uut u duysternissen niet brengen, oft comen te 3ghenaecken die heymelijcke beraetslagen. Den poët 4Sophocles seyt wel: ^91,4.

Godtlijcke secreten, als Godt die heeft verborght,
En sult ghy noyt weten, wat ghy loopt, siet oft sorght.

91,4. Sophocles: fragment 659.