Twee boecken vande stantvasticheyt

Regelnummers proza verbergen

25Het thienste Capittel.

26Een beclach om dese vrymoedighe berispinghe 27Langii; maer daer by gevoecht, t'selve het ampt 28eens Philosoophs te sijn. Gepoocht te weder-29legghen het voorgaende; ende vande plicht ende 30liefde tot den vaderlande.

31Dese schermutsinghe docht my al dapper ende heftich 32te wesen; de welcke afbrekende, seyde ick: ‘Wat is 33dit voor een vryheyt, iae bitterheyt? Trect ghy my soo

[p. 29]

1by d'ooren? weet ghy my soo te nypen? Ick soude u 2te recht wel moghen aenspreken met den poët Euripides: ^29,2.

Wilt toch tot mijn siecte gheen siecte meer seynden:
Ick ben ghenoech gheplaecht, vermeert niet mijn alleynden.’

5- Langius, my toelachende: ‘Hoe? seyde hy, ver-6wacht ghy dan van my gesuyckerde coecxkens, oft 7soeten wijn? maer van te voren soo begeerdy t'vier ende 8t'mes. Ende dat seer wel; want, Lipsi, ghy hoort eenen 9Philosooph, ende geenen pyper; wiens voornemen is u 10te leeren, en niet te leyden; te gherieven, ende niet te 11believen. My is liever dat ghy schaem-root wort, dan 12lacht; dat ghy berouw hebt, dan verheucht. Hier voor-13tijts riep den wysen Rufus: O ghy mannen, die Schole ^29,13.14eens Philosoophs is als het huys van een medecijn: 15daermen henen loopt om der ghesontheyts wille, ende 16niet om wellust. Dien siel-medecijn en pluymstreect niet, 17hy en vleyt niet; maer hy steeckt, hy nijpt, hy schaeft, 18ende vaecht de vuylicheyt des herten wech als met een 19 dóór bytende sout sijnder woorden. Daarom, Lipsi, en 20 meynt voortaen niet dat ick u roosen, honich oft suyker 21sal voorstellen; maer doornen, messen, alsem ende asijn.’ 22- Ick sprack hier weder: ‘Voorwaer, Langi, (ist my 23gheoorloft te seggen), ghy handelt qualijcken ende niet 24recht met my; noch ghy en veldt my niet met eenen 25wettelijcken grijp, als een vroom worstelaer, maer stelt 26my den voet door loose betraptheyt. Gheveynsdelijck 27(seght ghy) beweenen wy ons vaderlant, ende niet om 28haren t'wille. Soude ick sulcx doen? geensins. Want 29op dat ick u dit toe late (ick wil ter goeder trouwen 30wandelen en handelen) dat ick in desen oock eenichsins 31d'oogh hebbe op mijn selfs: maer niet gheheel. Ick ben 32boven al droef, Langi, om mijns vaderlants wille, ende 33sal oock droef sijn, al waert dat my daer in gheen ghe-34vaerlijcheyt met allen ghelegen ware. Met rechte; 35naedemael sy t'ghene is, dat my ontfangen, gevoet, 36 onderhouden heeft, wesende, naer t'ghevoelen van allen 37menschen, mijn alderheylichste ende oudtste moeder. 38Maer ghy gheeft my die gansche werelt voor een vader-

29,2. Euripides: Alkestis, 1047-48.

29,13. Rufus: cfr. Arrianus, Diatribai, III, 23, 30.

[p. 30]

1lant. Wie loochent dat? Maer belijdt ghy mede, dat ick, 2boven dit groote ende ghemeyn, noch een andere hebbe, 3niet soo wijt loopende ende meer toegheeyghent, ende 4daer ick met eenen verborghenen bandt der naturen 5 nader aen ben verbonden. Ten sy dat u ghevoelen is, 6geen lockende ende treckende cracht te wesen in dese 7geboortlijcke aerde, die eerst de swaerte ons lichaems 8ghedraghen heeft, die wy met ons voeten betreden 9hebben, wiens locht wy aen en in getrocken hebben, 10daer in ons kinsheydt ghecreeschen, ionckheyt ghespeelt 11 heeft, ieucht gheoeffent ende op ghevoet is; daer wy de 12locht ghewent sijn, de rivieren ende velden kennen; 13daer wy vrienden, maghen ende speel-ghesellen hebben, 14ende soo veel ghenuchten ende vrolijckheyts, die wy 15elders te vergeefs souden soecken. Ende dit en is geen 16dun draeyken des Waens (also ghy u laet duncken), 17maer het sijn wel vaste boyen der naturen. Slaet d'oogh 18 op de beesten. De wilde dieren hebben hen hollen lief, 19ende kennen die; de voghelen haer nesten; de visschen 20selve, in dese groote ende onafghepaelde zee, houden 21hen geren op een sekere kuste. Wat sal ick dan vande 22menschen seggen? die welcke, steedts oft boers, aen dit 23clontken geboortlijcke aerdens so gehecht sijn, dat elck 24een (die een man is) hem niet en ontsiet, voor dat ende in 25dat te sterven. Daerom, o Langi, can ick dese uwe 26 nieuwe ende straffe wijsheyt noch ghevolghen noch 27verstaen, maer beter het ghene dat Euripides warach-^30,27.28telijcken schrijft:

Liefde tot t'vaderlant moet yegelijck dragen;
Den noot sulcx ghebiet, elck neemt daer in behaghen.’

30,27. Euripides: Phoenissae, 358-359.