Twee boecken vande stantvasticheyt

Regelnummers proza verbergen

5Het derde Capittel.

6Maer dat de ware siecten des ghemoets daer 7 deur niet wech ghenomen noch verbetert, maer 8verbittert worden. Dat het ghemoet in ons 9cranck sy, ende dat vande Wijsheyt ende Stant-10vasticheyt de remedie te halen is.

11‘Maer, moechdy vraghen, het reysen brenght ons dat 12niet uut die oprechte swaericheyt? Als ghy die fraye 13 velden, rivieren ende berghen siet, en doen sy u de 14pijnen ende droefheden niet vergeten?’ Jae, sy moghen 15u wel een weynich daer af wenden ende setten; maer 16niet langhe, oft niet heel ende al. Ghelijckerwijs 17d'ooghen wel verhuecht worden in een schoone schil-18derye, maer niet langhe, soo hebben wy inde reyse een 19seker behaghen door die nieuwicheyt van alle dese ver-20 anderinghe van plaetsen ende manieren der menschen, 21maer voor een wyle. Ende ten is maer een verdolinghe 22van het quaet, geen vluchte; het reysen en ontbindt 23dese keten der droefheyt niet, maer sy maecktse wel wat 24losser. Wat batet, een weynichsken t'licht te sien, moe-25tende stracx weder in een doncker ghevanckenisse 26ghestelt worden? Het is voorwaer alsoo. Alle dese 27 uutwendige wellusten verlaghen onse herten bedrieghe-28lijck; ende in stede van ons te helpen, soo letten sy ons 29meer. Gelijck sommige medicinale drancken, die niet 30sterck ghenoech en sijn, de quade humeuren niet uut 31en trecken maer meer verwecken, soo doen ons dese 32ydele verheugingen: sy tergen ons meer, ende vermeer-

[p. 13]

1deren in ons den vloet der begeerlijcheden. Het gemoet 2en verloopt oft en verdoolt niet lange van sy selven, 3maer wort terstont weder ghedrongen ende ghedwon-4ghen naer huys, ende naer sijn oude woonplaetse van 5alle boosheyden. Eenighe van die steden ende berghen 6die ghy sien sult, die sullen u met u ghedachten weder 7naer u landt leyden; ende int midden van alle blyschap, 8 soo sult ghy yet sien oft hooren, dat u droefheyt weder 9op halen sal. Oft, rust ghy wat, t'sal gheschieden als met 10een sluymeringhe; ende soo haest als ghy weder wacker 11wort, soo hebt ghy de selfste oft noch meerder cortse. 12Sommighe begeerten sijn sulcx van aert, dat, als sy een 13luttel beletsels cryghen, wassen daer door meer, ende 14het schijnt dat sy een nieuwe cracht door d'ophouden 15ontfanghen. Laet dan, o Lipsi, dese ydele, iae schade-16 lijcke dingen varen, de welcke geen remedien, maer 17fenijnen sijn, ende ghebruyct de gene die de oprechste 18ende d'alderbeste sijn. Verandert ghy van locht ende 19landt? laet toch eer een veranderinghe comen in u herte, 20het welcke ghy onder die slavernije van u affectien be-21dwonghen houdt, ende aftrecket vande wettelijcke rege-22ringhe der redelijckheyt. Door t'verargheren van dien, 23comt dese wanhope; door t'bederven van dien, dese 24 quale. Verandert dan dit, ende niet u plaetse; en maect 25dat ghy een ander sijt, niet elders. Ghy hebt nu eenen 26grooten treck om dat vruchtbaer landt van Hongerien 27te sien, die ghetrouwe ende stercke stadt van Weenen, 28die schoone riviere Danouw, Coninginne van allen wate-29ren, ende soo veel anders wonders ende nieuws, daer 30een yeghelijcken met begeerte en verwonderinghe sal 31 naer luysteren; maer hoe veel te beter waert, hadt ghy 32den selfsten lust ende yver tot de wijsheyt? dat ghy 33binnen hare vruchtbare velden traet; die fonteynen der 34menschelijcker beroerten ondersocht? dat ghy bol-35wercken ende borst-weringen boude, om d'aenvechtingen 36der begeerlijcheden daer mede te keeren ende af te 37weren? Dit sijn de waerachtighe remedien voor u siecte; 38 alle de reste en sijn maer bedeckselen, iae voetselen. 39Dese reyse oft vertreckinghe en sal u niet helpen; en, 40soo den Poët spreect, ^13,40.

13,40. den Poët: Vergilius, Aeneis, III, 282-283.

[p. 14]

1

Wat baet ghevlucht door dorpen, steden en landen,

2

Als ghy altijt blijft int midden der vyanden?

3Want ghy sult uwen vyant by u vinden, ende hier in 4t'binnenste (d'welck segghende hy my sloech op die 5 borste). Wat batet, tot wat vredelijcker plaetsen dat 6ghy comen sult? ghy voert toch d'oorloge met u. Oft 7oock tot wat gheruste? als het gherucht altijt om u, iae 8in u is. Overmidts dit tweedrachtich herte vecht ende 9altijt met hem selfs vechten sal, begerende, vluchtende, 10hopende, wanhopende. Ende ghelijck als die ghene, die 11door vreese gaen loopen, hen selven in meerder perijckel 12stellen, den rugghe keerende die dickwils soo wel niet 13 ghewapent en is, soo varet met dese loopers ende nieuwe-14linghen, die noyt met d'affectien ghestreden, maer altijts 15ghevlucht hebben. Maer ghy, o ionckman, wilt ghy naer 16my hooren, sult blijven staende, ende sult uwen voet vast 17stellen teghen desen vyandt des droefheyts ende wee-18moedicheyt. De Stantvasticheyt is u voor al van noode: 19want sommige hebben wel vechtende den strijdt ghe-20wonnen, niemant oyt met vluchten.’