Logo DBNL
De Middelnederlandsche Tauler-handschriften (1936)

De Middelnederlandsche Tauler-handschriften

(1936)–G.I. Lieftinck–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

aant.[Hs. G. 2.]

IX.

2Wildi weten lieue mensche wat daer toe behoert dat die mensche+ 3woerde een hemels mensche een enghels ende godleec mensche. 4Die mensche sal hem alsoe houden dat alle weghe sijn inganc een 5ghewarech grondeloes wtganc sal sijn sijns selfs inder waerheit 6ende alre dinghe. Ende dan weder omme alle sijn wtgange dat die 7sijn een ghewarich luter inganc in god. Dese .M. veruolcht die 8alre ouerste volcommenheit. In dien dat die minsche steet in desen 9dat hij arm is alder eyghenscap dat hi alsoe voele scoets niet en 10hebbe dat hi een almossen daer inne ontfaen mochte. Want dese 11.m. dade inder waerheit sonde. name hi hem iets ane. Want aen 12name hi hem iet dat hi iet ware. dat ware die scadelijcste val ende 13een sorchelec stoet. nochtan in desen mochte hi een gans lantscap 14hebben. Ende alsoe luttel als hi hem ‖ des goets inden ingange aen+ 15neemt. alsoe luttel nemt hi hem ane alle dies dat van buten is. 16Al ware oec alle dinc sijnre eighen. Wie of woer ane salmen dese 17liede bekennen. Daer ane dat hem wale ghenůecht alle dat dat 18hem god toevoecht des gaet haer hemelrike hier ane ende důert 19ewelijc. Si hebben in allen dinghen gansen vreede. Si hebben hier 20nv aen gheuaen dies si ewelijc gebruken soelen. Dese liede si laten 21gode dat sijne ende si behouden dat hore dat es een vernietheit. 22Ende daer omme beneemt hem god dat hare ende gheet hem dat 23sine dat is al moghenticheit in hem want si worden sijns alsoe 24gheweldich dat hi buten hem niet en doet want hi es hoers alsoe 25gheweldich dat sij egheen dinc en doen buten hem. Dese en machmen 26niet bekennen bi haer vernuft nocht bi groten ongheordenneerden 27oefeninghen noch aen schine. noch aen cledere weder si 28graů oft blaů draghen sijn si in sloete in cloestere of in clusen 29sijn sij rike of te male aerm sij en sijn oec niet te male wtgeroepen 30van groeten geeste noch van sůnderlinghen schine. Mer men 31machse ‖ alleene bekennen aen enen ghewaregen godliken weesene+ 32daer met vint mense inder waerheit alse grote weder woordicheit

1aant.ende liden op hem valt soe vint mense welc sij sijn inden weesene 2ende inden gronde soe sinken si hem diepere in. ende sien in haer 3niet ende laten hen oec dien dies sij sijn Nu helpt mi claghen metten 4sueten name ihesus voer den hemelschen vader ouer v ende ouer 5mi ende ouer allen die ghene die desen ontbleuen sijn. Ende en 6laet ons nemmer op gehouden tot dat die leuende cracht der 7smakender wijsheit ouerhant gheneempt in ons. Alsoe dat in ons 8volbracht werde dien wi ontbleuen sijn. want hi egheen dinc 9gheredere en heeft te gheůene nocht hem werdere en is. ende oec 10gheen dinc nůttere noch betere en is den mensche.

X.

13+ Querite dominum dum inveniri potest.

14Datmen gode vercrijcht daer toe behoert een gans ghewarich 15afkeer van allen dien dat niet luter god en es. Ende een volcomenen 16toekeer ende in keer in gode met enen vrien willighen vergaderene 17alder crachte ende ghemueds ende sinne Ende al eest dat des 18+ toekeers ghenoech es ‖ alsoe verre alst aenden minsch es doch en 19es dit niet ghenoech en si dat dat werc gods daer toe come ende 20van sijnre ghenaden sine hulpe si dat hi desen keer inder waerheit 21volbrenge ende in vliete inden gront ende verheffe alsoe den 22mensche ouer syn naturlike cracht. Ende alsoe woert die .m. in 23gode geset Wat es nů die beste ende die naeste beredinghe hier 24toe dat de .m. aldus werde ouerhauen van gode. Ende worde een 25godleec .m. dat es dat die .m. si een inwoenre in hem seluen ende 26leere hem ghewoenleec .j. keeren in hem seluen daer vint men 27ghewaerechleec dat licht lichtende ende daer hoert men die insprekenge 28ende maninghe ende dat driuen des heylichs geests. 29Ende daer sal oec die .m. met allen vliete volghen. Die heylighe 30gheest trect ende dryft de sinne sonder onderlaet. Mer dies en 31versteet die wtwendeghe .m. niet. die heylighe gheest hi raet ende 32trect al op ledicheit luterheit eenvoldicheit ende op stilheit. Daer 33ieghen drijft die natuere ende die sinnen ende die viant ende die 34werelt op menichvoldicheit ende wtwendicheit ende onraste. Des 35+ ‖ soude die innighe .m. met vliet waer nemen dat hi gods in hem 36gheware werde. ende soe moet hi bi hem seluen bliuen ende gode 37stat gheuen dat hi sijns wercs in hem becomen mach Die stad gods 38es alleene inwendech Want dat rike gods es in v. Die daer in niet

1aant.en compt daer die stat es hi en derf niet claghen hi si aerm ende 2hem en woert des scats niet alsoe vele liede doen. Si claghen god 3en doet hem niet. ende si en gheuoelen sijns niet noch hi en trect 4hem niet Wat derf ieman dat der zonnen witen dat in sijn 5huys niet en schint die sijn vinsteren toe doet daer si in schinen 6soude. Sinte augustijn sprict O du alre ghedoechste god ic socht 7di ende ic en vant di niet wiens schout was dat. ic en quam niet 8daer du waerst. Du waerst in. ende ic was al wt. du waerst na ende 9ic was verre ware ic daer comen daer du waerst ic had di altehant 10vonden ende hi sprict oec Och du nůwe aůde waerheit wi heb ic di 11soe lansem1) ende soe spade leider vonden Soe wie wilt vinden allen 12troest alle waerheit die moet al enwendich soeken ende doen den 13enwendeghen gront op. ende houden hem ‖ ghelijc onder gode+ 14noch en si onder hem noch voer hem noch beneden hem. Mer al 15bouen hem soe moeghen die godleec wtvliet die sonder onderlaet 16vlieten ende nemmer vliets op en houden in hem vlieten. Wie wout 17den vliete des waters witen dat in sijn vat niet en vloete of sijn 18vat onder den vliet niet en es als die inwendicheit onder gehouden 19wert ende toe ghevoecht soe coempt die godleec zonne die nummer 20verdonkert en woert ende worpt haren claren schyn in den toe 21ghekeerden gront ende doet alse die lijfleec zonne die worpt haren 22schijn te sůůeren bloeteleec op dat ertrijc dat ghelijc onder hare 23es ende daer si dan gheen middel en vint noch hendernissen daer 24trect si ten eersten alle die vochticheit ende wulicheit vter erden 25ende maecs̓e droghe ende reine ende waerme ende trecse op ende 26op tot aenden speer der sonnen daer woert die groeue wasom alsoe 27luter ende alsoe claer dat recht licht alse die sterren recht aldus 28gheschiet den enwendeghen .M. die ghelijc en es ende onder hem 29ende onvermiddelt daer compt die godleke sonne ende schint 30inden edelen gront sonder onderlaet ende met haren lutersten 31edelsten sutsten ghelans soe trecse ‖ altemale wte alle die onluterheit+ 32eertschere ghenůchten ende trect den geest allensken op ende 33op tot aenden luteren speer der godheit ende maecten altemale 34godvaer dat die .m. alsoe decke dat in hem gheuoelt dat hem 35god meer in is dan hi hem seluen of enich dinc. Ende lichten sinen 36gront voel claerliker dan die materilike zonne sinen wtwendeghen 37oghen ende gheuoelt hem een metten liechte. Van desen liechte 38sprac ysaias doen ic in mi seluen was doen waert mijn geest gheuoert 39ouer mi en tuschen hemel ende erde tot ihe[rusale]m2) in dat beken-

1aant.nisse gods. dit optrecken dit woert geboren wt een crachteghen 2intreckene ende daer behoert toe een vergaderinghe der wt wendigher 3sinnen. Ende wt vereninghen der crachte soe coempt die 4geeste in di[e]1) inwendicheit Van desen sprict cristus Vader ic bidde di 5dat si een werden als ghi ende ic een sijn. ende wij volbracht werden 6in een vre. wie mochte lustelike dinc ghesijn dan een sijn alsoe 7alse die hemelsche vader ende sijn alre gheminste sone een sijn. 8die enicheit ouergheet alle enicheit die eneghe vernufte begripen 9+ mach. Daer omme sprac moyses. O israhel ‖ dijn god es een god 10wie in die enicheit conste gheraken die verlore alle menichvoldicheit 11ende si woerde hem eenvuldich. Dese eenvoldicheit ende eenheit 12die woert vervolcht met inwendicheit. die blijft verborghen ende 13onbekent allen wtwendeghen minschen in tijt ende in ewicheit. 14Een groet leerare sprac˙ Voele liede soelen in dat eweghe leuen 15comen. dien2) die2) heymelicheit ende de naeheit gods alsoe onbekent 16sal sijn als een grouen gebore als die quame met sinen groten leem 17scoenen voer eens conincxs tafele daer hi nie meer en quam ende 18nie meer af en hadde ghesien ende hi niet en wiste hoe hi ghebeeren 19soude dat en ware egheen wonder want men vint liede die doch 20een geestelec schijn langhe gedraghen hebben ende goede liede willen 21syn ende heten die hem alle haer daghe alsoe laten ghenůeghen. 22dat si vander vereninghen ende vander heymelicheit gods alsoe 23luttel hem aen nemen te vraghene te vorderene of te smakene als van 24soudaen van babilonien oft van ouer zee. Si en dinken noch en 25quelen niet te meer daer nae dan als ocht hem niet aen en ghinghe 26+ hoeren si van god- ‖ liken dinghen seggen dies verstaen si alsoe 27vele als walscher tonghen een ditsche verstaen dat si horen pater 28noster ende horen sauter vele lesen ende hoer dorre ghehorsamme 29werken metten vterliken sinnen doen. dit ghenuecht hem herde 30wale. God vereenighe hem met wien hi wille wat gheet hem dies ane. 31Mer viele enich vterlec vordel aen ghewin aen ere ocht aen ghenuechliken 32dinghen die iemant voer hem hadde men soude wel 33sien wie hem dat aen ghinghe wat wondere eest dan alsi te gode 34comen dat si dan oec den inneghen vrinden goeds daer alte ongelijc 35selen sijn nummermeer sonder einde. Waer omme sprict ysaias 36doen ic in mi seluen was doen wert ic gheuoert ouer mi. daer in 37wordet vonden dat rike gods dat is van binnen Hi sprac in tuschen 38hemel ende erde te iherusalem in dat bekennisse gods daer 39quam hi in een vergheten alle deser werelt ende doch en mochte

1aant.hi niet dit ertrike rumen met natueren Ende oec en mochte 2die natuere niet geheleec inden hemel. Ende aldus was hi tuschen 3beiden Die geest toech die natuere na hem ouer die ertsche 4insinkinghe inwoninghe ende daer af quam hi te iherusalem inden 5ghewaregen vrede ‖ ende in dat bekennisse gods. dit gheschiet+ 6inden crachteghen indringhene gods ende intreckene ende inden 7insinkene ende in smeltene in gode. Dit beuint die innighe .m. die 8in can wonen ende hem daer voeghen in die vereeninghe gods in 9inwendicheit daer woert gheboren enicheit Wat mensche die in 10desen wesene steet die moet ende sal alte nauwe op sijn hoede 11staen dat hi niet vremers in hem en late comen. dat dien onghelijc 12ende vreemde si. Het sijn beelden oft ghedachten oft enighe 13menichvoldicheit wtwendech. oft de .m. verroekeloest dese gauen 14gods. Ende soe ghesciet decke dat de mensche in alte grote dusternisse 15woert geslaghen ende in dorrecheit alsoe dat in hem valt 16een verdriet alder goeder oefeninghen van doegheden. hi en weet 17niet dat godleec is het en si hem een martilie ende een pine. hi en 18can hem weder ghedienen noch ghespannen noch gedringhen in 19gode. ende en weet niet waer dat hi hem mach keeren Hier inne 20sal hem die .m. liden in minliker geduldicheit want hier omme 21soe en eest niet al verloren Maer die ghetruwe vader die ghestaedt 22dit van grondeloser minnen om den .m. te warnene dat hi voert 23meer te naůwere op sijn hoede sta. want dat alsoe lichtelec woert 24gewonnen dies en heeft men niet alsoe grote hoede. ‖ Ende oec+ 25ghestaedt dit god dattu sies dat niet des dijns en es alstu iet goets 26doest. Ende dattu dijn cleinheit bekens ende hem des te dankeliker 27best ende datment met vliete weder in gode draghe. Ende hem 28metten alder scerpsten gronde sijns geests allene bekenne innerlike 29ende waerleec inwindich ende wtwendich met allen crachten 30metten gauen weder te kerene / ende hem weder te draghene metten 31gauen inden oerspronc˙ ende bekennen dat daer die gauen wtgheůloeten 32sijn. Ende daer dragen bi hem met allen crachten sinen wille 33ende meyningen ende daer loue oec den here ende daer draghe 34oec allen gauen met hem in. Ende en hebbe egheen ghemenc dan 35opten oerspronc Ende alsoe voele als den weder keer ende den 36inkeer crachteger ende sterker ende luterre is alsoe voele sal de 37.m. meere hoechelikere werdelikere innichlikere gods inder enicheit 38gebruken. ende alsoe voele als des min es alsoe vele sal dat gebruken 39minre sijn. Alsoe als die inghele alle haere werdicheit ende hoecheit 40hebben allene verdient met haren crachteghen toekere. Ende alsoe

1aant.met eenen keerene in enen blicke veruolghen si allen dat si hebben 2ende vmmermeer hebben soelen. alsoe voele heeft die .m. meer 3dat hi meneghen toekeer mach doen Ja dusent dusent keere in 4+ enen iegeliken oghen ‖ blicke mochte de .m. naerdere verdere 5diepere in gode comen wonderleec ende onsprekerleec oft die keer 6gans ware in gode ende bloterlec ende luterleec ghemeint soe woerde 7in enen iegeliken keere geboren nůwe ghenade nuwe luterheit 8nůwe naheit nuwe profijt. Wat versumen die di roekeloes gayloes 9sonder dit henen gaen. ende tot soe groeten dinghen comen mochten 10dies si eweleec ontbeeren moeten alsoe langhe als god god es die 11des gans vermoghen hadde dat hi allen sijn saet oft hi hauere 12oft witsen saide ende dies. [e]en1) iegelike coren mochte wenschen 13oft dat met sinen wille robine smaragden ende soffiere ende perlen 14worden. ende des dan niet en wouden wenschen ende liet vitsen 15bliuen dat dochte der werelt een groete versumenisse Noch dusent 16werf ende sonder alle ghetale versuemt die .m. meer die hem niet 17met allen crachten willens ende begherens in gode innichleec en 18keert ende in sinen alre liefsten oerspronc ende in sinen alre besten 19wille Ende hem daer decke vernůwet ende herbiede te gode ende 20veruerscht met nuwen keeren alsoe decke als hem dat enwendeghe 21dat onghenaemde keert soe keert hem alle dat met dat name heeft 22inden .m. inden seluen keere antwert in gode dat ouer alle namen es 23+ ende daer ‖ met alle dat name in hem heeft inden minsche ende 24daer omme soudemen den innerliken keer dicke vernuwen ende 25keeren wte menicheiden in enicheiden wt tijt in ewicheit wt 26creatuerlicheit in dat godlike afgronde wt hem seluen ende dat wt 27allen dinghen. ende doen dat alsoe crachtichleec datmen met enen 28keere .x. iaer of xx. iaer verlorens tijts verhaelde vten gronde in 29gode. Siet een ghelikenisse. Een minsche woude voer een zele 30totten lichame ons heren gaen doen si onsen heren ontfaen hadde 31doen dacht si keerdi in gode luterleec ende ledechlec ende laet 32onsen here die ziele ende alle zielen tot sinen godliken wille Ende 33si keerde haer ledechleec allene te goede van allen beelden ende 34gaf hem staet in haer te werkene. Ende van desen toekeere ende 35af keere. Soe woerden dien minsche gegheuen .C. zielen tote diere 36zielen wten vagheuiere Dit was voer des menschen ieghenwordicheit 37dese twee predicte de toůwelere. Ende van enen .m. die begherde 38zere te wetene welic leuen onsen here alre ghenueghelecs were doen 39wert hem onse here ihesus cristus geopenbaert als een alte scoene 40iongelinc. Ende voer hem sach hi drie minschen. Die .j. minsche

1aant.‖ die lach voer sine voete op die erde. Ende onse here reichte sijn+ 2hant wt ende hieltse ouer hem. Die ander .m. die stoent voer ons 3heren anschijn Mer doch hadde hem die .m. den rugghe gekeert 4soe dat hi hem niet ane en sach ende stoent hem doch vele na bi. 5Mer die deerde .m. die was op verhauen vander erden voer dat 6anschijn ons heren ende vloech hem om syn hoeft al ane ende 7omme. Dit .m. begheerde eene verclaringhe wat dit bediede. 8Doen weert hem geantwert. Die liggende .m. op der erden dat 9meint die liede die al ligghen op haer wise ende op haer op sette 10wtwendegher werlicheit ende oefeninghe ende onraste liggen. Soe 11en connen si voer die menichvoldicheit haer gh[e]muede1) niet op 12gherechten gode aen te siene wi si seggen singhen leesen been oft 13wat dat si doen daer hout hij sijn minlike hant ouer ende verbeidt 14dat hij gherne in hem wrachte oft hise ledich vonde. Maer hi laetse 15in haer wise. want hi en dwinctere niet die bliuen wille die bliue. 16Maer die voer sijn anschijn stonden dat sijn die minnaren ende 17gheureede .m. Maer doch wie si niet op haren opsatte en ligghen 18als die andere. doch behoert hem decke wt te gheuene ane oefeninghe 19der doechden dat ‖ si iets wat anderen lieden moeten voer gaen+ 20met leerene met troestene in menegher wisen in dat op hen valt 21het si met sprekene met scriuene met dienene oft wat dat is. Dese 22menichvoldicheit al eest dat sijt luterlec meynen doch soe woert 23die inwendeghe oghe metter sinliker werkelicheit yets wat gheuaen 24ende verduustert dat si te dier wilen gode also claerlec niet in hem 25en connen ghesien inden gheeste. Maer alsoe vollec alsi hen omkeren 26soe staen si ieghen myn aensichte in enen blicke soe vinden si mi 27in hare geeste inden gronde haers ledeghen ongeuanghen ghemůeds 28dat niet en meint dan mi in allen dinghen ende ic werde dan sienlec 29ende snellec in hem. Maer die deerde opuerhauene .m. die vlieghen 30dat syn die menschen die alre wtwendeghen werkeliken ertschere 31becommernisse ledich sijn ende ledeghen hem alre wtwendegher 32dinghe dat ic sonder onderlaet in hem můcht na minen liefsten 33wille werken mijn weerc. Dese vlieghen wale. tuschen hemel ende 34erde. want haer toenemen es snel als die wolke. want si sijn te 35male vri ende onghebonden te desen of te dien. Ende alsoe ic 36ben betere dan alle dinc alsoe is dat betere dat ic in hem werke 37daer ‖ omme sijn. si mi meer dan alre minschen werc Dese gheuen+ 38mi stadt in hen te werkene daer omme sijn si mi die liefste voer 39alle .m. Ende haer sijn dat si sijn dat is mi lusterlikere dan alre 40andere minschen doen oft werken. Deo gracias Amen.


Vorige Volgende