1421
76 J.H. Egenberger 1822-1897
‘Anno 1421 - De St. Elisabethsnacht, wonderbare redding van een kind’
Doek, 40 × 55 cm
Datering: tussen 1850 en 1854
Amsterdam, Amsterdams Historisch Museum
In de nacht van 18 op 19 november 1421 woedde er een noordwester orkaan, waardoor de rivier de Maas buiten zijn oevers trad en de Zuidhollandse Waard bij Dordrecht overstroomde. Velen kwamen in het water om. ‘Merkwaardig is de redding van een kind, dat in de wieg aan de oostzijde van de stad [Dordrecht] kwam aanspoelen: de dijk, waar men het hulpelooze wichtje aan wal haalde, werd sedert de Kinderdijk genaamd. Men zegt, dat een kat, die mede uit een natuurlijk instinkt om zich te redden in de wieg gesprongen was, deze boven water gehouden en als 't ware bestuurd had, door zich nu aan de eene, dan aan de andere zijde te plaatsen, en daardoor te beletten, dat de wieg topzwaar werd’ (Van Lennep).
Egenberger heeft de redding van het kind als eigenlijk motief voor zijn schets gekozen. De beeldtraditie van het kind in de wieg is onderzocht door Van de Waal. Het motief komt al zij het op een ondergeschikte plaats voor op twee altaarvleugels uit ca. 1480 afkomstig uit de Grote Kerk te Dordrecht en nu in het Rijksmuseum. Op de buitenzijde daarvan is de Elisabethsvloed geschilderd. De eerste literaire vermelding is een reisbeschrijving uit 1514. Pas in de romantiek werd het verhaal van deze wonderbare redding, dat ook van andere watersnoden vermeld wordt, in beeld en geschrift als hoofdmotief van de geschiedenis van de St. Elisabethsvloed gekozen.
Auteursrechtelijk beschermd
