Lucenda verkoopt geschiedenis

[p. 9]

Lucenda wil weten

Toen Lucenda samen met haar thuis aankwam, zag zij, dat ma al in haar witte uniform van het Academisch Ziekenhuis bezig was kusjes uit te delen aan Clyde, Whitney en de driejarige Michael. Opa was er niet bij, omdat hij op zijn trouwe oude Zündapp naar de Malebatrumstraat was om ‘de Ware Tijd’ te kopen voor de wederverkoop van de volgende ochtend. Nog voordat ma ook van haar afscheid kon nemen vroeg Lucenda snel: ‘Ma, waarom zijn die mensen zo wild als er iets over die doden staat in de krant?’

‘Welke doden?’, vroeg ma.

‘Oma zegt, dat vijftien mensen waren gedood toen ik nog niet geboren was.’

‘O, die decembermoorden. Die 1982-moorden. Dat was op 8 december 1982. Ach kind, er zijn nog veel meer mensen vermoord in Suriname. Al eeuwen moorden ze in dit land,’ zei moeder en gaf haar een haastige zoen op d'r wang. Maar Lucenda liep met haar mee naar de deur. Ze was blij dat ze haar toch nog even zag.

‘Ma, ik heb geen zin meer om kranten te verkopen. Die mensen doen zo wild. Bijna rijden ze je omver.’

‘Lucenda! Dan moet je heel goed uitkijken, hoor. Je ziet toch hoe hard ik werk om wat te verdienen? Maar het is niet genoeg voor ons vijven, plus oma en opa erbij. Zij helpen met de krant te verkopen. Jij moet ook helpen. Bovendien. Het is ook belangrijk werk, hoor!’

‘Waarom belangrijk?’

‘Nou, die oud-hoofdredacteur van “de Ware Tijd,” meneer Morpurgo, zei eens op radio A.B.C.: “Wij schrijven geschiedenis in de krant.” Nou, als die mensen van de krant zo hun best doen, maar niemand wil de krant helpen verkopen, dan blijft de redactie met al die duizenden kranten zitten, toch? Zo zie je

[p. 10]

hoe belangrijk jouw werk ook is. Daag, ik ga. Doe morgenochtend goed je best. Probeer zoveel mogelijk te verkopen, want oma kan niet zoveel meer.’

En weg was ma. Zoals altijd. En Lucenda was niet veel wijzer geworden. Behalve dan, dat ze nu wist dat ze ook belangrijk werk deed. Dat ze 's avonds ‘De West’ en 's morgens voor school ‘de Ware Tijd’ hielp verkopen omdat het leven duur was, had ze al zo vaak gehoord. Gisteren nog zei ma: ‘Heb je gehoord wat Dr. Jack Mencke zei? Een gezin van vier personen moet vandaag de dag minstens vijfhonderdduizend gulden verdienen om niet dood te gaan. Dat noemen ze de armoedegrens. En wij zijn in dit huis met zijn zevenen en verdienen samen nauwelijks de helft daarvan. Jij nu!’

Lucenda had het niet gehoord, omdat ze toen op straat bezig was. En al had ze het gehoord, zou ze niets begrepen hebben van al die dure woorden, vond ze. Het leven van de grote mensen is zo ingewikkeld. Ze begrijpen er zelf niet veel van, maar willen dat wij dat begrijpen, ging het door haar hoofd. In ‘de Ware Tijd’ stond het met een duidelijke kop: ‘37 verdachten in 8 decemberzaak.’ Maar boven deze koeieletters stond in wat kleinere letters toch weer iets raars: ‘Openbaar Ministerie stelt daad van vervolging in:’ Moeilijk, hoor! Toch begon Lucenda het opeens leuk te vinden dat ze de krant verkocht. Dit, omdat ze nu wist dat ze ook belangrijk werk deed. Ma had gelijk. Als zij de krant niet verkocht was er minder geld in huis, maar dan wisten bovendien al die nieuwsgierige mensen weinig van onze geschiedenis. Misschien moesten de mensen die de geschiedenisboeken schrijven eerst haar kranten hebben gelezen. Kijk, daar roept weer een meneer. Lucenda rent naar zijn auto toe. Binnen een minuut is ze weer op het trottoir. Ze vraagt zich af: zou deze meneer soms geschiedenisboeken schrijven? Hoe kun je aan iemand zien dat hij of zij zoiets doet? Aan ma kun je zien wat voor werk zij

[p. 11]

Alle kinderen van de school zien haar dagelijks daar.

[p. 12]

doet. En aan een politieman ook. Maar hoe ziet een geschiedenisboekenschrijver eruit? ‘Hallo schatje! Mag ik een krant van je?’ Lucenda schrikt wakker uit haar gepeins. Het is een juf van de school. Zij is te voet. Over ongeveer een half uur gaat de bel. Zodra Lucenda merkt, dat er nauwelijks meer kinderen in het blauw op straat zijn, zal zij de kranten die ze niet heeft verkocht aan oma geven en door de poort de Calorschool ook binnen lopen. Alle kinderen van de school zien haar dagelijks daar voor de deur de krant verkopen. Ma zegt altijd: ‘Blijf zo dicht mogelijk bij de poort van de school staan, dan kom je nooit laat in de klas. Als het verkeerslicht op rood is gesprongen, heb je op de dr. Sophie Redmondstraat altijd meteen een file op dat uur. Je hoeft dus niet helemaal bij die hoek te staan.’ Ja, ma heeft op al haar bezwaren meteen een antwoord klaar. Zo verkoopt zij als oudste kind al drie jaar de krant. Al vanaf deze zo'n driehonderd gulden kostte. Het volgend jaar, zegt ma, moet Clyde ook meehelpen. Dan is hij acht jaar. Lucenda ziet in de stad soms nóg kleinere kinderen de krant verkopen, maar dat vindt ma wel te vroeg. Zij wordt anders boos als zij op de radio of t.v. hoort zeggen dat kinderen niet voor geld mogen werken. ‘Die mensen hebben gelijk, Lucenda, maar zij moeten mij ook een beetje gelijk geven. Dr. Jack Mencke heeft gezegd, dat wij heel, heel arm zijn. Maar dat had ik hem zelf kunnen vertellen. Toch wil ik niet zo vroeg doodgaan. En voor jullie wens ik het nog minder. Dus al leven wij onder die doodgrens van hem, moeten wij proberen niet dood te gaan. Begrijp je dat?’

Lucenda had het altijd wel begrepen, maar zij vond het toch vervelend elke middag en morgen daar op straat. De andere kinderen liepen 's morgens gezellig babbelend voorbij en konden vóór schooltijd elkaar een heleboel vertellen. Of ze deden nog wat aan hun huiswerk. Maar zíj moest alles tussen twee en zes uur 's middags doen. Zou ze zo die Mulo kunnen afmaken?

[p. 13]

Ze wist het niet. Ze zat er nog maar pas anderhalve maand op.

Toen zij het gevoel had, dat de bel zou gaan, rende ze met het restant kranten naar oma om de hoek in de Rust en Vredestraat. Haar tas pakte ze zoals gewoonlijk van een bankje naast haar en vijf kranten nam ze ook mee terug naar school. Die waren voor de leraren die in hun auto naar binnen waren gereden. Elke dag namen ze bij haar een krant. Haar abonnees. Zij betaalden wel dagelijks, anders kon opa geen nieuwe gaan inkopen.