De geschiedenis van Nederland, aan het Nederlandsche volk verteld. Deel 2
(1880)–Jacob van Lennep– Auteursrechtvrijbron
Jacob van Lennep, De geschiedenis van Nederland, aan het Nederlandsche volk verteld. Deel 2. D. Noothoven van Goor, Leiden 1880 (6de, herziene druk)
codering
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
logboek
-
verantwoording
gebruikt exemplaar
exemplaar Koninklijke Bibliotheek Den Haag, signatuur: 591 J 24[-25], scans van Google Books
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de zesde, herziene druk van De geschiedenis van Nederland, aan het Nederlandsche volk verteld. Deel 2 van Jacob van Lennep uit 1880. De eerste druk dateert uit de 19de eeuw.
redactionele ingrepen
In het origineel is een gedeelte van de tekst slecht leesbaar. De redactie heeft de tekst tussen vierkante haken aangevuld.
In het origineel is een gedeelte van de tekst onleesbaar. In deze digitale editie is ‘[...]’ geplaatst.
p. V: Geloofsorede → Geloofsvrede: ‘tot het aannemen van den Geloofsvrede gebracht.’.
p. XII: zadelijken → zedelijken: ‘zedelijken en maatschappelijken toestand’.
p. 23: oetrouw → getrouw: ‘(den Koning getrouw tot aan den bedelzak)’.
p. 23: gen → een: ‘Velen ook droegen een houten napjen aan den gordel’.
p. 23: teen → een: ‘met een houten napjen’.
p. 29: ;Raad → Raad: ‘Raad van Beroerten ingesteld.’.
p. 52: eu → en: ‘met 1000 man voetvolk en 500 ruiters’.
p. 54: vaderlandsehe → vaderlandsche: ‘Als een bewijs der vaderlandsche gezindheid’.
p. 97: opgevaugen → opgevangen: ‘Men bracht opgevangen landloopers’.
p. 109: eu → en: ‘in Henegouwen en Brabant’.
p. 109: 26Mei → 26 Mei: ‘(26 Mei)’.
p. 115: vertoogcn → vertoogen: ‘dat alle vertoogen, hun door Matthias en Oranje gedaan,’.
p. 118: eehter → echter: ‘die echter spoedig gestild werden.’.
p. 118: lief → liet: ‘liet den Geloofsvrede afkondigen’.
p. 123: leger. → leger,: ‘rijdt naar het leger,’.
p. 123: doo → door: ‘dwa[r]s door dorre en hobbelige he[i]develden’.
p. 127: ofchoon → ofschoon: ‘ofschoon het slot eerst in Mei zwichtte’.
p. 128: kunen → kunnen: ‘begreep Filips niet beter te kunnen doen’.
p. 161: Negende → Dertiende: ‘Dertiende hoofdstuk.’.
p. 162: Hollandsehe → Hollandsche: ‘zijn onthaal in de Hollandsche steden,’.
p. 323: eehter → echter: ‘welke onderhandeling echter buiten verder gevolg bleef.’.
p. 323: eehter → echter: ‘die zich echter wakker kweet’.
p. 327: het foutieve paginanummer 527 is gewijzigd in 327.
p. 328: reehten → rechten: ‘en vorderde zware rechten van de vreemde schepen,’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (t.o. 21, t.o. 147, t.o. 172, t.o. 218, t.o. 251, t.o. 292, t.o. 340, binnenkant achterplat, achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[ voorplat]
De Geschiedenis van Nederland
Aan het Nederlandsche Volk verteld door M.R J. VAN LENNEP.
ZESDE DRUK
Naar de latere nasporingen gewijzigd en tot op dezen tijd voortgezet
DOOR
D.R J. VAN VLOTEN.
TWEEDE DEEL.
Bestorming van Haarlem.
[...]
LEIDEN, D. NOOTHOVEN VAN GOOR.
[pagina I]
INHOUD.
EERSTE HOOFDSTUK. | |
Bladz. | |
Gesteldheid der Nederlanden onder Karel V. - Wijze van bestuur. - Inquizicie. - Filips als toekomstige Heer gehuldigd. - Aremberg, Stadhouder van Friesland en Groningen. - Huwelijk van Willem van Nassau met Anna van Buren. - Concilie van Trente. - Vrede van Passau. - Oorlog met Frankrijk. - Beleg van Metz. - Slag bij Renti. - Zeegevecht bij Doever. - Bestand met Frankrijk. - Karel V doet afstand. - Filips II wordt Heer der Nederlanden. - Karakter van Karel V. | 1 |
TWEEDE HOOFDSTUK. | |
Emanuel, Filibert van Savoyen, Landvoogd. - De oorlog tegen Frankrijk hervat. - Overwinning bij St. Quentin en Grevelingen. - Vrede met Frankrijk. - Vereeniging tegen de Protestanten. - Margaretha van Parma, Landvoogdes. - Stedehouders aangesteld. - Vertoogen tegen Granvelle en 't Spaansche krijgsvolk. - Bisdommen opgericht. - Huwe- |
[pagina II]
Bladz. | |
lijk van Willem van Oranje met Anna van Saksen. - Montigny naar Spanje gezonden. - Aanklacht tegen Granvelle. - Zijn vertrek | 9 |
DERDE HOOFDSTUK. | |
Invloed van Oranje. - Vergeefsche reis van Egmond naar Spanje. - Het Compromis geteekend. - Verzoekschrift der Edelen. - Bergen en Montigny naar Spanje gezonden. - Oorsprong van den naam Geuzen. - Moderacie. - Calvinisten en Lutheranen. - Veld- of Hagepreeken. - Samenkomst te St. Truyen. - Beeldstorm. - Gevolgen daarvan. - Krachtige maatregelen door de Landvoogdes genomen. - Valencijn ingenomen. - Nieuwe eed gevorderd. - De Edelen versterken hun sloten. - Oranje, Brederode, en anderen wijken ten lande uit. - Verscheiden Edelen gevangen genomen. - De meeste Calvinisten verlaten 't Land. - Boussu, Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht. - Margaretha brengt den tegenstand ten onder. - Alva naar de Nederlanden gezonden. | 19 |
VIERDE HOOFDSTUK. | |
Eerste verrichtingen van Alva. - Egmond en Hoorne gevangen. - Raad van Beroerten ingesteld. - Oranje en anderen ingedaagd. - Vonnis, tegen de Nederlanden geveld. - Wilde Geuzen. - Aanslagen van Oranje tot 's Lands verlossing. - Inval van Graaf Lodewijk. - Slag bij Heiligerlee. - Dood van Aremberg en Graaf Adolf. - Megen gewond. - Egmond, Hoorne, en andere Edelen door beulshanden gedood. - Slag bij Jemgum. - Mislukte inval van Oranje in 't Zuiden. - Metalen standbeeld van Alva. - Watergeuzen. - Ordonnanciën van Alva. - Iooste en Iode penning. - Bedrijf van Herman de Ruyter. - Monnikendam door de Watergeuzen genomen en verlaten. - Onlusten te Brussel wegens den Tienden Penning | 29 |
[pagina III]
VIJFDE HOOFDSTUK. | |
Bladz. | |
Inneming van den Briel. - Namen der voornaamste Watergeuzen. - Mislukte poging van Boussu om de stad te hernemen. - Kloeke daad van Rochus Meeuwiszoon. - Ongenoegen tegen Boussu. - Vlissingen jaagt zijn bezetting uit. - Paciotto gehangen. - Tseeraerts in Walcheren, Sonoy in Westfriesland. - Bergen verrast. - Edele daad eener vrouw te Gouda. - Schaumburg, Goeverneur voor den Prins in Friesland. - Medina Celi, Landvoogd - zijn vloot geslagen. - De Tiende Penning afgeschaft. - De Prins door de Staten van Holland als Stadhouder, en Lumey als Goeverneur erkend. - Inval van Oranje in Brabant, enz. - Overgave van Bergen. - Ontzet van Goes door Mondragon. - Oranje in Holland | 45 |
ZESDE HOOFDSTUK. | |
Zutfen door de Spanjaards genomen. - Gelderland en Friesland weder Spaansch. - Naarden uitgemoord. - Schepen uit het ijs gered. - Beleg van Haarlem. - Wakkere daad van Jan Haring en van 't Hoen. - Gevechten op het Haarlemmermeer en elders. - Overgave van Haarlem | 59 |
ZEVENDE HOOFDSTUK. | |
Vertrek van Lumey en Entens. - Strenge maatregelen van Sonoy. - Krijgsverrichtingen in Zeeland. - Beleg van Alkmaar. - Scheepsstrijd op de Zuiderzee. - Boussu gevangen. - Kloekheid van Brecht Proosten. - Eerste beleg van Leiden. - Marnix van St. Aldegonde gevangen. - Noircarmes, tijdelijk Stadhouder van Holland en Utrecht. - Requesens, Landvoogd. - Alva vertrekt | 73 |
[pagina IV]
ACHTSTE HOOFDSTUK. | |
Bladz. | |
Scheepstrijd tusschen Boisot en Glimes bij Reimerswaal. - Overgave van Middelburg. - Slag op de Mookerheide. - Muiterij onder 't Spaansche krijgsvolk. - Eerste Synode. - Tweede beleg van Leiden. - Zware ziekte van den Prins. - Leiden ontzet. - Muitend Spaansch krijgsvolk | 81 |
NEGENDE HOOFDSTUK. | |
Toenemend gezag der Staten van Holland. - Oranje tot Soeverein Hoofd benoemd. - Vredesonderhandeling. - Krijgsgeweld van Hierges. - Gruwelen in Noordholland bedreven. - Derde huwelijk van Oranje. - Tocht der Spanjaards door het water. - Krijgsbedrijven in Zeeland en Friesland. - Zieriksee belegerd. - De Soevereiniteit van Holland aan Engeland en Frankrijk aangeboden. - Dood van Requesens. - Zieriksee genomen. - Muiterij van 't Spaansche krijgsvolk. - De Raad van State gevangen. - Wapenstilstand. - Bevrediging van Gent. - Holland en Zeeland van de Spanjaards verlost. - Groningen en Friesland aan de Staatsche zijde. - Joris van Lalaing, Stadhouder van Groningen, enz. - Don Jan van Oostenrijk, Landvoogd. - Utrecht van de Spanjaards ontslagen. - Eeuwig Edict. - De Spanjaards verlaten het Land. - Het slot te Namen door Don Jan verrast. - Breda genomen. - Kasteelen gesloopt. - Matthias door de Staten tot Landvoogd gekozen en ingehaald. - Mislukte aanslag op Amsterdam. - De Stad neemt de Bevrediging aan. - Parma in 't Land. - Amsterdam gaat tot de Staatsche zijde over. - Opschudding te Haarlem en elders. - Geloofsvrede. - Anjou in de Nederlanden. - Dood van Don Jan en van Boussu. - Vertrek van Anjou. - Twisten in Groningerland | 94 |
[pagina V]
TIENDE HOOFDSTUK. | |
Bladz. | |
Unie van Utrecht. - Beleg van Maastricht. - Vredehandel te Keulen. - Amersfoort met geweld tot het aannemen van den Geloofsvrede gebracht. - Mislukte aanslag van Egmond op Brussel. - 's Hertogenbosch gaat tot Parma over. - Geloofsvrede te Groningen ingevoerd. - Opschudding in verschillende steden. - De Desperaten in Twente. - Afval van Rennenberg, - Onlusten te Utrecht en elders. - Ook te Woerden. - De Aartsbisschop van Utrecht sterft. - Vertrek van Graaf Jan van Nassau. - De Prins van Oranje Stadhouder van Friesland; de Heer van Rummen zijn plaatsvervanger. - Beleg van Groningen. - Gevecht bij Hardenberg. - Graaf Willem Lodewijk gekwetst. - Beleg van Steenwijk. - Mislukte aanslag op Hattem. - Krijgsbedrijven in Friesland en Overijsel. - Dood van Rennenberg. - Verdugo, Stadhouder van Groningen. - Margaretha van Parma, Landvoogdes. - Haar zoon, Landvoogd. - Ban tegen Oranje. - Listig feit van Jan Simonsz. - Kloek bedrijf van Chr. Huyghens. - Breda verrast: - Oranje, Markgraaf van Vere, enz. - Afzwering van Filips in sommige gewesten. - Anjou, Soeverein. - Toeleg op 's Prinsen leven. - Pogingen om Enkhuizen tot afval te brengen. - Krijgsverrichtingen in Friesland en Groningen | 113 |
ELFDE HOOFDSTUK. | |
Aanslag van Anjou op Antwerpen. - Zijn vertrek en dood. - Voorspoed van Parma's wapenen. - Graaf Willem Lodewijk, Stadhouder van Friesland. - Vierde huwelijk van Oranje. - De Graaf van den Berg gevangen gezet. - De Graaf van Nieuwenaar, Stadhouder van Gelderland. - Opdracht der Grafelijkheid aan Willem den Ie. - Moord- |
[pagina VI]
Bladz. | |
aanslagen tegen Oranje. - De Prins doorschoten. - De moordenaar gestraft. - 's Prinsen begrafenis en hoedanigheden. - Einde der grafelijke regeering in Holland en Zeeland. | 139 |
TWAALFDE HOOFDSTUK. | |
Toestand der Vereenigde Nederlanden na den dood van Willem I. - Raad van State opgericht met Graaf Maurits aan 't hoofd. - Joost de Zoete, Stadhouder van Utrecht. - De Oppermacht vergeefs aan Frankrijk en Engeland aangeboden. - Voordeelen, door Parma en Verdugo behaald. - Mislukte aanslag der Staatschen. - Akademie te Franeker gesticht. - Nymegen, Doesburg en Antwerpen verloren. - Slag bij Amerongen. - Gianibelli's brandschepen. - Nieuwenaer, Stadhouder van Utrecht. - Leycester door Elisabeth gezonden. - Oldenbarnevelt, Advokaat van Holland. - Maurits, Stadhouder van Hȯlland en Zeeland | 149 |
DERTIENDE HOOFDSTUK. | |
Aankomst van Leycester. - Inval van Tassis in Friesland. - Grave verloren. - Krijgsbedrijven van Schenk, Willoughby, en Leycester. - Venloo verloren. - Doesburg hernomen. - Sidney sneuvelt. - Eerste wapenfeit van Maurits. - Misnoegen der Staten van Holland tegen Leycester en zijn gunsteling Reingoud. - P. Buys gevangen gezet. - Eerste vertrek van Leycester naar Engeland. - Deventer door Stanley aan Tassis verraden. - Twist tusschen Sonoy en de Staten. - Opschudding te Utrecht. - Hautepenne sneuvelt. - Sluis belegerd. - Terugkeer van Leycester. - Sluis door Parma genomen. - Verbittering jegens Leycester. - Pescarengis en eenige anderen ter dood gebracht. - Vertrek en dood van Leycester | 161 |
[pagina VII]
VEERTIENDE HOOFDSTUK. | |
Bladz. | |
Hachelijke toestand des Lands. - Sonoy uit 's Lands dienst ontslagen. - Geertruidenberg aan Parma geleverd. - Onoverwinlijke vloot vernield. - Beleg van Bergen-op-Zoom. - Heldenfeiten der Baxen. - Dood van Tassis, Nieuwenaer, en Schenk. - De Westfriesche Steden vormen een Soevereiniteit op zich zelve. - Maurits, Stadhouder van Utrecht en Gelderland. - Breda verrast. - Zutfen, Deventer, Hulst, Nymegen, Steenwijk, Ootmarsum, en Koevorden door Maurits heroverd. - Dood van Parma. - Mansveld, Landvoogd. - Dood van Willem van Gulik. - Beleg van Geertruidenberg. - Ernst van Oostenrijk, Landvoogd. - Groningen veroverd. | 175 |
VIJFTIENDE HOOFDSTUK. | |
Fuentes Landvoogd. - Dood van Aerschot - van Filips van Nassau - van Mondragon. - Albert van Oostenrijk, Landvoogd. - Filips Willem van Oranje in de Nederlanden terug. - Hulst verloren. - Cadix geplunderd. - Slag bij Turnhout. - Steden in Overijsel en elders vermeesterd. - Twist tusschen Groningen en de Ommelanden. - Collegëin ter Amiraliteit opgericht. - Huwelijk van Emilia van Nassau. - Vredesonderhandelingen. - Moordaanslag op Maurits. - Dood van Filips II - van Marnix van St. Aldegonde - van Kuilenburg - en van Leoninus. | 192 |
ZESTIENDE HOOFDSTUK. | |
Krijgsverrichtingen op den Duitschen bodem. - Haneveeren. - Rampen op Zee. - Gevecht tusschen Bréauté en |
[pagina VIII]
Bladz. | |
Lekkerbeetje. - Schansen genomen. - Tocht naar Vlaanderen. - Slag bij Nieuwpoort. - Beleg van Oostende. | 205 |
ZEVENTIENDE HOOFDSTUK. | |
Instelling der Oost-Indische Compagnie. - Welvaart hier te lande. - Ambrozius Spinola. - Oostende verloren. - Izabella-kleur. - Oldenzaal, Lingen, en andere plaatsen door Spinola genomen. - Aanslagen van Du Terrail op Bergen-op-Zoom, Breêvoort, en Sluis. - Gevecht bij Mulheim, krijgsverrichtingen in Overijsel en elders. - Dood van Hohenlo - van Graaf Jan van Nassau - van Reinier Klaassen - van Paulus Bax. - Wapenschorsing. - Zeestrijd bij Gibraltar. - Spaansche Gezanten in den Haag. - Twaalfjarig bestand. - Adolf van Nassau sneuvelt. | 221 |
ACHTTIENDE HOOFDSTUK. | |
Komst van Filips Willem hier te lande. - Oost-Indische zaken. - Kerkelijke twisten. - Kerkordening in Holland. - De Contra-Remonstranten op veel plaatsen verdrukt. - Scherpe Resolucie. - Waartgelders aangenomen. - Besluit tot een Nationale Synode. - De waartgelders door Prins Maurits afgedankt. - Oldenbarnevelt, De Groot, Hoogerbeets, en Ledenberg in hechtenis genomen. - Dood van Filips Willem. - Ledenberg brengt zich om 't leven. - Oldenbarnevelt veroordeeld en onthoofd. - Hoogerbeets en De Groot gevangen gezet. - Beoordeeling der rechtspleging. | 240 |
NEGENTIENDE HOOFDSTUK. | |
Nationale Synode te Dordrecht. - Remonstrantsche Predikanten afgezet. - Dood van Graaf Willem Lodewijk. |
[pagina IX]
Bladz. | |
Ernst Kazimir, Stadhouder van Friesland; Maurits van Groningen, de Ommelanden, en Drenthe. - Komst van Koning Frederik van Bohemen. - Antonie Duick, Raadpensionaris van Holland. - Verscheiden Remonstrantsche predikanten ontsnappen uit hun kerker; - ook De Groot. - Aanslag van Mom en anderen. - Oost-Indische Zaken. - Walvisscherij. - Verpande steden ingelost. - Polders bedijkt. | 254 |
TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Krijgsbedrijven. - Beleg van Breda. - Aanslag van de zonen van Oldenbarnevelt en anderen tegen het leven van Prins Maurits. - Huwelijk van Frederik Hendrik. - Dood van Maurits. | 262 |
EEN-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Frederik Hendrik, Stadhouder der Unie en van vijf Gewesten; Ernst Kazimir, van Friesland, Groningen, en Drenthe. - Beknopt overzicht van de versterkingskunst in de zeventiende eeuw. | 270 |
TWEE-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Beleg van Breda. - Kampgevecht bij die gelegenheid. - Goch verrast. - Breda verloren. - Tegenspoed ter zee. - Staatsche vloot naar La Rochelle. - De Remonstranten door den Prins begunstigd. - De vloot teruggeroepen. - Ongenoegen met Frankrijk. - Rechtspleging op Amboina. - Verbond met Groot-Brittanje. - Oldenzaal genomen. - Rechtspleging tegen leden der Amiraliteit van Rotterdam. - Opschudding te Amsterdam - en in Friesland. - Grol genomen. - Dood van Willem van Nassau. |
[pagina X]
Bladz. | |
Spaansche vloot door Piet Hein vernield. - 's Hertogenbosch belegerd. - Inval der Keizerschen in de Veluwe. - Amersfoort overgegeven. | 279 |
DRIE-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Wezel verrast. - 's Hertogenbosch genomen. - Dood van den zoon des Konings van Bohemen - van Piet Hein - en van Duick. - Graaf Jan van Nassau gevangen. - Verbond met Frankrijk. - Dood van Spinola. - Frederik Hendrik geraakt in 't rustig bezit van zijn Prinsdom. - Olinda genomen. - Mislukte tocht der onzen naar Vlaanderen - en van de Spaanschen naar Zeeland | 297 |
VIER-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Het Stadhouderschap erfelijk verklaard. - Pauw, Raadpensionaris van Holland. - Remonstrantsche predikanten uit Loevestein ontsnapt. - De Groot in Holland. - Bloei der Dicht- en Schilderkunst. - Voorname dichters en schilders. - Handel van Warfusé. - Venloo, Roermonde, en Stralen genomen. - Graaf Ernst sneuvelt. - Beleg en inneming van Maastricht. - De Graven van Hanau en van Oxford sneuvelen. - Limburg, Orsoy, en andere plaatsen genomen. - Graaf Hendrik van den Berg valt af van de Spaansche zijde. - Uitrusting van oorlogsvaartuigen door bijzondere personen, ter bescherming der vaart. - Rijnberk genomen. - Heldendaden en dood van De Haan - Dood der Infante. - Don Ferdinand, Landvoogd. - Handel van sommige Edelen in de Spaonsche Nederlanden. | 308 |
VIJF-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Verbond met Frankrijk. - Krijgsverrichtingen der vereenigde |
[pagina XI]
Bladz. | |
Fransche en Staatsche legers. - Tienen genomen en geplunderd. - Leuven belegerd. - Voorspoed der Spaansche wapenen. - Schenkenschans verloren. - Verloop van 't Fransche leger. - Onlusten in Friesland. - Schenkenschans herwonnen. - Zeegevecht tusschen Evertsen en Collaert. - Cats, Raadpensionaris van Holland. - Hoogeschool te Utrecht opgericht. - Joan Maurits van Nassau naar Braziliën. - Frankrijk geeft aan Frederik Hendrik den titel van Hoogheid. - Venloo en Roermonde verloren. - Breda belegerd en genomen. - Tromp, Luitenant-Amiraal van Holland. - Windhandel in bloemen. - Misnoegen van Frederik Hendrik op Amsterdam. - Maurits van Nassau sneuvelt. - Mislukte toeleg des vijands op Schenkenschans. - Gelder vergeefs belegerd | 320 |
ZES-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Staat van het Zeewezen hier te lande, ten tijde van Frederik Hendrik | 331 |
ZEVEN-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Zeeslag bij Duins | 339 |
ACHT-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Krijgsbedrijven. - Dood van Graaf Hendrik van Nassau. - Graaf Willem Frederik, Stadhouder van Friesland; Frederik Hendrik, van Stad-en-Landen en Drenthe. - Zeegevechten. - Huwelijk van Prins Willem met Princes Maria van Engeland. - Mislukte toeleg des vijands op Aardenburg. - 't Slot te Gennep belegerd en genomen. - Dood van Graaf Willem van Nassau. - Verdrag met Portugal. - Zeeslag |
[pagina XII]
Bladz. | |
onder Gyzels en De Ruyter tegen de Spaanschen. - Dood van den Cardinaal-Infant. - Francisco de Melo, Landvoogd. - De Graaf van Nassau-Saarbrugge sneuvelt. - Burgeroorlog in Engeland. - De Nederlanden daarin gemengd. - Eerste wapenfeit van Prins Willem. - Vredehandel te Munster. - Sas van Gent belegerd en genomen. - Dood van Stakenbroek en Stirum. - Ondetstand aan Zweden betoond. - Hulst genomen. - Castel Rodrigo, Landvoogd. - Zeegevecht. - Duinkerken genomen. - Dood van Frederik Hendrik. - Zijn karakter | 348 |
NEGEN-EN-TWINTIGSTE HOOFDSTUK. | |
Willem II, Stadhouder. - Vrede te Munster geteekend. - Zijn hoofd-artikelen. - Overzicht van den zedelijken en maatschappelijken toestand der Nederlanden in dit tijdvak. | 362 |