De rebellie van 1815, algemeen bekend als Slachters Nek

[p. 344]

No. 21.
V. 2. Minuten, 21sten Dec.
Uitenhagen.

Compareerde, enz.

Theunis Christoffel Botha, Theunis zn., oud 36 jaren, geboren aan de Olijphants Rivier, woonachtig bij Willem Lotter op Bruintjeshoogte, dewelke, enz.

Dat op den 15den November l.l. de Compt. tehuis zijnde, aldaar gekomen was Hendrik Klopper Jac. zn. van Baviaansrivier, welke rondgereden was ommenschen te werven, en op des Compts. vraag hoe het in zijn contrij stond, geantwoord had, ‘dat in zijne contrij de menschen doodgeschoten werden, en in die van den Compt. de menschen gevangen genomen werden.’ Waarop de Compt., hem gevraagd hebbende, wie er dan gevangen was, hij geantwoord had Hendrik Prinslo, en op des Compts. vraag, wat dezelve misdaan had, gezegd had, niets ter wereld.

Dat de Compt. gezegd hebbende, dat de gem. Prinslo mogelijk iets aan een officier of iets dergelijks zoude gedaan hebben, waarom hij gevangen gemaakt was, Klopper had geantwoord ‘dat als Prinslo niet werd afgegeven, hij nooit weder zijne voeten in Afrika zoude zetten, en dat zij Prinslo eischten van Commandant Nel, aan wien zij den oorlog des bloedkuils hadden aangezegd,’ (waardoor de Compt verstaan had, dat zij schieten zouden) ‘en dat zij hem reeds in handen hadden gehad, en niet wisten wat hun gemankeerd had, dat zij hem hadden laten gaan; dat de menschen vrijwillig geroepen werden, en dat die niet kwam, met geen koude tang zoude gevat worden, en dat zij Prinslo wilden hebben, al ware het ook met stukken en brokken, en dat als zij hem eerst hadden, zij al de posten wilden doodschieten; en dat er alreeds tienduizend Kaffers bijkwamen, en zij met zestig man de posten hadden vastgezet, zoodat zij niet weg konden, en dat de koning Hinza ook alreeds met zijne macht aankwam, en dezelve reeds dien nacht, of den volgenden, aan Baviaansrivier zoude wezen, doch als het Gouvernements volk vrijwillig retireerde, men niet schieten zoude.’

Waarna door den R.O. Reqt. aan den Compt. is gevraagd en door hem beantwoord:

1. Wie had gemelde Klopper afgezonden?	Antwoord: Dat heeft hij niet gezegd.
2. Heeft hij u ook gevraagd om mede te doen?	Antwoord: Neen, maar hij heeft bekend gemaakt dat men gevraagd werd om vrijwillig mede te doen.

[p. 345]

3. Hebt gij toen ook mede gedaan?	Antwoord: Neen.
4. Wat hebt gij dan gedaan?	Antwoord: Willem Lotter is het aan den Veldcornet Louis Jacobus Nel gaan bekend maken.
5. Weet gij ook of Klopper bij anderen dezelfde boodschap is wezen doen?	Antwoord: Ja, hij zeide, dat hij ook bij Jan Botha, bij mijn broeder Stoffel Botha, bij Willem Viljoen, en Jan Greijling was geweest.
6. Heeft Klopper u ook gezegd dat gij 't aan anderen moest bekend maken?	Antwoord: Ja, hij heeft gezegd, dat als een van ons reed, wij bij Antonie Botha moesten aanrijden, en het dien ook zeggen.
7. Is dit alles wat gij wegens deze zaak hebt op te geven, en zijt gij bereid dit uw getuigenis (des vereischt) met eede te bevestigen?	Antwoord: Ja.

Niets meer, enz.

Aldus gedaan op den 21sten December 1815.

(Get.) Theunis Christoffel Botha.

Als Gecommitteerdens:

P. Diemel,

W. Hiddingh.

Mij present:

G. Beelaerts van Blokland,

Secretaris.