Alle de brieven. Deel 14: 1701-1704

[p. 96]

Brief No. 235 [146]
20 April 1702

Gericht aan: Karl, landgraaf van Hessen-Kassel.

Manuscript: Eigenhandige, ondertekende brief. Het manuscript bevindt zich te Kassel, Gesamthochschul-Bibliothek Kassel (Landesbibliothek und Murhardsche Bibliothek der Stadt Kassel), 4^o Ms. hist. litt. 1 (2 Bl. 55-64; 1 kwartobladzijde.

Gepubliceerd in:

A. van Leeuwenhoek 1702: Sevende Vervolg Der Brieven..., blz. 431-432 (Delft: H. van Krooneveld). - Nederlandse tekst [A].

A. à Leeuwenhoek 1719: Epistolae Ad Societatem Regiam Anglicam..., blz. 410-411 (Lugduni Batavorum: J.A. Langerak). - Latijnse vertaling [C].

Korte inhoud:

Begeleidend schrijven bij L.'s volgende Brief 236 [146] van 20 april 1702, in dit deel.

Opmerkingen:

Deze aanbiedingsbrief is met verandering van begin en slot en enkele kleinere wijzigingen in A als eerste alinea van Missive 146 opgenomen. De adressering is vervangen door de aanspreking Hoog Doorlugtige Fust [sic] en Heere. De slotzin is bekort en luidt: Dit doet my de vryheid nemen, de volgende aanteekeninge UE. Hoog Furstelijke Genade toe te senden. Daarna volgt de tekst van de eigenlijke brief, nl. Brief 236 [146] van 20 april 1702, in dit deel.

[p. 97]

Letter No. 235 [146]
20 April 1702

Addressed to: Karl, Landgrave of Hesse-Kassel.

Manuscript: Signed autograph letter. The manuscript is to be found in Kassel, Gesamthochschul-Bibliothek Kassel (Landesbibliothek und Murhardsche Bibliothek der Stadt Kassel), 4^o Ms. hist. litt. 1 (2 Bl. 55-64; 1 quarto page.

Published in:

A. van Leeuwenhoek 1702: Sevende Vervolg Der Brieven..., pp. 431-432 (Delft: H. van Krooneveld). - Dutch text [A].

A. à Leeuwenhoek 1719: Epistolae Ad Societatem Regiam Anglicam..., pp. 410-411 (Lugduni Batavorum: J.A. Langerak). - Latin translation [C].

Summary:

Letter accompanying L.'s next Letter 236 [146] of 20 April 1702, in this volume.

Remarks:

This letter of presentation has been incorporated in A, with a changed opening and ending and some smaller alterations, as the first paragraph of Missive 146. The form of address has been changed into Hoog Doorlugtige Fust [sic] en Heere. The final sentence has been shortened and runs as follows: Dit doet my de vryheid nemen, de volgende aanteekeninge UE. Hoog Furstelijke Genade toe te senden. Then follows the text of the actual letter, i.e. Letter 236 [146] of 20 April 1702, in this volume.

[p. 98]

Delft in Holland den 20^e April 1702.

Aan Sijne Hoog Doorlugtige Furst

Van Gods Genade Carel Land Graaf
tot Hessen Furst tot Hirtsvelt, Graaf
tot Catsenellebogen, Diest, Siegenheijm,
Nidda, en Schauwenburg. etc. etc. etc.¹

Sijne Hoog Furstelijke Genade speelt mij veel maal in gedagten, sedert ik de eer gehadt hebbe, dat² mijne geringe ontdekkingen, met een naeuwkeurig^a oog beschoude, als ook door de Missive die Sijne Hoog Furstelijke Genade, dog onverdient, mij hebt believen te laten toe komen³; en naderhand, wanneer ik de eer hadde vande Erfprins UE. Hoog Furstelijke Genade, Heer Soon⁴, aan mijn Huijs hadde^b, en nu weijnig tijd geleden, doen ik Sijn Hoogheijt, UE. Hoog Furstelijke Genade Heer Broeder⁵ aan mijn huijs hebbende, mij^c versekerde, dat bij aldien ik eenige van mijne ontdekkinge UE: Hoog Furstelijke Genade liet toe komen, dat het^d niet onaangenaam soude sijn. Dit doet mij de vrijheijt nemen dese Nevens gaande aanteekeninge UE: Hoog Furstelijke Genade, te laten toekomen⁶, en sal na presentatie van mijn alderonderdanigste dienst blijven, Sijne

Hoog Furstelijke Genade.

Ootmoedigen Dienaar
Antoni van Leeuwenhoek.

1 Karl, landgraaf van Hessen-Kassel (1654-1730), had grote belangstelling voor kunsten en wetenschappen, met name voor de natuurwetenschappen. Zie het Biogr. Reg., in dit deel. De landgraaf heeft L. in het najaar van 1685 bezocht (Constantijn Huygens Jr. aan zijn broer Christiaan, 5 november 1685, Oeuvres Complètes, Dl. 9, blz. 38). Of dit zijn enige bezoek is geweest, is niet bekend. In Brief [XX] van 13 maart 1716 vermeldt L., dat hij van de landgraaf een drinkbeker van gedreven zilver, van binnen verguld, heeft gekregen; de datum vertelt hij er niet bij (Leeuwenhoek, Send-Brieven, blz. 189).

2 dat, lees: dat zijne genade.

a A: een seer naeukeurig

3 Deze brief is niet bekend.

4 De erfprins is Friedrich von Hessen-Kassel (1676-1751). Zie het Biogr. Reg., in dit deel.

b A: te hebben

5 De broer van de landgraaf is Philipp, landgraaf van Hessen-Philippstal (1655-1721). Zie het Biogr. Reg., in dit deel.

c A: hebbende, die my

d A: toe komen, het

6 L. doelt hier op Brief 236 [146] van 20 april 1702, in dit deel.

[p. 99]

Delft in Holland, the 20th of April 1702.

To His Serene Highness, Prince
Charles by the Grace of God, Landgrave of
Hesse, Prince of Hirtsvelt, Count of
Catsenellebogen, Diest, Siegenheim,
Nidda, and Schauwenburg. etc. etc. etc.¹

I often think of Your Serene Highness since I had the honour that you closely inspected my humble discoveries very attentively, and also because of the letter which Your Serene Highness was pleased to send to me², though I did not deserve this. And later, when I had the honour to see the hereditary prince, Your Serene Highness's son³, at my house, and a short time ago, when I had Your Serene Highness's brother⁴ at my house, who assured me that if I sent some of my discoveries to Your Serene Highness, this would not be unwelcome. This makes me take the liberty to send the enclosed notes to Your Serene Highness⁵. And after the presentation of my most humble services, I remain,

Your Serene Highness's

humble servant
Antoni van Leeuwenhoek.

1 Karl, Landgrave of Hessen-Kassel (1654-1730) was greatly interested in the arts and sciences, in particular in the natural sciences. See the Biogr. Reg. in this volume. The landgrave has visited L. in the autumn of 1685 (Constantijn Huygens Jr, to his brother Christiaan, 5 November 1685, Oeuvres Complètes, vol. 9, p. 38). It is not known whether this has been his only visit. In Letter [XX] of 13 March 1716 L. mentions that he has received a goblet of embossed silver, gilded on the inside, from the landgrave; he does not mention the date, however (Leeuwenhoek, Send-Brieven, p. 189).

2 This letter is not known.

3 The hereditary prince is Friedrich von Hessen-Kassel (1676-1751). See the Biogr. Reg., in this volume.

4 The brother of the landgrave is Philipp, Landgrave of Hessen-Philippstal (1655-1721). See the Biogr. Reg., in this volume.

5 L. here refers to Letter 236 [146] of 20 April 1702, in this volume.