Komme dy kepers? Boef fan Rys

[p. 89]

15

Dynte wurdt slûch fan it stoareagjen yn it ljocht fan de koplampe. Se falt hast oer it stjoer yn 'e sliep. Dit hâldt se net mear út.

Koartby Ljouwert stiet in truck mei oplizzer oan 'e kant fan de dyk. ynternasionaal weitransport lêst se yn it sike natriumskynsel fan in ljochtmêst. Se stapt ôf. Se giet op de treed fan de kabine stean en sjocht troch it rút.

De sjauffeur leit op ien ear. In sechstiger mei in ûnskuldich gesicht, mar dat ha alle minsken as se sliepe. Syn wangen sitte fol grize burdstoppels en hy hat in brún ribflewielen pak oan. Se tikket op it rút. De man skrikt wekker en sjocht har loen oan. Hy draait it rút omleech.

‘Ja?’

‘Mei 'k by jo sliepe?’

Syn eagen sjogge net sa loen mear. ‘Fansels, fanke! Kom der mar yn. Tink der om!’

Hy docht de doar iepen. Dynte set har brommerke yn it slot en stapt yn de kabine. De sjauffeur skoot wat op. Hy kriget in reistekken út it rak efter him.

‘Bist kâld?’

‘Bytsje.’

‘Hjir.’

Hy helpt de tekken om har hinne te wuoljen.

‘Sil ik it kacheltsje der by oan sette?’

‘Leaver net. Dit sliept better.’

Dynte leit de holle tsjin syn skouder.

[p. 90]

‘Mei it?’

‘Altyd.’

‘Net te swier?’

‘Ik bin wol oare frachten wend.’

Se is al healwei as se him mompeljen heart: ‘In bysliep yn pleats fan in byrider.’

‘Nim my net kwea ôf,’ ferûntskuldiget Dynte, ‘mar ik ha no gjin sin oan seksueel wrakseljen.’

‘Ferjit it,’ seit de man, ‘ik ek net. Myn frou sit thús en myn bern binne troud. Mear ha ik gjin ferlet fan.’

Dynte kriget syn wreedfellige hân. ‘Jo meitsje my sûnder kacheltsje al waarm. Sliep wol.’

‘Nacht, fanke. Hjir kin ik wer in wike op tarre.’

Yn it malkerige ljocht fan de iere moarn fûstket Dynte ôf. ‘Betanke foar alles!’ skreaut se boppe it dinderjen fan de motor út. ‘Graach dien, hear!’ skreaut de sjauffeur werom.

Hy swaait de wein fan de parkearstreek ôf, toetet twaris en ferdwynt yn in reekwolk fan komsa nei it bûtenlân.

Dynte kriget de Kaart fan Fryslân der by en leit dy oer it stjoer fan har brommerke. Al gau fynt se it plak dêr't Jimmy Angler syn trainingssintrum sawat wêze moat. Se stapt op en rydt der hinne. As se yn de fierte de bûtenpleats sjocht, hâldt se stil en leit har brommer yn de sleatswâl.

De tún stiet noch fol tink-om-de-hûn-buorden. Dynte huvert. Se lûkt it bont fan har omstrûpte manteltsje tichter om har lea. Se soe harsels wol oankrûpe wolle. De gerdinen fan de opkeamer binne noch ticht. Miskien stiet dêr wer in famke har te ferklaaien.

Dynte rint om it hûs hinne. It gers is bedauwe. Oan de efterkant is in fûgelflecht. De dierkes sitte deun tsjininoar te slûgjen. Ut en troch wurdt der ien wekker en sjocht oft er protestearje wol, mar noch net wit tsjin wat.

Yn it tek stiet in dakfinster iepen. Dynte klattert op in tonne en hiset har op de fûgelflecht. It houtwurk kin har just hâlde. De fûgels dûke noch djipper yn de fearren as har skaad oer harren

[p. 91]

hinne skoot. Sûnder tusken de sierfinken te trûzeljen berint se de dakgoate. Se giet op de teannen stean, heakket de hannen om de râne fan it dakfinster en lûkt har omheech. Se moat wol har mantel útstrûpe, dan kin se troch it gat.

De souder is sa leech as in souder fan in hûs mei foldwaande kastromte mar wêze kin. Foarsichtich giet se de fêste trep ôf. Dy kreaket net iens. Under rinkelt in telefoan. Dynte sjit yn de earste de bêste lege kast. It rinkeljen giet troch. Der wurdt net oannaam. Einlings hâldt it tastel op te diveljen.

Se fynt boppe gjin libjende siel. Ek gjin deadenien. Se nimt de folgjende trep nei ûnderen ta. Dêr is it allike útstoarn. Se komt by de doar mei it hingelslot. Net iepen te krijen. Se skoot it skúfke iepen. De keamer is folslein leech op in heap jiske yn in hoeke nei. Se snúft in swakke brânlucht op. Se moat har even fêsthâlde, dan giet it wol wer.

De opkeamer besiket se it lêst. Tusken de spegellist stekke fjouwer foto's. Trije binne nûmere. Foto 1 is Dynte, 2 is Dynte as Diane, 3 is Jimmy. Mar as se goed sjocht, merkt se dat nûmer 3 ek in foto fan harsels is. Burd en wynbrauwen binne bytekene, it hollehier is feroare. Op de fjirde foto in keppel hippe fûgels en piken. fanklup mitselwier stiet der op.

Se makket dat se boppe komt. Yn de dakgoate strûpt se har manteltsje wer oan. In minút letter stiet se by har brommer. Krekt op tiid, hiel yn de fierte sjocht se in auto tichterby kommen. Dynte rydt foar de wissigens de tsjinoerstelde kant mar út en bedarret fia in pear binnenpaden op de grutte wei nei Ljouwert ta. Se lit har brommerke bytanke en jout har in pear oeren yn it beskûl fan in brêge del. As se bekaam is, rydt se de stêd yn. De Bonifasiustoer wiist healwei achten.

It hús fan Sjaak stiet yn ien fan dy rêstige strjitten dêr't it libben earst om kofjedrinkerstiid hinne geande rekket. Se sjocht troch de ruten fan de erker. Yn de tsjustere húskeamer efter de iepen skodoarren sit Sjaak syn mem oan it moarnsmiel.

Dynte tikket op it glês. De frou komt oerein, rint nei de foar keamer, sjocht har stean. Se docht de skelk ôf, ferdwynt yn de

[p. 92]

gong. Dynte heart har de skoattel ferskowen, de kaai omdraaien.

De doar giet iepen.

‘Moarn, frou Mink.’

‘Juffer Planteit.’

Dynte fûstket. De frou har hantsje is fyn en droech. Krekt as ha je in moskje by it poatsje. Har gesicht sit fol gutige rimpeltsjes. It fel is geef en wyt. In wyfke dêr't men yn ferlytswurden mei praat. In frommeske fan poeiersnie. ‘Bin ik te betiid?’

‘Nee, hear. Ik bin moarns om seis oere al yn 't spier. Sliep net mear sa bêst, sjoch.’

‘Hoe is 't mei Sjaak?’

‘Kom fierder.’

‘Eventsjes dan’.

As se yn de húskeamer sitte, fertelt frou Mink: ‘Noch in wike dan komt er thús. Hy moat mar oar wurk sykje. Dit kin sa net langer. Hieltyd je skonk opbine. It soe syn dea wurde. Allinne foar dy healwize klanten fan It Seewiif. Justermoarn brocht Hindrik de seeroversspultsjes fan Sjaak werom.’

‘Hindrik?’

‘Ja, Hindrik Platfoet, in freon fan ús Sjaak. Ik sei, Hindrik, meist se wol hâlde, ik wol dy rommel net mear yn 'e hûs ha. Justerjûn soe er se ophelje. Hy hat noch net west. Hy moat mar gau komme, ik kin dy dingen net sjen al is 't noch sa.’

‘Hoenear hat Hindrik dy dingen foar it earst ophelle?’

‘Sawat in wike lyn.’

‘Mei ik se ris sjen?’

‘Kom mar.’

Frou Mink giet har foar nei de bykoken.

‘Dêr leit de bringst,’ wiist se.

Se bliuwt op ôfstân stean, it griist har oan.

‘Dy rommel hat myn soan siik makke.’

Dynte knibbelt by it pakje, makket it tou los en lûkt it papier der ôf. Stikelburd, himd fan blauwyt streekjeguod, reade doek, swart eachlapke, sarjes broek, ien hoas en ien skoech, houten skonk. It hiele swikje is kompleet op de earm mei heak nei.

[p. 93]

‘Ien fraach noch,’ seit Dynte. ‘Is dizze skonk fan jo soan?’

‘Fansels. Hindrik hat alles foar in feestje liend.’

‘Sjoch ris goed.’

Frou Mink suchtet. ‘Dêr freegje jo my wol wat. Earst de bril op sette.’

Se toffelt nei de húskeamer ta en komt mei de fok op werom. Skrutel skoot se tichterby de houten skonk dy't Dynte har foar hâldt.

‘Dy is net fan ús Sjaak.’

‘Wier net?’

‘Ik sjoch it dochs sels. Ik ha Sjaak syn skonk withoefaak behimmele.’

‘Hat Hindrik de houten earm ek liend?’

‘Ja wis.’

‘Dy is der no net by.’

It wyfke skodhollet. ‘Nuver is 't. Mar it soalt my neat, hear. As Sjaak mar gau better wurdt.’

‘Mei 'k dit pakje meinimme?’

‘En as Hindrik komt?’

‘Hindrik komt net mear. Ik ken him wol. Ik sil it him jaan.’

‘Graach. Dan bin ik it gelokkich kwyt.’

‘Hoe let kin ik Sjaak hjoed yn it sikehús opsykje?’

Frou Mink har gesicht fleuret hielendal op. ‘Jûn om healwei sânen.’

‘Ik helje jo kertier oer seizen mei de auto op. Dan gean wy der tegearre hinne.’

‘Fijn,’ seit it wyfke bliid. ‘Dan hat dy jonge ek ris wat oars as in âld minske.’

Dynte nimt it pakje mei en knettert fierder de stêd yn.

As se foarby in suvelwinkel komt, kriget se toarst. Se keart en stapt op de saak ta. it lúkse suvelhûs stiet op de etalaazjeruten skildere. De man efter de toanbank liket mear in dokter as in molkboer. Hy hat in wite jas en sterilisearre wanten oan.

‘Wat is der fan jo boadskip?’ freget er yn treflik Frysk.

‘In flesse sûpe.’

[p. 94]

‘Dat ferkeapje wy net,’ andert de man mei in gesicht oft er in fiis wurd seit.

‘In flesse molke dan mar.’

Syn gesicht drukt no folsleine walge út. ‘Ik bin bang, ik kin jo net helpe.’

‘Wat ferkeapje jo eins wol?’

Dynte har stim hat in stikelich toantsje.

‘Juffrou, wy binne in lúkse suvelwinkel, mei de klam op lúkse.’

‘Menear, ik bin in sljochte Friezinne, mei de klam op sljochte. Goeiedach.’

Dynte stevent de doar út.

By in automaat hat se mear gelok. Se hellet der twa pûdsjes lije limonadegaseuze út en ien pûdsje Ingelsk drop. Se is slij nei Ingelsk drop, it smakket blits en hat toffe popkleurkes.

Har tredde besite is oan Hotel Atlantis. Oan de baalje sit in oare resepsjoniste. Wer in fanke dêr't foarm en ynhâld omkeard evenredich fan binne. Wylst it bern noch dwaande is te besykjen Nice telefoanysk op te roppen, stiet Dynte al lang en breed foar nûmer 259.

Se draait de kruk, rammelt der oan, tikket op de doar, bûnzet, flústert troch it kaaisgat, mar nimmen docht iepen. In kreaze fint komt om de hoeke fan de gong setten. Saaklik, effisjint, enerzjyk, aktyf, alle easken út in personielsadvertinsje binne yn him belicheme.

‘Wat hâldt dit yn?’

‘Ik moat Sir Nice ha.’

‘Sir Nice is út.’

‘Wêrhinne?’

‘Wy folgje ús gasten net yn har dwaan en litten. Dêr is it gat fan de lift. Ik bring jo sels wol even nei bûten ta.’

Yn de snellift besiket Dynte har net geringe froulike sjarmes út te spyljen. Mar tsien tellen is foar har te koart. De kreaze hotelfint stiet allinne ferheftich te slokken.

Op strjitte keapet se in moarnskrante. Hoe't se ek siket, gjin nijs oer de oanslach op Jimmy en Diane Angler. Dynte boadskippet fierder.

[p. 95]

Se stapt yn in saak foar ortopedyske- en gummywaren. Se hellet de houten skonk foar it ljocht en freget oan de winkelman: ‘Kin ik der noch krekt sa'n ien by krije?’

De baas klaut him efter de earen. ‘'k Wit net, 't is in ferâldere model. Dy meitsje se net mear. Mei ik jo briefke fan de spesjalist even sjen?’

‘Spesjalist,’ seit Dynte ferheard. ‘Dit is foar in practical joke.’

‘O,’ knikt de man, ‘dat feroaret de saak. Wy leverje in hiel soad oan practical jokers. Dat is ús nije merk. In tige wichtige merk, mei 'k wol sizze. Ik ha noch wol earne in ôfdankerke stean. Wachtsje, hjir ha wy him al. Omtrint itselde, sjogge jo wol? Allinne dit rinkje sit in heale sintimeter heger.

‘Prachtich,’ jubelt Dynte, ‘doch dy mar.’

‘Sil ik him even ynpakke? Pryske der ôf?’

‘As jo wolle, 't is in jierdeipresintsje.’

‘Haha,’ laket de man, ‘ik ha der sels suver nocht oan.’

Fan de winkel rydt se rjochtstreeks nei it postkantoar. Dêr adressearret se it pakje mei Sjaak syn spultsjes oan postbus 1, âld-appelskea, en jout it ôf.

It wurdt no heech tiid en meitsje harsels ree foar de slach. Noch wurdt se net efternei sitten. Mar om elke hoeke loert it gefaar. Se kin sa de kâlde loop fan in stik sjittersark yn har nekke fiele. Foar de wraak set se mar in grutte sinnebril mei donkere glêzen op. Mar as se betinkt dat je yn Ljouwert mei in sinnebril op just yn 'e kikert rinne, set se it ding wer ôf.

Se is bliid as se foar har betroude make-upwinkel anneks kapsalon stiet. Se gaspet de reistas los fan har brommer, kriget it jierdeipresintsje en stapt der yn. Trije kapsters gean oer har gear. Se behannelje har treflik. Sels har lange ljochte lokken mei se hâlde.

Healwei al ven rydt in taksy har nei de offisjele gear sit mei de gemeente oan it Riedhúsplein.