Middelnederlandsche dramatische poëzie

Bijlage IV.
De nederduitsche vertaling van den Lanseloet.

Beter dan uit de volledigste opgave der varianten kan het karakter der vertaling blijken uit een paar niet al te kleine aanhalingen. Ik geef dus hier het begin, eenige regels uit het midden en het slot volgens den oudsten der twee bekende drukken, nauwkeurig met alle fouten en zonder leesteekens bij te voegen.

Hier beghint eyn ghenu

echtelicke ind schoen historie vā den edelē
Lansloet ind de schone sandrine

Lansloot

Och got here hoe mach dat syn
Dat ich die schone sandryn
Aldus im hertze hebbe beseten.
Vnd my so sere wort verwissen

[p. 453]

5

Van mynre moder alle daghe

 

Dat ech myn liefde soe neder drage

 

Des hoer ich soe mennich spitich wort.

 

Och haer liefde heft my soe seer doerboert

 

Myn hertz dat ich se niet gelassen en kan

10

Ich moet haer sprechen altzo hans

 

Als ich sie mit ougen an schouwen

 

Des soe heft myn moder groissen rouwē

 

Ich wil wachten de junffrauwe myn

 

Want sie es seer edel und fyn

15

Vnd sie sal her comen harde saen.

 

Na dat sie myr heeft doen verstaen

 

Onder desen egelentier

 

Dair soe sal sie comen schier

 

Dat weisse ich wail in desem boemgaert

 

Sandrine.

20

Och edel ritter van hogher aert

 

Got de alle dinck vermach

 

De moit uch geuen goeden dach

 

Edel ritter van hertzen vrij

 

Sandrine.

457

Nu gaen wir dan in dese warande

 

Hier ritter ind sprechen eyn luttelchin

 

Ind verstaet doch die reden myn

460

Des soe bedde ich uch hogheboren

 

An siet desen bom staet schoen vnd groen

 

Ind wael dat he gebloyt staet

 

Syn edel roick die daer vt gaet

 

In desen bomgaert al

465

Hie stat in soe schonen dal

 

Dat he van rechte bloyen moet

 

He is soe edel ind soe goet

 

Dat be [sic] vertziert al desen bomgaert

 

Of daer quaeme ein valcke vā hoger aert

470

Gheulogen op desen boem vnd daelde

 

Ind he ein bloem daer of haelde

 

Ind daer nae nimmermer geyn

 

Noch nie en haelde meer dan ein

[p. 454]

 

Solde yr den boem daer om hassen

475

Of tzo kopen daer om lassen

 

Dat bidde ich v dat yr myr seget

 

Ind die rechtuerdicheit sprecht

 

Edel ritter van hoger aert

Yr machden knapen wyf ind man
Nu neemt hier exempel vā Soe wie dat
mit trouwē mint Als he syn liefde vynt
He spreche hoesch daer van
Want van denemercken die edel man
By qualick sprechen ind valschen rade
Is he ghekomen in groissen scade
Ind is ghestoruen die bitter doot
God helpe die sele vt alre noet
By dit exempel solle wir verstaen
Dat die liefde der werelt mach vergaen
Mer hebbet lief got van hemelricken
Die en sal ons niet beswiken
Dus willen wyr die werelt lasen gelidē
Ind lief gode tzo allen tziden
Ind bidde maria die maghet fyn
Dat sie in onse hulpe wil syn
dat wir die liefde so moeten draghen
Dat wir gode moghen behaghen
Dat gon ons die hemelsche vader
Nu seghet amen alle gader

¶ Hier endet ein genuechelicke historie

vā dē edele lansloot ind die schone sandrīe

Onder den tekst hadden eigenlijk de varianten uit dezen oudsten druk moeten staan. Om dit gebrek zooveel mogelijk te verhelpen, geef ik hier uit dezen druk, dien ik K¹ zal noemen ter onderscheiding van den lateren K, alle van K afwijkende lezingen op die plaatsen, die onder den tekst genoemd zijn. Vindt men dus onder den tekst eene met K geteekende lezing, terwijl hier die plaats niet genoemd is, dan hebben beide drukken hetzelfde.

46. altzo hans. - 50². comen harde saen - 79³. Al wair dy koninck ind cone spient - 97. veil dusent - 115. in dit v. -

[p. 455]

121. ind groen - 129. tzo wel - 135. met myr doen, K mit m.d. - 141. doen solde einige - 143. hetz - 149. seen, K seyn - 159. henen - 160. bedrouet - 165. met mit - 168. lieft jn - 188. reine - 197⁷. Wilt doch lief hain uwes gelijck, K vres gelich - 220⁶. gescheien - 220¹¹. deser - 239. genoech - 319¹. beiaecht, K bedacht - 319⁶. Tzo - 327. siecten .... beuaen - 351. Warden moit tzo minre schande - 384. en sach, K nie en sach - 546. lede onrast - 593. in welt, K in dat velt - 622. heft - 625. aldus, K alsus - 646. heer goet man - 666. waerheit - 698. verteert - 819. lasen - 821. besegghen - 824. ind dat is, K ind ontbr. - 841. Groot w., K Gode w. - 860. van haer - 861. Tzo bat, K Tzo dat - 882. dochte, K brochte - 886. van myr, K ontbr. - 899. dat ich die edele gaerde verloes, K ontbr. - 924. schouē - 926. oetmoedich, K almechtich - 927. Nu wilt yr sele ind mynre onttaen, K ontbr. - 937⁵. - hebbet - 937⁶. Die en sal ons niet beswiken, K ontbr. - 937¹⁰. in onse, K in ontbr.

Zooals men ziet, staat K¹ veel dichter bij het Nederlandsch dan K. Dit blijkt op nog een groot aantal andere plaatsen, waarvan ik er hier eenige opgeef.

61. van niders tzonghen, K van falschen tzongen - 87. Ten, K Den - 11. Bene den onder des hemels throne, K Under des h.t. - 214. die wiel, K duck wijl - 220¹. ducki vil, K duck wijl - 258. pensen, K gedencken - 264. beuolen (drukfout voor belouen), K beuelen - 270. mier, K meer - 278. vervreemt, K keirt - 280². Hierna in K¹ nog een regel, die in K ontbreekt: Dat niemant sal gayn dair in - 319¹. beiaecht - 319⁸. cheder, K weder - 319⁹. alle, K als - 319¹⁴. reaen (drukfout voor reden), K wort - 332. dert, K jamert - 448. verspot (drukfout voor u of ur spot), K gespot - 892. In K¹ stond Reynout achter den regel. Daardoor kwam in K vs. 892 bij de woorden van Lanslot.