De hazen en andere gedichten

[p. 21]

Ter herinnering aan Nieske Doff

I Overtoom

We liepen op de Overtoom. Het was er
avond; regen viel verspreid. Er kwam
oorlog aan. Mijn moeder wist die dingen.
Voor een drogist met het jaartal 4711
bleven we, als hadden we iets nodig, staan.
Ze zei: er komt een nare tijd. Ik heb een bult -
ze wees - een bultje hier; ze gaan opereren.
Meteen liepen we weer. Ik keek de volgende
zijstraat in en zag de hoge, grijze schimmen
van Vondelparkpopulieren. Een tram kwam
tot stilstand langs de halte voor - ik telde ze -
vier dames en twee heren. Dat is lang en vredig
klimmen. Ik dacht: de oorlog gaat
nu misschien wel niet door.
Mijn kleine moeder keek van mij en de regen
af opzij en over de natte stoepen, die
altijd uitkomen bij je huis,
zwierven, ja dwaalden wij.

[p. 22]

II Litteken

Het was al weken na het ziekenhuis. Niets
erger dan eten en ether door elkaar gegeurd;
door lange gangen trek je, als door een
schone, schemerige pas, er heerst gevaar:
er ligt een willoos wezen langs de kant
op een brancard, een postpakket voor een
of ander land, degelijk dichtgebonden.
Daarover spreek je niet met elkaar, je
blijft schoolgaan en optellen bij je
volle verstand en je leest van de jongen
die klom in de dikke appelaar, een rappe
jongen, die een merelnest had gevonden.

U was terug. In uw slaapkamer
kwam ik nooit, tenzij iedereen lang
en breed was opgestaan. Ik loop
er binnen en zie de grote winkelhaak
in uw wit lichaam, hij is bruin generfd.
We staan verstomd tegen elkaar en
zoveel stilte is nooit meer te vertrouwen.
Nog jaren gilt u in de kamer naast me
voor u sterft.
Hoe kon ik dan nog van u houden?

[p. 23]

III Botsbol

Alleen ben ik gaan schaatsen op een meer;
ik bleef een vreemde in uw pijnen, ik zie
dat verstild middaglicht niets anders is
dan ingehouden nadering; van uw vroege dood tot
de mijne.

Een bleekrose zon is zelf nevel
in de hemel en de bruine kiekendief cirkelt
boven de verglaasde rietkraag, maar valt
niet neer. Zo bar, zwijgend en wijd was het
land in geen tijden meer.

In de witte vlakte staan op eilandjes elzen
en zij hebben hun waaierkapsel op, niemand
is er, niets roept, niets rot.

Misschien verliest u nu een kind, is dit
een einde; het is niet uw einde. Het
landschap bestendigt nu ik nog beweeg
de volstrekte nietszeggendheid van
ons beider lot. Ik moet van u iets zeggen.
Wij zongen tweestemmig bij de afwas, u
hebt gelachen en geleden en gebreid. Ja,
moederbeelden groeien hoger, hoe strenger
het winter wordt. Toen heeft ze je ingepakt,
toen deed ze je versteende handen onder
haar oksels. En toen al was er die wrevel
over haar onmisbaarheid.