De zinnelooze
(1841)–Karel Lodewijk Ledeganck–
Auteursrechtvrij
[pagina 13]
| |
[pagina 14]
| |
Lid der Geneeskundige Akademie van Brussel,
| |
[pagina 15]
| |
Zoo ik besta dit lied U op te dragen,
't Is niet omdat gy met ontzagbren stap
Hervoortreedt in het ryk der wetenschap,
Waer volkeren van uwen naem gewagen,
Dien zy begroeten met hun handgeklap; -
't Is niet omdat, in ons beklaegbre dagen
Van zelfbelang en valsch vernuft en waen,
Gy-zelf uw' zuivren roem deed uit verdienste ontstaen; -
| |
[pagina 16]
| |
't Is niet omdat ge op 't voetspoor der Vesalen,
Met kracht van doorzicht, kennis en geduld,
Geheimen, die natuer met nacht omhult,
Wist nategaen om ze aen den dag te halen,
En dus een' glans die heel uw' tyd vervult,
Op wetenschap en Vaderland deed dalen; -
Niet om dien geest waerdoor gy roemryk zyt,
Wordt door de zangster U dit kunstloos lied gewyd;
o Neen! 't is om den adel uwes harten;
't Is om dat schoon, dat liefdevol gemoed,
Dat U den mensch als broeder minnen doet,
Zoo haest hy wandelt in 't gebied der smarten,
Zoo haest zyn ziel van diepe wonden bloedt;
Dat U den onlust van 't gemeen doet tarten,
Om 't grootsch vernuft zelfs den ellendeling
Te wyden, voor wien 't licht der rede in smook verging.
Daerom, en bovenal omdat ge, ontheven
Van 't wangevoel dat op dees tyden kleeft,
Niet al uw' lof slechts aen den vreemden geeft;
Omdat het Vaderland, U waerd gebleven,
Nog boven al by U den voorrang heeft;
Omdat gy in zyn tael het jeugdig leven,
De schoonheid eener telg van 't noorden voelt;
Omdat een vlaemsche ziel U de eedle borst doorwoelt!
| |
[pagina 17]
| |
Daerom wydt U de zangster deze klanken,
Dit maetgeluid dat op het blank papier
Ter neêrstroomde uit de halfvermolmde lier
Die aen natuer alleen haer' toon moet danken.
En zyn van het inwendig blakend vier
Dees noten niets dan doffe, flauwe spranken,
Dit moge U doen beseffen welk een' gloed
Één diep gevoel ontsteekt in 't dichterlyk gemoed.
o Ja, de ziel der dichteren is even
Als 't spiegelvlak des waters, dat hergeeft
Aen 't oog al wat er zichtbaers over zweeft:
Dat, onberoerd, de zonnen doet herleven,
Maer zich ontstelt en rimpelt, trilt en beeft,
Zoo haest er ruwe winden over streven;
En dat, wanneer het zwerk van stormen zwelt,
Zyn forsche stem verheft en schrikbre ontroering meldt!
De zonnen zyn de deugden onzer dagen!
De ruwe winden zyn de rampen al
Die heerschen in dit ondermaensche dal,
De ontelbre ellenden en de ontelbre plagen
Die de ondeugd gaerne wydt aen 't blind geval!
De stormen die op onzen leeftyd jagen
Zyn het belang, de driften en 't geweld; -
Wie vraegt hoe 't in de ziel des dichters is gesteld!
| |
[pagina 18]
| |
En als de dichter dan, van gloed aen 't blaken,
Met tranend oog rondom zich henen staert,
En niets dan stof tot rouw of toorn ontwaert;
En als hy 't vuer voelt in zyn borst ontwaken,
Dat heilig vuer, dat hem een trilling baert,
En hem verpligt een forsch geluid te slaken;
o Dan, dan is 't hem zoet een' waerden maet
Te ontmoeten, die hem hoort en die zyn tael verstaet!
Die hem verstaet wanneer zyn ruwe toonen
Hem spreken van eene eeuw die deugd bespot;
Waerin en eigenbaet en zelfgenot
By drift en hoogmoed in de harten woonen;
Waerin het hoog vernuft heet als men God
En 't heilgeloof der toekomst stout durft hoonen;
Waerin de mensch geene andre altaren bouwt
Dan voor de almogendheid van 't albeheerschend goud!
Hoe weinig heeft die eeuw van vroeger tyden,
Wanneer een heilig vuer de harten zacht
In een smolt, door gevoel en liefdekracht,
Om in elkaers genot zich te verblyden!
Hoe weinig hebben wy van 't voorgeslacht,
Dat 's hemels vrienden zag in al die lyden;
Dat 's hemels gunst in 's lyders zegen zocht,
En naest het Huis van God het heerlyk Godshuis wrocht.
| |
[pagina 19]
| |
Het was in zulk gesticht van vroeger dagen,
In zulk een overschot van beter' tyd,
Waeraen gy al de kracht uws geestes wydt,
Dat ik eerst hoorde van uw' naem gewagen,
Die daer door droeven werd gebenedyd.
Ontroerd van 't geen aldaer myne oogen zagen,
Greep ik verrukt naer de ongekuischte lier,
En 't is ook met uw' naem dat ik deez' blaedren siert!
|
|