Gedichten
(1856)–Karel Lodewijk Ledeganck–
Auteursrechtvrij
[pagina 199]
| |
[pagina 201]
| |
De Hut in 't Woud.'t Was sprokkelmaend en koud en guer,
De sneeuw stoof voor den wind,
't Werd avond, en geen maenlicht sclieen; -
Wee hem, die zich op zulk een uer
Nog in het woud bevindt!
En Werner was nog in het woud
Met jagthond en geweer;
De nacht viel schielyk over de aerd';
En, waer ook Werner henen schouwt,
Hy vindt geene uitkomst meer.
Heel 't woud, met zyne dorre blaên,
Was aeklig wit gekleurd;
De jagthond snoof vergeefs in 't rond:
Geen voetspoor had hy opgedaen,
Geen' enklen stap bespeurd.
| |
[pagina 202]
| |
Daer staet de jager, gram te moed',
Gerugsteund door een' boom,
Met de armen op zyn roer geleund,
Zyn trouwe jagthond aen zyn' voet,
Misnoegd, maer zonder schroom.
Daer staet hy, knorrende op het wild,
Dat hem aen 't dolen bragt,
En op de maen, die niet verschynt,
En op de sneeuwvlaeg, die niet stilt,
En op den duistren nacht.
En menig denkbeeld, stroef en zwart,
Bood zich by hem nu aen;
Hy dacht aen dood en ongeval,
Aen rampen, die zyn minnend hart
Reeds vroeg had doorgestaen.
Op eens fronst hy den wenkbrauwboog,
Als werd hy leed gewaer:
‘Die snoode!’ sprak hy overluid,
Met spyt en woede in 't vlammende oog,
‘'t Is heden zeven jaer!
't Is heden zeven jaer geleên,
Dat zy, voor vleijery,
Myn huwlyksbed bezoedelde, en...
O Leila! dat uw straf beneên
Uw zware misdaed zy!’
| |
[pagina 203]
| |
Nog nauwlyks spreekt hy dus, of, ziet!
Daer springt de jagthond los,
En luistert, blaft en kwispelstaert,
En toont zyn' meester, dat zich iet
Beweegt in 't nare bosch.
Welhaest hoort Werner zelf 't gerucht
En slaet het luistrend ga:
't Is iemand, die het woud doorbreekt,
En angstig stand houdt in zyn vlugt
Op 't woord van Werner: ‘Sta!’
‘Ach! stuit geen’ arme, die om hulp
En troost, in overmaet
Van nood, door bosch en velden ylt,
Want mooglyk komt in myne stulp
De priester reeds te laet!
‘Ga waer het gindsche lamplicht brandt,
Daer zult gy 't schouwspel zien:
Een stervende, onbekende vrouw,
Die spreekt van echtbreuk, smaed en schand’...
Ach! laet my, laet my vliên!
Hy vliedt - 't was immer koud en guer,
De sneeuw stoof voor den wind;
't Was avond, en geen maenlicht scheen; -
Wee hem, die zich op zulk een uer
Nog in het woud bevindt!
| |
[pagina 204]
| |
‘Een stervende, onbekende vrouw!’
Zegt Werner: ‘Echtbreuk, smaed...
Helaes! er zyn dan andren nog!
Welaen, gaen heelen wy den rouw,
En doen we een liefdedaed!’
Hy breekt door sneeuw en struiken voort,
En gaet op 't lamplicht af;
Dat licht glom in een schaemle hut,
Die eenzaem stond in 't eenzaem oord:
Zoo glimt een worm in 't graf!
Hy klopt aen d' ingang van de stulp:
‘O! wie gy wezen mogt!
Treê binnen!’ spreekt eene oude vrouw,
‘En gave God, dat gy hier hulp
En heul en redding brogt!’
Het binnenste der hut vertoont
Aen Werner een tafreel,
Waer bleek gebrek en diepe ellend'
By stoorelooze zielrust woont:
Op aerd' der armen deel!
De hut, uit leem en klei gebouwd,
Was eerder woest dan kleen;
De sneeuwjagt drong door spleet op spleet,
En schuiflend blies de wind en koud
Door deze spleten heen!
| |
[pagina 205]
| |
Aen 't haerdvuer lag een handvol rys,
Gezameld binst den dag,
Dat kraekte en smeulde zonder vlam,
En smolt ter nauw de sneeuw, die grys
Rondom de vuerplaet lag.
Een gryze vrouw, met bleek gezicht,
Bad voor een houten kruis,
Dat boven 't aerden lampje hing,
Hetwelk een doodsch en weiflend licht
Verspreidde in deze kluis.
Aen de eene zy der aerdsteê stond
Een melkgeit lang gehaird:
Des hutbewooners eenigst goed,
Die 't mager hooi t'herkauwen vond,
Voor haer met zorg gespaerd.
Aen de andre zy van 't haerdsteêvuer
Lag op een bed van mosch
Een jonge vrouw in stervensnood;
Zy rukte, in 't laetste levensuer,
Haer lange hairvlecht los.
Als Werner op dit schouwspel ziet,
Wordt heel zyn ziel ontsteld;
Hy blikt met schrik de stervende aen,
Terwyl zyn oog een traen ontschiet,
Die zyne ontroering meldt.
| |
[pagina 206]
| |
‘Zy kwam, omtrent een maend geleên,
Hier dolende uit het woud,’
(Dus spreekt de huisvrouw Werner aen,)
‘De ellendige wist niet waerheen,
En 't was zoo schriklyk koud!
Zy vroeg een schuilplaets voor den nacht,
En zeide, dat haer nood
Welhaest een einde nemen zou.
Haer stem was zoo aendoenlyk zacht,
Haer oog van schreijen rood.
Haer schaemle kleeding liet wel rouw
En drukkende armoê zien;
Maer heel haer houding, haer gesprek
Verried eene ongemeene vrouw,
Den toon van grooter liên!
De koorts, waer ze aen te lyden scheen,
Verzwakt haer dag aen dag;
Thans zieltoogt ze in haer' laetsten stond,
En hoeft nog 's priesters hulp alleen...
Ach! waer hy toeven mag? -
Zy deed my soms een droef verhael,
En sprak my van de stad,
Waer ze eens het dierbaerst heil genoot
In de armen van een' teêr' gemael,
Die haer beminde, aenbad.
| |
[pagina 207]
| |
En hoe dat heil haer werd ontroofd;
Hoe ze eenmael zich misgaen,
En hare trouw verbroken had;
Hoe ze een' verleider had geloofd,
En haer' gemael verraên!
En hoe die zwarte gruweldaed
Nog nauwlyks was volvoerd,
Of dat een grievend zelfverwyt
Haer oog in tranen had gebaed,
Haer gansche ziel ontroerd.
En hoe zy des verleiders woon
In wanhoop was ontvlugt,
En hoe zy nu, sints zeven jaer,
Als een verlaetne van de Goôn,
Om hare zonden zucht.
En hoe zy in die zeven jaer
Eerst doolde en zweefde in 't rond,
En dan haer handwerk had verhuerd;
En waer zy troost zocht in 't misbaer
Slechts koude zielen vond!
‘En hoe zy vaek, in 't holst der nacht,
Door onrust als gejaegd,
Had voor haer egaês deur geknield,
En daer, in diep gezucht versmacht,
Vergeving had gevraegd!’
| |
[pagina 208]
| |
Hier zag de huisvrouw Werner aen,
En was voor hem beducht:
Hy beefde en wankelde als een riet;
Zyn oog ontvloot een zware traen,
Zyn borst een diepe zucht.
‘Haer' naem heeft zy my niet gemeld,
Noch iets van haer geslacht;
Maer, zie! zy schonk my dezen ring,
Opdat hy myne zorg vergeld',
Myn waken dag en nacht.’
Als Werner zynen trouwring ziet
Stort hy verplet ter neêr
Op beide kniên, voor 't bed van mosch,
En andre woorden vindt hy niet
Dan: ‘Leila!... God en Heer!’...
Hy grypt haer koude en bleeke hand,
En drukt die aen zyn' mond,
En voelt dien flauwen polsslag nog,
Die wel niet alle hoop verbant,
Doch 't naedrend eind' verkondt.
‘O Leila! welk een yslyk lot
Brengt weder ons te saem!’
Zy, als ontwakende uit een' droom:
‘Wie roept my, als ik ga tot God,
En wie, wie kent myn' naem?...’
| |
[pagina 209]
| |
‘Ach, Leila! zie uw' Werner aen,
Die weêr zyn liefde u schenkt;
Die u verzoening vraegt en biedt,
En wat hy ook hebb' doorgestaen,
Niet aen 't verleedne denkt!
Ach, schriklyk, Leila! was uw straf,
Uw lyden, lang en zwaer;
Maer zy thans alle leed voorby,
En denk niet meer aen dood of graf:
Wy leven voor elkaêr!’
Zoo haest zy Werners naem verstaet,
Ontschiet een nare gil
Haer zwakke en afgezuchte borst,
En met de doodkleur op 't gelaet,
Blyft ze eene poos nog stil.
In 't eind', zy poogt een enkel woord...
Maer poogt het zonder vrucht.
Zy drukt met kracht, in Werners hand,
En wyst hem naer een beter oord,
En... loost den laetsten zucht!
Verplet door zoo veel herteleed,
Door wanhoop als vervoerd,
Kust Werner Leilas kouden mond,
Wanneer de priester binnen treedt,
Dien dit gezicht ontroert.
| |
[pagina 210]
| |
‘Ach, vader!’ spreekt hem Werner aen,
Zy is der aerde ontvloôn!
Gy mogt haer geen vergeving biên,
Om 'tgeen ze eens schuldig had misdaen,
Ik heb haer die geboôn!’
Nog steeds was 't weder koud en guer,
De sneeuw stoof voor den wind;
't Was avond, en geen maenlicht scheen; -
Wee hem, die zich op zulk een uer
Nog in het woud bevindt!
1835. |
|