De drie zustersteden
(1846)–Karel Lodewijk Ledeganck–
AuteursrechtvrijVaderlandsche trilogie
[pagina 17]
| |
Tweede lierzang. | |
[pagina 19]
| |
Aen Brugge.‘Wie ooit een doode maget zag,
Den eersten droeven stervensdag,
Eer nog de vinger der vernieling
De lynen heeft gekrenkt van schoonheid en bezieling;
Die ondervond hoe zacht, hoe engelachtig schoon,
't Genot der eeuwge rust op 't wezen ligt ten toon;
En ware 't niet dat oog, verglaesd en onbewogen,
En ware 't niet die wang, met lykwade overtogen,
Waerop de aenschouwer staert, door weemoed overmand,
Hy twyfelde uren lang. Zoo kalm en boeijend tevens,
Is 't aenzien van den dood, nog in den vorm des levens, -
En zoo is 't aenzien van dit strand!’
| |
[pagina 20]
| |
Dus zong de Bard van AlbionGa naar voetnoot(1),
Toen onder Hella's milde zon,
Daer hy op vroeger grootheid rouwde,
Hy 't prachtig Griekenland, thans levenloos, beschouwde.
En zulk een sombre toon, en zulk een treurig lied
Ontwelt my, daer myn oog op uwe muren ziet,
o Langgevierde maegd der rykste van de steden!
Nog draegt gy 't kenmerk van den adel om de leden,
Nog zweeft om u een strael des luisters van weleer;
Maer ach, de hand des doods drukt loodzwaer op u neder:
Wel vind ik nog in u het schoone Brugge weder,
Maer 't levend Brugge, eilaes, niet meer!
Wat baet het dat gy nog altyd
In Vlaendrens tuin gezeteld zyt,
Als u de grafelyke kroone
Van 't hoofd viel, en u liet als een versmade schoone?
Wat baet het dat uw Hal op d'oceaen nog ziet,
Als haer geen vreemde vlag meer groet of schatting biedt?
Wat baet het dat gy praelt met ruime en weidsche straten,
Wanneer het volksgewoel ze lang reeds heeft verlaten,
En 't spichtig gras den grond bedekt van markt en wyk?
Wat baet de heerlykheid der woonsten uwer grooten,
Wanneer en deur en raem zorgvuldig blyft gesloten,
Als lag in elke woon een lyk?
| |
[pagina 21]
| |
Wat baet toch uwer templen pracht,
Wen Vlaendrens vorstelyk geslacht
Daer neêrligt in zyn kopren graven,
Als waer't om uw verval van grooter pracht te staven?
Wat baet dat gy een schat van kunstjuweelen toont,
Wanneer de kunste-zelve uw' grond niet meer bewoont?
Wat baet nog de eeuwge roem der schoonheid uwer vrouwen,
Wanneer ze in 't spiegelglas van vreemde wuftheid schouwen,
En wisslen vreemd gebaer voor eigen lief gelaet?
Wat baet dat zy de tael der vaedren nog doen vloeijen
Als honig uit haer mond, wen zy die tael verfoeijen
Voor vreemd gekweel, dat haer misstaet? -
o Diepgezonken vorstenstad!
Eer ooit myn voet uw grond betrad,
Kende ik alleen u in uw' luister.
Gy scheent my als een ster in 't middeleeuwsche duister,
Welhaest een dageraed, welhaest een helle zon,
Die daegde in 't neevlig west en d'ouden nacht verwon.
Ik zag uit uwen wal de christen ridderscharen
Ten optogt naer het graf der Zaligmakers varen,
En dragen er den roem van Vlaendrens krygsbanier,
En wyzen aen het Oost den weg naer uwe haven.
Ik hoorde gansch Euroop de faem uws handels staven,
En noemen u een ander Tyr!
| |
[pagina 22]
| |
Ik zag den glans der oosterpracht
In uwe muren aengebragt,
Te samen met de kennisgaven
Die 't Oosten had bewaerd van vroeger volksbeschaven,
Ik zag de vlaemsche vlyt, waer nyverheid uit sproot,
Haer wondren en haer weelde ontwiklen in uw schoot.
Ik zag de scheppingskracht, waerop de kunsten bogen,
Die weelde en wondren met haer hemelglans verhoogen.
'k Bewonderde in uw zoons wat hun vernuft bestond;
En 'k zag een koningin haer nyd niet wederhoûen,
Omdat zy in den stoet van uw volschoone vrouwen
Een' stoet van koninginnen vond!
Maer 't voorwerp myner hoogste vreugd
Was 't schouwspel uwer mannendeugd;
By wie de vryheid werd aenbeden
Naest 't Lands aenbeden tael, de spiegel van 's Lands zeden.
Te zien hoe elke hoon, die beiden aengedaen,
Uit elken uwer zoons een krygsman deed ontstaen;
Te zien hoe 't krachtig sein van een paer vlaemsche woorden,
Die de overweldigers gelyk een donder hoorden,
Aen 't glorierykste feit van Vlaendren aenzyn gaf;
Hoe, op het wraekgeroep van uwe burgerhelden,
De krygsmoed van den Lande ontblaekte in Kortryks velden,
En schonk er Frankryks magt een graf!
| |
[pagina 23]
| |
Ja dan, dan werd gy hoog geroemd
En Vlaendrens puiksieraed genoemd:
Dan hieft gy in de westerwereld
Uw kloeke stedekroon, met majesteit ompereld,
Als ryksvorstin omhoog, en niet een handelstêe
In 't oude Euroop, die u geen zusterhulde dêe.
Alleen der Dogen stad, verloofde van de baren,
Bestond misschien uw weelde en rykdom te evenaren.
Dan vondt gy in u-zelv' de bron van magt en glans;
Dan toondet gy aen de aerd dat ook uit Vlaendrens beemden
Verlichting op kan gaen; dan spraekt gy fier tot vreemden;
Dan waert gy groot, o Brugge! - en thans!
o Thans, thans zyt gy waerd beschreid.
'k Herhael het in de bitterheid
Des herten: zonder zuchtend rouwen
Kan geen gevoelig zoon van Vlaendren u beschouwen,
Daer gy, van wat gy waert slechts schaduw zyt en spot.
En wat 's de reden toch van zulk een hachlyk lot?
Gy vielt niet door 't geweld van brandende oorlogswoede,
Gy vielt niet door een slag van 's hemels geeselroede;
Maer ach, het eergevoel van uw zelfstandigheid,
Uw eigen vlaemschen aert, hebt ge onbedacht vergeten;
Al wat gy dierbaerst hadt voor vreemden pronk versmeten; -
En daerom zyt gy waerd beschreid.
| |
[pagina 24]
| |
En daerom is uw ryk vergaen,
Gelyk een veld van vruchtbaer graen,
Waerover 's hemels zegen dauwde,
Zoo lang 't de Bouwheer zelf, voor eigen teelt, bebouwde,
En dat, wanneer 't diens zorg en kunde ontberen moest,
Met vreemd gewas bezaeid, door onkruid is verwoest!
En daerom heeft de slaep der dooden u bevangen,
Gelyk de schuchtre maegd, wie vreemde tooisels prangen,
En rooven haer den bloei des levens voor 't gezicht.
o, Waer de twyfling hier veroorlofd! waer de naerheid
Des grafs, die u omringt, slechts schynbaer, - nog geen waerheid!
Och, waer 't een sluimer daer ge in ligt!
Welligt mag men dit hopen, want
Een blyde maer ging over 't Land:
Zy melde dat ge op 't hooren noemen
Der namen uwer zoons, waerop gy fier mogt roemen,
Getrild hebt als een maegd die uit den doodslaep schiet.
Zy melde dat de galm van Vlaendrens bardenlied,
Dier zonen toegewyd, uw ziel heeft opgetogen
En wêer een levensstrael deed schittren in uwe oogen.
Dat gy u thans in pracht tot feestgebaer bereidt,
Om lang verzuimde pligt en achtloosheid te boeten:
Dat gy de schim van een' dier zonen wilt begroeten
Op de eerzuil der onsterflykheid!
| |
[pagina 25]
| |
o, Zulks verzoet myn dichtersmert!
o, Zulks verheugt, my 't vlaemsche hert!
Welaen, laet andermael u tooijen
In d'adelouden gloor! Laet u met bloemen strooijen.
Versier uw gevels met tapytwerk als gy plagt;
Laet d'achtbren gildenstoet heromgaen in zyn pracht,
Met al zyne eertrofeên, banieren en blasoenen!
Gebied den zegetoon van harpen en klaroenen!
Gebied den klokkenklank van elken torentrans,
En laet het krygstuig die verzellen met zyn donder!
Nood heel het Land ter feest, opdat het u bewonder'
In 't overschot van uwen glans!
Maer ga dit plegtig hooggety
Voor u niet zonder les voorby,
o Uit den slaep ontwakend Brugge!
Zie op het roemryk kroost, dat gy thans viert, terugge,
En denk dat hem zyn vlaemsche en onverbasterde aert
Het spoor der glorie heeft gebaend en opgeklaerd!
Dat nooit zyn grootsch vernuft by vreemden heeft gebedeld;
Dat vlaemsch beschavingslicht het brein hem heeft veredeld,
En dat op vlaemschen grond geen kunstbron hem ontbrak.
Dat steeds voor 't vlaemsche schoon zyne eedle ziel ontblaekte,
En dat het nooit de tael der vaderen verzaekte,
Zelfs dan als 't tot de wereld sprak!
| |
[pagina 26]
| |
o, Moest gy zulk een les versmaên,
Dan waer 't alras met u gedaen.
Dan ware uw levensvonk van heden
De laetste strael der zon die wegzinkt naer beneden!
Dan wierdt ge in 't vaderland den vaderlande vreemd,
Gelyk een dorre heide in Vlaendrens malsche beemd. -
Doch neen, by 't zien wat eens uw vroeger zonen waren,
Zal uw vernieuwd geslacht hun grootheid evenaren,
En zoeken eigen heil in eigen deugd en eer,
En leenen u een' glans die nimmer zal verzwinden.
Dan moge ons nakroost Brugge eens niet slechts schoon hervinden,
Maer schoon en levend als weleer!
Mei 1846. |
|