De edelmoedige regter.
De beroemde charles antoine domat was regter in een provinciaal geregtshof in Frankrijk, en bekleedde zijn ambt gedurende vier en twintig jaren met algemeenen lof. Men verhaalt van hem het volgende schoone bewijs van zijne menschlievendheid.
Eens ontving hij van eene weduwe eene aanklagt tegen zekeren Baron de hairac, haren landheer, als zoude deze haar ten onregte uit eene boerderij, die haar eenig middel van bestaan was, gezet hebben. domat onderzocht de zaak, en bevond, dat de weduwe onwetend eene voorwaarde had overtreden, waardoor de Baron volgens de wet bevoegd was om de huur te verbreken.
Daar de weduwe zonder opzet die voorwaarde overtreden en de Baron er geene wezenlijke schade bij geleden had, beval domat den eigenaar toegevendheid aan; maar deze was onverbiddelijk, en de regter zag zich dus genoodzaakt de vrouw te veroordeelen tot het verlaten der hoeve, het geven van schadeloosstelling en de betaling der proceskosten.
Bij het uitspreken van 't vonnis kon domat zijne tranen niet weêrhouden; maar hij deed meer nog; want toen de arme vrouw, bij het vernemen dat er beslag zoowel op haar persoon als op hare goederen zou gelegd worden, weenende uitriep: ‘Regtvaardige God! zijt gij een man der weduwen en een vader der weezen?’ en daarop bewusteloos nederzeeg, hielp hij haar op, en nadat zij weder tot hare kennis gekomen was en hij naauwkeurig onderzoek gedaan had omtrent haar karakter, het getal hares