Mnemosyne

De Perzische gezant te Londen.

Mirza-abdul-hassan, een der beroemdste Aziatische reizigers, die Mokka en Calcutta had bezocht en drie jaren besteedde om de verschillende deelen van Indië door te trekken, werd, in 1809, door zijnen vorst als gezant naar Londen gezonden, en wekte daar algemeene belangstelling.

Het geen hem bij zijne komst in Engeland het meest verwonderde waren de logementen, die zoo geheel het tegenovergestelde van de Oostersche kararanseraas zijn. Zoo stond hij te Plymouth verbaasd over de rijk gestoffeerde vertrekken, en de pracht der spiegels in Perzië zoo hoog geacht, dat zij alleen in

[p. 10]

de paleizen gevonden worden) alsmede over den overvloed van zilveren schotels en kristallen vazen. Ongeloofelijk scheen het hem, toen men hem zeide, dat dit in al de groote logementen zoo te vinden was.

De herbergier, die meende dat niets voor een' Aziaat te warm kon wezen, had het bed zoodanig met dekens beladen, dat de gezant, na een uur er in te hebben gelegen, moest opstaan; want, gewoon om op eene matras op den grond te slapen, vond hij de hitte onverdragelijk, en ging gedurende den nacht door het huis wandelen, gevolgd van een heelen troep dienstboden, die hem als in processie volgden en niet konden begrijpen, wat de goede man eigenlijk wilde.

Om hem van Plymouth naar Londen over te brengen, had men een rijtuig met zes zitplaatsen genomen; maar daar hij en de zijnen zich op Oostersche wijze neêrvlijden en van top tot teen gewapend waren, konden er niet meer dan vier personen in; ook hield elk van hen een geweer in de hand, in spijt van de verzekering, dat er geenerlei gevaar van roovers te duchten was.

Zijne Excellentie lachte hartelijk over de hem ongewone équipage. Hij was verrukt over de snelheid, waarmede men, zoo wel bij nachts als over dag, voortging, maar het verbaasde hem, dat men zonder geleide van krijgsvolk durfde reizen.

Op twee mijlen afstands van Londen kwamen hem twee ambtenaren van het ministerie van buitenlandsche zaken verwelkomen; dan, daar hem dit zeer gering toescheen en hij geen grooteren stoet ontwaarde, werd hij al stiller en stiller naarmate men Londen naderde; want tot zijne plegtige ontvangst had hij een Istakball, of bezending, met een persoon van hoogen rang aan het hoofd, verwacht, gelijk dit in Perzïe gebruikelijk is. Te vergeefs werd hem onder 't oog gebragt, dat de Europische wijze van gezanten te ontvangen geheel van de Oostersche verschilt, en

[p. 11]

dat men geenszins bedoelde om hem eenige mindere achting te betoonen, dan aan anderen wedervoer.

Ofschoon de weg eenen vreemdeling belangrijker moet voorkomen naar gelang hij de hoofstad meer nadert, zag de gezant steeds minder uit, en verborg zich eindelijk geheel achter de blinden van het portier, zeggende: dat hy zoodanig een' intogt niet begreep. Deze geleek, in zijn oog, veeleer naar het binnensmokkelen van verbodene waar, dan naar het ontvangen van een' openbaar gezant. In Perzïe toch had de vorst den Britschen ambassadeur de halve bevolking, ter zijner inhaling, te gemoet gezonden, en hier verwaardigde 't volk hem, die toch denzelfden rang bekleedde, naauwelijks met een' oogopslag, veel minder met betooning van diepen eerbied. De onafhankelijkheid der verschillende volksklassen te Londen was hem ook volstrekt onbegrijpelijk, en, schoon er een fraai gestoffeerd huis en een prachtig ontbijt (collation) voor hem in gereedheid was gebragt, kon in den beginne niets zijne goede luim herstellen. Dit alles zal gewis geen gering gedeelte uitgemaakt hebben van de beschrijving der zeden en gewoonten van verschillende volken, door hem op zijne reizen door Turkijë, Rusland, Engeland en Indië waargenomen, en door den Schach ‘Het boek der wonderen’ genoemd.