Leo de Groote
(1767)–Juliana Cornelia de Lannoy–
Auteursrechtvrij
[pagina 14]
| |
Eerste tooneel.
Aspar, Ardaburius.
Aspar.
Treed toe, wy zyn hier vry; gy weet, myn waarde Zoon,
Wat recht ik u verwierf op Constantinus troon:
Dit Ryk, tot zulk een' top van heerlykheid gerezen,
Moest reeds gedeeltelyk in uwe handen weezen;
Maar Leo, door een laage, een snodde ondankbaarheid,
Behoud alleen den troon u door myn zorg bereid.
Gy zegt my echter niets: zou zulks u niet bedroeven?
Spreek; met wat oog, myn Zoon, beschouwt gy dit vertoeven?
Ardaburius.
'k Ontken het niet, Mynheer, het Rijk is my beloofd:
't Valt hard wanneer men ons zo groot een goed ontrooft;
Doch schoon wy van ons recht tot heden zyn verstoken,
De Keizer heeft zyn woord nog niet geheel verbroken.
'k Hoop alles van zyn deugd: 'k verzeker my vooräl
Dat hy den ryksstaf nooit aan andren geeven zal.
Aspar.
't Had kunnen zyn, myn Zoon, doch 'k wilde zulks niet waagen,
Dus heb ik-zelf den Vorst van zyne belofte ontslagen;
En op dit oogenblik beraamt men in den Raad
Wie Erfgenaam zal zyn van deez' geduchten Staat.
Men zal, naar allen schijn, des Keizers kleinzoon noemen.
Ardaburius.
Ik sta geheel verbaasd, Mynheer; 'k wil 't niet verbloemen.
En waarom dan myn ziel met zo veel hoop gevleid?
Ach! zo 'k gezwegen heb in deeze omstandigheid,
Ik zag uw ongeduld, ik wou 't niet grooter maaken;
En, zonder dat ik 't weet', gaat gy myn recht verzaaken!
Een hoop zo lang gevoed! ô duldelooze spyt...!
| |
[pagina 15]
| |
'k Herinner my, Mynheer, dat gy myn vader zyt:
'k Eerbiedig u, hoe hoog myn rampspoed zy gerezen,
Maar 'k zal van deezen hoon geen ooggetuigen weezen:
't Is hier voor my gedaan; na zulk een ongelyk,
Verlaat ik u, dit hof en 't gantsche Keizerryk.
Aspar.
Vaar voort, myn Zoon, vaar voort, geene eer moest u bekooren,
Zo gy met minder smart die tyding aan kost hooren.
Ik zie u met vermaak in die ontsteltenis:
'k Verwonder my alleen dat zy niet grooter is.
't Is waar, ik heb den Vorst zyn woord weêrom gegeeven;
Maar lafheid heeft my niet tot zulk een' stap gedreven:
Ons heil verëischte zulks: gy, merk dan dit bestaan
Gelyk den eersten trap van uw verheffing aan:
Want denk niet dat ik ooit lafhartig zal gedoogen
Dat Zeno of zyn Zoon gekroond word' voor uw oogen;
Neen; stel uw ziel gerust, ik hoop nog deezen dag
U in 't bezit te zien van 't keizerlyk gezag.
Gy schrikt en dienst te rug!
Ardaburius.
Mynheer , wat moet ik denken!
Gy zegt dat Leo reeds.....
Aspar.
Laat hy zyne eeden krenken,
'k Zeg u zyn' ryksstaf toe, dat slechts uw moed ontwaak'!
Ardaburius.
Hoe! wat besloot gy dan?
Aspar.
Hem te offren aan myn wraak.
Ardaburius.
Hem te offren aan uw wraak! Wien? Leo? Zou men trachten..?
Gerechte Hemel! ach! wie zou die maar' verwachten?
Aspar.
'k Ben op myn beurt verbaasd; vervult u zulks met schrik?
Hoe! daar ik u den troon door myn beleid beschik,
En voor de wreedste smaad u wil voldoening geeven,
| |
[pagina 16]
| |
Moet gy my 't eerst weêrstaan en voor uw' hooner beeven?
Ardaburius.
Ja, 'k beef voor eenen Vorst zo groot, zo teêr bemind.
Vergeef het my, Mynheer, 'k ben door geen' haat verblind.
Zyn deugd was t'aller tyd geheiligd in myne oogen,
Om zelfs den minsten wensch te vormen tegen hem:
En wilt gy dat myn ziel in zulk een' aanslag stemm'?
Ik zou zyn moorder zyn! ik, die zyn Dochter huwde!
Kan 't zyn dat gy niet zelf van die gedachte gruwde?
Wat zou 't gevolg toch zyn van zulk een snoode daad,
Dan 's Hemels strengste wraak en aller menschen haat?
Myn Vader, ach! zo ooit een waare, een tedre liefde,
Voor uw' bedroefden zoon uw moedig hart doorgriefde;
Zo gy my ooit beschouwde als 't voorwerp van uw vreugd,
Dring my geen' ryksstaf op ten koste van myn deugd!
'k Zie de onwaardeerbre prys van 't geen gy my wilt geeven,
En 'k voelde nooit voorheen myne eerzucht hooger streeven:
Maar 'k oordeel dat het Ryk my veel te duur zou staan,
Zo ik 't verkrygen moet door schandlyke euveldaên.
Aspar.
Die misdaad zy op my: laat zulks uw rust niet krenken.
De Held kan niet altyd gelyk de Wysgeer denken:
Elk heeft zyn wit, myn Zoon, en redent op zyn wyz'.
En wat bedoel ik toch myn' verdienden prys?
Geen Leo zou de wet aan de Oostervolken geeven,
Had niet myn kloek beleid hem tot den troon verheven;
En had hy niet beloofd dat hy, myn zorg ten loon,
U straks verklaaren zou tot Medevorst en Zoon:
Elk weet het; en die Vorst, bezield door deugd en reden,
Is niet in 't Ryk gevest of hy vergeet zyne eeden.
Denk wat dit Keizerryk, de Nazaat, ja 't Heeläl,
Zo gy dien hoon niet wreekt, van u gelooven zal.
| |
[pagina 17]
| |
Zal ieder niet uw' naam door dit geschimp ontëeren?
‘'t Was Ardaburius die 't Oosten moest regeeren;
Maar Leo weerde hem op 't smaadlykst van den troon,
En sierde, daar hy 't zag, een' ander met de kroon:
En hy, misdeeld van moed, hoe laag, hoe snood bedrogen,
Heeft alles aangezien met onverschillige oogen.’
Myn Zoon, hoort gy dit aan met een bedaard gemoed?
Wilt gy de schandvlek zyn van uw doorluchtig bloed?
Neen, laat geen laffe schroom de zege op u verkrygen:
Eén stap is slechts te doen om op den troon te stygen.
Hy lagcht u aan, myn Zoon; waarom dus lang verbeid?
Treed toe, vertoef niet meer; 'k heb u den weg bereid.
Maar ach! zyn wanklend hart blyft voor myn' raad gesloten.
Voldoe dan aan myn bede om uw geloofsgenooten:
Was 't niet eene eer, een deugd, een pligt van allen tyd,
Zyn' Godsdienst vóór te staan als die versmaading lyd?
Zo dan geen Ryk u streelt, laat zulks u overhaalen;
Regeer, gy zult uw Kerk alöm doen zegepraalen.
Ardaburius.
Ach! wat ontbreekt haar toch? wat leed word haar gedaan?
Moet iemand van die Kerk verdrukking ondergaan?
Zo lang de Keizer heerscht is niets voor haar te vreezen.
Maar zo ge uw doel niet treft, wat zal haar noodlot weezen?
't Is denklyk dat de Vorst, verwoed om dit geval,
Zich aan die gantsche Kerk op 't schriklykst wreeken zal.
Aspar.
Gy dompelt uwen geest in al te diepe zorgen;
Maar 't geen ons 't meeste vleit is nog voor u verborgen:
Weet dat de Veldheer-zelf myn poging by zal staan.
Ardaburius.
Bazilius, Mynheer! zal die zyn' Vorst verraên?
Aspar.
Die Krygsheld, heimelyk aan ons geloof verbonden,
| |
[pagina 18]
| |
Gedoogt niet dat uw recht dus schandlyk word' geschonden
Ik vlei my dat zyn zorg u reeds den troon bereid.
Wacht alles van zyn' moed en zyn voorzichtigheid.
Ardaburius.
'k Wacht niets van hem, Mynheer; neen, 'k zal u nimmer hooren.
Zou 'k niet Leontia metëen het hart doorbooren?
'k Verzaak myn deugd en breng haar Vader' snood ten val:
En waant ge dat een Ryk haar ooit vertroosten zal?
Helaas! met wat gelaat zou 'k my voor haar vertoonen,
En met wat schyn van recht die gruweldaad verschoonen?
Aspar.
Welän, ondankbre Zoon, blyf dan by een besluit
Dat niet uit uwe deugd maar uit uw lafheid spruit:
En om gerust te zyn op Leo's dierbaar leven,
Zo wil den doodsteek zelf aan uwen Vader geeven:
Stoot toe, waar wacht gy naar? ik daalde toch in 't graf,
Wanhoopig en beschaamd dat ik u 't leven gaf.
Het leven.. kan het zyn? hebt gy 't van my ontfangen?
Gy, die noch eer, noch roem, noch grootheid wilt erlangen!
Gy, wiens lafhartigheid al uw geluk belet;
Maar 't is te veel, 'k ga zelf my wasschen met die smet.
Myn hand, myn eigen hand zal deez borst doorstooten,
En storten al het bloed waaruit gy zyt gesprooten.
Gaa, wreede, breng die maar' aan 't voorwerp van myn' haat,
'k Zal aan myn woord voldoen, gy kent me 'er toe in staat.
Ardaburius.
ô Hemel! ach, Mynheer!
Aspar.
Laat af!
Ardaburius.
Ei, hoor my spreeken!
Aspar.
Wel nu?
Ardaburius.
Wat moet ik doen?
| |
[pagina 19]
| |
Aspar.
Regeeren en u wreeken.
Ik verg u echter niet dat gy met eigen hand,
Het staal, door my gewet, in 's Dwinglands boezem plant:
Geef slechts verzekering aan uwe, aan myne vrinden,
Dat gy genoegen neemt in 't geen we ons onderwinden.
't Is noodig dat men straks hunne achterdocht verwinn'.
Lees, teeken dit geschrift: ik sta voor 't ovrige in.
Ardaburius, leest.
Schoon my voorzichtigheid verbied dat ik u nader',
Myn Vrienden, 't is gedaan; ik stem in Leo's dood.
Vreest niet; 'k erken geen'Vorst, noch geen' behuwden Vader.
In eenen Dwingeland die my van 't Ryk verstoot.
Wat vergt gy my, Mynheer? zou ik dit onderschryven?
(Hy werpt het met veröntwaardiging op een schryftafel.)
Myn hand zal nimmermeer die gruweldaad bedryven.
(Na dat hy een weinig in gepeins is geweest.)
En waarom nu alreeds dit uiterste aangewend?
De keuze van den Raad is u nog niet bekend:
Gy hebt 'er vrienden in: hoe weet gy dus te vooren...
| |
Tweede tooneel.
Aspar, Ardaburius, Bazilius.
Bazilius.
De Raad heeft zo terstond een' Ryksgenoot verkoren.
't Is Leo, Ariadne en Zeno's laffe zoon,
Die Erfgenaam zal zyn van Constantinus troon.
Aspar.
Mynheer, het is genoeg, myn zoon wil niet regeeren.
Gaan wy den nieuwen Vorst als onzen Keizer eeren:
Zyn troon zal zeker zyn, gesterkt met ons gezag.
Ardaburius, hem weêrhoudende.
Neen, 'k heb geen' moeds genoeg voor zulk een' wreeden slag.
| |
[pagina 20]
| |
Welk eene onbillykheid! hoe! zonder eens te denken
Dat hy dat Ryk aan my, aan my-alléén moest schenken.....!
Een Zeno, die van deugd en glori is ontbloot,
Zal zich den Vader zien van 's Keizers Ryksgenoot;
En ik, verächt, ontëerd, misschien van elk verlaaten,
Of tot zyn veiligheid verjaagd uit deeze Staaten.....
'k Word woedend... wreeken we ons?
(Hy neemt de pen op.)
Maar ach! wat neem ik vóór?
(Hy werpt ze weder weg.)
Aspar.
Is 't mooglyk? Ach, myn Zoon! geef de eer, geef my gehoor!
Kan 't weezen dat ge u-zelv' dit alles voor kunt stellen,
En niet met al uw kracht myn pooging wilt verzellen?
Maar wyl des Keizers lot uw ziel zo fel bezwaaert,
Wel nu, ik stem het toe, zyn leven zy gespaard.
Gehoorzaam echter; schryf; schyn hem op 't felste te haaten:
Te meer zal 't eedgespan zich op uw trouw verlaaten.
Stoor slechts myn opzet niet, en dat uw vrees verdwyn',
'k Verzeker my van hem, doch dit zal 't alles zyn.
Hoort gy dien vreugdegalm?
Ardaburius.
'k Hoor Zenoos naam vermelden
Bazilius.
ô Luisterryk geslacht! ontzagchelyke Helden!
Is 't mooglyk dat uw kroost zo zwak, zo laf kan zyn!
Ardaburius.
Neen, nimmer wierd een hart zo fel verscheurd als 't myn'.
Ter zyde.
Maar wat vervoert my dus? men zal den Keizer spaaren.
't Spreekt me alles vóór, myn recht, myn vaders wil, myn jaaren.
Tegen Aspar.
Weläan;... ik sidder;... neen, ik kan het niet bestaan.
Aspar.
Wel nu, laat Zenoos wrok ons allen doen vergaan.
Vrees niets, wyl hy in 't kort myn pooging vóór zal komen.
| |
[pagina 21]
| |
Maar waarom zoude ik ook myn wanhoop meer betoomen?
Gy schandvlek van myn bloed! Als myn verwoede hand
Dit staal in Leo's hart en voorts in 't myne plant.
Dan zal de razerny uw laffe ziel verscheuren,
Dan zult ge uw' misslag zien, maar dien vergeefs betreuren.
Hoe! stort ik traanen? ik! de woede brengt ze voort:
Vrees hun gevolg, Barbaar! natuur is nu gesmoord.
Ik sterf, maar 'k ga u eerst een heerlyk schouwspel toonen:
Ja, 'k zal met eigen hand uw' Mededinger kroonen;
En u, verschrikt, verwoed, de doodverwe op 't gelaat,
Doen knielen voor den troon des voorwerps van uw' haat.
Verberg u dan van schaamte aan 's waerelds uiterste assen,
Wyl ik in 's Dwinglands bloed, in 't myn', myn smaad zal wasschen.
Maar sidder dat als dan myn wraak nog verder streev':
Uwe Ega sproot uit hem; vaarwel, gy kent my; beef!
| |
Derde tooneel.
Ardaburius, Bazilius.
Ardaburius.
Help, Hemel!
(Hy onderteekent het geschrift en geeft het Bazilius.)
Breng dit schrift; vlieg!
| |
Vierde tooneel.
Ardaburius, na dat hy een weinig in gepeins heeft gestaan.
Gy, die 't kwaad moet wreeken,
Gy, wiens gerechten toorn ik vlammend uit zie breeken,
Die reeds de hel gebied dat ze al haar razerny
Dit yslyk oogenblik opdondre tegen my;
| |
[pagina 22]
| |
Gy, Hemel! voor het minst, gy strekt my tot getuigen
Door welk een' wreeden dwang myn deugd heeft moeten buigen.
| |
Vyfde tooneel.
Aspar, Ardaburius, Bazilius.
Aspar.
ô Zoon! ô waarde Zoon! ô voorwerp van myn vreugd!
Wat hebt gy onverwacht uw' vaders ziel verheugd!
't Is waar, ik ging verwoed des Dwinglands bloed vergieten,
Om voorts het myn'... maar hoe! ik zie uw traanen vlieten.
Slaa de oogen naar dien troon: daar zult ge als Oppheer.....
Ardaburius.
Waar ben ik? de aarde ontzinkt me; ik ken myzelv' niet
| |
Zesde tooneel.
Aspar, Bazilius.
Aspar.
Wat heeft het my gekost om hem zo ver te brengen!
Gy ziet, hy wou 't verderf des Keizers niet gehengen:
Wat deed ge ons juist van pas de keur des Raad verstaan!
Maar 'k heb dit van zyn hand, ik ben hiermeê voldaan.
Hy mooge nog een poos in die ontroering blyven,
De ryksstaf zal daarna zyn wroeging wel verdryven:
Wie eindlyk 't goed bezit waar al zyn wensch naar streeft,
Denkt zo naeuwkeurig niet hoe hy 't verkregen heeft.
Mynheer, nu zien wy 't uur van ons verlangen nadren.
Bazilius.
Ja, 'k moet op 's Keizers last het krygsvolk doen vergadren.
Doch eer men zulks verricht' zal ik de hoofden zien.
'k Zal hunner harten grond, zo 't mooglyk is, bespiên.
Vertoon gy midlerwyl dit schrift aan de Eedgenooten:
| |
[pagina 23]
| |
't Geen nog ontbreeken mogt zy nu voor 't laatst besloten.
'k Zal yllings by u zyn, opdat men dan te saam'
Het uur, het oogenblik van onze wraak beraam'.
Aspar.
De spoed, doorluchte Vriend, zal nu noodzaaklyk weezen.
De wanhoop van myn' zoon brengt my in duizend vreezen:
Wat raad zo hem zyn Gade in die ontroering ziet?
Maar 'k hoor gerucht: men komt: is zy het zelve niet?
Bazilius.
Zy is 't; zy schijnt ontsteld.
Aspar.
Waar kan haar komst toe strekken?
ô Hemel! zou zy iets van ons besluit ontdekken?
Bazilius.
'k Vertrek; zo gy bemerkt dat ze achterdenking voed,
Tot welk een' prys het zy, weer die uit haar gemoed.
| |
Zevende tooneel.
Aspar, Leontia.
Leontia.
Mynheer, wat gaat hier om? helaas! wil my ontvouwen
Wat myn' Gemaal vervult met zulk een zielbenouwen;
De teekens van een' schrik, een wanhoop zonder maat,
Zyn op het levendigst geprent op zyn gelaat.
Ik heb tot driemaal toe met ongewisse schreden
Naar het geheim vertrek des Keizers hem zien treeden,
En driemaal is hy weêr veränderd van besluit.
Dan roept hy Leo's naam en dan den uwen uit:
Nog eens, wat kan dit zyn? kunt gy 't my niet verklaaren?
Aspar, ter zyde.
Ach! 'k ben verraên.
Leontia.
Hy spreekt van wroeging, van gevaaren.
Hy kwam van u, Mynheer: wie wankelt in zyn trouw?
| |
[pagina 24]
| |
Een Vader, dien gy mint, is in gevaar, Mevrouw!
Vermaan uw' Bedgenoot om tot zyn' pligt te keeren.
Weêrhoud my niet, ik vlieg om zyn verderf te weeren.
| |
Agtste tooneel.
Leontia, alleen.
Welk een verwondering! heb ik het wel verstaan?
Hoe, zou myn Bedgenoot natuur en pligt verraên!
Hy, die zo deugdzaam scheen, zo groot, zo rein van zeden!
Dit was de reden dan van zyne angstvalligheden?
Maar 't kan niet mooglyk zyn, neen, gruwlen van dien aart
Zyn nooit in ééne ziel met zo veel deugd gepaard.
Zou Aspar evenwel natuur genoeg doen zwichten
Om zulk een' waarden zoon onschuldig te betichten?
Wat zou zyn doelwit zyn? ... Ken ik dien trotschen niet?
Ach! mooglyk staat hy zelf naar 't Keizerlyk gebied.
Hy zag myne achterdocht: om uit gevaar te raaken,
Zoekt hy zyn' zoon misschien by my verdacht te maaken.
Hy scheen geheel ontsteld; wat hier ook schuilen mag,
ô Leo! 'k zie het klaar, helaas! u dreigt de slag:
En ik, zal ik, vervreemd van liefde en mededogen,
Een' Vader, my zo waard, zien moorden voor myne oogen?
Ik gruw: hy zy terstond van zyn gevaar bericht.
Ja, 'k vlieg; 'k ben aan natuur die tedre zorg verpligt....
Rampzalige! waar heen? ach! kan uw min gehengen,
Dat gy uw wederhelft in dit gevaar zoud brengen?
Ik, hem beschuldigen! laat alles eer vergaan,
Dit Ryk, myn Vader-zelf, 'k zal nimmer zulks bestaan.
Myn Vader....! hy vergaan, daar ik het kan verhoeden!
Kon ik een oogenblik dit schriklyk denkbeeld voeden?
Maar waarom word myn ziel op zulk een wyz' verscheurd?
'k Heb steeds de hoogste deugd in myn' Gemaal bespeurd,
| |
[pagina 25]
| |
Zou hy in éénen dag dan zo veränderd weezen?
Hy wykt van my vernoegd, blymoedig als voordeezen:
Hy gaat zyn' vader zien en keert wanhoopig weêr:
Neen, trotsche! uw veinzery misleid myn oog niet meer.
Bekommerd dat uw zoon uw pooging om zou stooten.....
| |
Negende tooneel.
Leo, Leontia, Flavius.
Leo.
Myn Dochter, 't is gewis niet zonder u besloten
Dat Ardaburius het erfrecht af zou staan:
Maar weet gy met wat angst zyn ziel is aangedaan?
Weet gy 'er de oorzaak van? Wat onheil kan hy vreezen?
Men kan de wanhoop schier uit all' zyn trekken leezen.
Hy siddert, hy verbleekt, hy vliet als ik verschyn;
Nog eens, wat kan die smart en die ontroering zyn?
Berouwt hem zyn bestaan?
Leontia.
Ik heb dit niet vernomen;
Ook denk ik 't niet, Mynheer; maar wat hy ook moog' schroomen,
Zyn deugd is u bekend: geloof, dan vry
Dat hy geen driften voed onwaardig u of my.
Maar ziet gy anders niets dat u beducht kan maaken?
Mynheer, zyt gy gerust op hen die u genaaken?
Leo.
Wat wil die vraag?
Leontia.
Helaas! zo door een wreed geval....
Wat doe ik, Hemel!
Leo.
Hoe! ontroering overäl?
Leontia.
Mynheer, een troon bekoort: zorg voor uw dierbaar leven.
Vaar wel; 'k ben niet in staat u meer berichts te geeven.
| |
[pagina 26]
| |
Tiende tooneel.
Leo, Flavius.
Flavius.
Zy meld u niet, myn Vorst......
Leo.
Zy heeft genoeg gemeld,
Maar niets dan 't geen ik lang myzelv' heb voorgesteld.
Hoe! daar men 't allen tyde, in 't een en ander Romen,
Door 't staal en door 't venyn de Vorsten om zag komen,
Is juist aan my-alléén een beter lot beloofd?
Zal ik een ongeval verwydren van myn hoofd,
Dat Cesar, Pertinax en Alexander drukte;
Dat Probus onderging, daar Marciaan voor bukte?
Ik roer dan nog geen reeks van Dwingelanden aan,
Gedrochten, die 't Heeläl met blydschap zag vergaan.
Weläan, ik ben bereid een leven te verlaaten,
Geheel besteed in zorg, voor 't welzyn van myn Staaten.
Verraaders! baant u vry een' weg naar 't hoog gebied,
Myn roem blyft onbevlekt, en Leo vreest u niet.
Flavius.
Myn Vorst, hebt gy voor niets, dan voor uw' roem te vreezen?
Ach! laat u om uw Volk uw leven dierbaar weezen!
't Is waar, op Romes troon, dat heerlyk treurtooneel,
Viel aan de Vorsten meest een bloedig lot ten deel,
Maar echter zag men ook een reeks van Opperheeren
Op 't algemeene lot gelukkig triumpheeren.
Vespasiaan, die held, en Nerva en Trajaan,
De deugdzaame Antonyn en Marcus zyn 't ontgaan.
De nyd heeft Gathicus noch Chlorus bloed doen stroomen;
De groote Constantyn is zyn geweld ontkomen:
En dat men op deez' troon zyn woede kan ontvliên,
Doen ons Constantiën en Theodosen zien.
Gy yvert om de deugd dier Helden te betrachten:
| |
[pagina 27]
| |
En wat verhindert u om hun geluk te wachten?
Althans 't is nog geen zaak, dat u een laatste nood
Niets anders overlaat dan een doorluchte dood:
Gy heerscht; gy word bemind; gy ziet het onweêr komen:
Indien ge uw magt gebruikt, wat hebt gy dan te schroomen?
Gebruik die magt, Mynheer; beveilig te gelyk
Het welzyn van uw Volk, uw leven en uw Ryk.
Leo.
Wat wilt ge? is 't u bekend wiens hand ik moet mistrouwen?
Flavius.
Hier word geen' Edipus verëischt om zulks te ontvouwen.
Leo.
'k Versta u; gy vermoed dat Aspar my verraad:
Maar hy verzaakt zelf zyn recht op deezen Staat.
Flavius.
Myn Vorst, indien ik my vrymoedig mag verklaaren,
Die Aspar moest vooräl u thans verdenking baaren.
Hy stond zyn rechten af: die daad, zo grootsch in schyn,
Zo heerlyk in uw oog, dunkt my een list te zyn.
Hoe zou hy voor zyn' zoon, uit eigen drift verzaaken
Eene eer, waarnaar men hem zo vuuriglyk zag haaken?
Geloof hem niet, Mynheer; hy veinst; en deeze daad
Is mooglyk de eerste stap van een gesmeed verraad.
Leo.
'k Wil niet ten eenemaal zyn trouw in twyfel trekken,
'k Zal echter ongeveinsd myn meening u ontdekken.
Verwonderd en bekoord om Aspars grootsch bestaan,
Zag ik het in 't begin als met verrukking aan:
Een ziel, te grootsch van aart om een bedrog te voeden,
Kan naauwlyks dit gebrek in anderen vermoeden.
Maar als ik wel bedenk met welk' een' trotschen aart,
Met welk een woeste drift zyn deugden zyn gepaard,
'k Beken, 'k begin dan zelf uw' argwaan goed te keuren.
De wanhoop die zyn zoon zo zichtbaar doet bespeuren,
En 't geen myn dochter my al beevend deed verstaan,
Geeft myn vermoeden kracht en kweekt het telkens aan.
| |
[pagina 28]
| |
'k Zal echter nimmermeer, op dit gering verdenken,
De glori van een' man zo groot als Aspar krenken.
'k Derf liever duizendmaal myn leven en myn Ryk,
Dan dat ik ooit myn' val op zulk een wyze ontwyk.
Flavius.
De staatkunde evenwel....
Leo.
Ik ken haar strenge wetten,
Maar 'k zal die nooit volstrekt my tot een' regel zetten.
Een Vorst, die, waarlyk groot, der deugd zich overgaf,
Ziet, kent, betracht zyn' pligt, en wacht het ovrige af.
'k Zal Aspar gadeslaan, maar niets zal my beweegen
Om, eer zyn schuld my blyk', geweld met hem te pleegen.
Hoe! zou men zeggen dat uw Vorst uit vrees verzaakt
All' wat hem 't meest bekoort en hem voortrefflyk maakt?
Die heerelyke naam van Groote, aan my gegeeven,
Steunt min op 't geen myn arm roemwaardig heeft bedreven,
Dan op dien trek tot deugd, die eedle hemelgift,
Die een verheven ziel van laage zielen schift:
Zal dan die schoone naam my steeds tot sieraad strekken,
Niets moet haar' zuivren grond, niets moet myn deugd bevlekken.
Flavius.
Uw goedertierenheid is groot in dit geval:
Ik hoop, doorluchte Vorst, dat ze u niet schaaden zal.
Maar kunt gy op zyn' zoon u wel geheel verlaaten?
Leo.
De Hemel, naar ik hoop, zal my zo fel niet haaten
Dat die doorluchte zoon, myn dochters Bedgenoot,
Van pligt en liefde ontäard, zou stemmen in myn dood.
Hy schynt nochtans misnoegd: wie weet.... neen, 't kan niet weezen,
Ik ken zyne eedle ziel: van hem is niets te vreezen.
ô Hemel! met wat vreugd had hem myn hand gekroond,
Zo niet een wangeloof zyn' boezem had bewoond!
Flavius.
't Bericht der Ryksprinses herroept in myn gedachten
| |
[pagina 29]
| |
Dat ik zo even iets zag momplen by uw Wachten:
Alexis deed my zulks bespeuren in 't verschiet.
Mynheer, verächt de vrees diens dappren Hoofdmans niet.
Verdubbel toch die Wacht: wat had gy niet te duchten,
Indien.... ach! 't is nog tyd, tracht uw verderf te ontvluchten.
Leo.
Weläan, dit stem ik toe; verdubbel dan de Wacht,
Totdat de plegtigheid der krooning zy volbragt.
Ik ga myn dochter zien, ik zal haar ondervraagen:
Zo 'k iets te vreezen heb, zy zal myn heil niet waagen;
En zo my dit gesprek iets nader doet verstaan,
Zal ik ons aller heil op 't yvrigst' gadeslaan.
Einde des Tweeden Bedryfs. |
|