De mooiste verhalen

[p. 209]

De koning

In de grote veilingzaal van Antonino heerste een geanimeerde roezemoes. Er waren veel kunstkenners tezamen, want er werden belangrijke zaken in veiling gebracht. Reeds waren zes goudlusteren schotels van Spaanse herkomst onder de hamer geweest en voor een goed bedrag weggegaan - een prachtig oud Madonnabeeld had zijn geld opgebracht - want hoe ouder en heiliger, hoe meer aards slijk eraan pleegt te kleven - en nu kwam dan hèt stuk op tafel: de zittende koningsfiguur. Een bronzen plastiek uit de vijftiende eeuw, glimlachend met zeldzame blijmoedigheid, gezeten op een bewerkte bank, terwijl zijn mantel om hem heen golfde in weelderige plooien. Het schone hoofd was gekroond. Robijnen en smaragden glommen in de bronzen hoofdtooi.

‘Ach,’ zei de heer Rosenberger, roemrucht antiquair, ‘de prachtige gotische Christus Koning!’

Mensen om hem heen blikten eerbiedig naar Rosenberger. Men mompelde fantastische bedragen - dit beeld zou minstens zevenhonderdvijftigduizend gulden gaan opbrengen. Daar in die zaal zaten dus lieden, die zo'n bedrag voor een beeld konden uitgeven!... Die dat ook wilden, getuigend van hun allerbeste smaak als kunst-

[p. 210]

kenners.

‘Pardon, collega,’ zei mijnheer Vandenstene, Belgisch antiekkenner bij uitnemendheid, ‘maar ik méén toch te weten, dat het symbool van Christus-Koning pas tot vorm is gekomen in de tweede helft van de zestiende eeuw...’ Hij zei dit net luid genoeg om de heer Rosenberger enorm voor gek te zetten, en daarbij zelf een wetenschappelijk air te verkrijgen.

Rosenberger kreeg een kleur en dacht zichtbaar na. ‘Dat - betwijfel ik...’ zei hij zwak. ‘De Christus-Koning wordt reeds in de veertiende eeuw genoemd, als ik mij niet vergis, bij -’

Maar Vandenstene glimlachte: ‘Als u zich niet vergist...! U vergist zich immers schrómelijk, duizendmaal vergeving, mijnheer!’ En om de zaak meteen geheel omver te stoten, vervolgde hij als docerend: ‘Dit is een aller-charmantste uitbeelding van Koning David... Bizónder goed, ik ben er verrukt van!...’

Het publiek blikte nu naar hem, wetende dat de heer Rosenberger weinig meer in 't midden zou kunnen brengen. Die had zich hooghartig en bloedrood afgewend. ‘Nonsens,’ zei hij half duidelijk, ‘dit is zo onmiskenbaar Christus-Koning - wie de middeleeuwse mystiek kent...’

Doch Vandenstene glimlachte vernietigend. Hij voelde zich evenzeer koning als dat bronzen beeld daar.

En kijk, daar had je dan de Nederlandse kenner Barents. Een eenvoudig man, men zag hem zijn kunde niet aan; maar goed, in kringen van deskundigen was de naam Barents voldoende om elk certificaat waar te doen zijn.

‘Mooi, nietwaar,’ zei Barents, ‘dit beeld van de rustende koning bij het Heilig Kind...!’

Vandenstene draaide zich om alsof hij gestoken was. ‘Koning David bedoel je,’ zei hij.

‘Nee,’ lachte Barents vriendelijk, ‘nee, jongenlief - dit is een zéér uitzonderlijk beeld - typisch mystieke benadering van het Kerstgebeuren uit de late middeleeuwen: de rustende koning bij het Heilig Kind.’

Vandenstene slikte. ‘Maar dat kàn niet!’ zei hij.

‘Kom, kom,’ troostte Barents. Rosenberger glimlachte nu weer.

‘En hier hebben wij dan het gotische beeld van een zittende koningsfiguur,’ kondigde de veilingmeester aan, ‘gedateerd om-

[p. 211]

streeks 1460, in een uitzonderlijk edele alliage brons, afkomstig uit Frankrijk. Kroon en scepter bezet met robijnen, smaragden en amethisten-cabochons.’

Het beeld werd omhoog geheven door drie dienaren, zodat elk het goed kon zien. ‘Het is Koning David!’ siste Vandenstene.

‘De zittende koning!’ snauwde Barents. Het was warm in de zaal. -

‘Jullie zijn allebei verrückt,’ zei Rosenberger, ‘dit is Christus-Koning! Een idioot, die iets anders ziet!’

‘Stommelingen!’ zuchtte Barents. En haalde geïrriteerd de schouders op.

Toen schreden twee politie-ambtenaren door de zaal naar voren, met een eenvoudige kerel. ‘Hoe komt u aan dat beeld...?’ vroegen de politiemensen aan de veilingmeester van Antonino.

Tja, het was uit een boedel gekomen, van een eenzaam overleden man ergens in Bourgogne... De Christus-Koning, de Koning David, de rustende Koning. ‘Nee, le roi François!’ zei de eenvoudige man. ‘Dit is het beeld van onze goede koning François, dat vijf jaar geleden uit de kerk van Saint Jean des Fleurs Blanches is geroofd...! Hij hoort als middenstuk op het grafmonument bij ons...!’

Het beeld werd in beslag genomen. Er ontstond geweldige opwinding, allen spraken door elkaar. De heren Rosenberger, Vandenstene en Barents groetten mekander niet bij het weggaan. Zij waren alle drie díép in gedachten.