In het hol van de tamme leeuw

kleine klucht

[p. 63]

8

‘Lief kind,’ zei mevrouw Gravelinc (zij gebruikte deze aanspreekvorm alleen wanneer zij meelij voelde, want in feite vond ze niemand lief), ‘er zijn afschuwelijke dingen uitgekomen.’

‘O, hémel!’ antwoordde Liza, haar tranen vergetend zodat ze droog kwam te staan. ‘Van mij weet níémand iets! Vertel me alstublieft heel weinig, want ik voel me oud worden, als ik zo moet denken!’

‘A propos van oud worden,’ hernam haar moeder, ‘je kinderen willen allebei trouwen. Àllebéí!...’

Liza rees overeind met een lichte kreet. ‘O, hémeltje’ zei ze hees. ‘Ook dat nog! Ik hoop maar dat ze 't in Godsnaam niet tegen Hendrik zeggen, anders heeft hij weer nieuwe uitvluchten voor die auto!...’

Mevrouw Gravelinc posteerde zich achter de vleugel en trachtte haar ademhaling te matigen, die de laatste overhaaste ren niet wilde vergeven. Tussen de ademvlagen door wist de bejaarde dame haar dochter toch te vertellen, op wie de respectievelijke keuzen waren gevallen. Liza kronkelde en wrong haar handen. ‘Dat 't juist nú moest gebeuren!’ kreunde ze. ‘En allebei ongefortuneerd!...’

Dit ergerde mevrouw Gravelinc, die stellig meende dat een moeder eerder over haar kinderen behoorde te tobben, en die bovendien in haar jeugd alleen maar deftig was geweest, zonder omlijsting van aards bezit. ‘Ik begrijp niet, hoe je zó oppervlakkig kunt zijn!’ berispte ze. ‘In míjn familie zat het niet!’

‘Papá zal wel oppervlakkig zijn geweest,’ bedacht Liza, die haar vader altijd een held had gevonden zonder besef van de volgende dag.

‘Dat was hij!’ beaamde mevrouw Gravelinc. ‘Hij ging een huwelijk met me aan alsof het een peuleschilletje was! En achteraf liet hij me zes kinderen krijgen, terwijl hij poker speelde.’ Ze blikte somber voor zich heen. De herinnering aan dat poker-spelen scheen alle charme voor haar te missen. ‘Ik

[p. 64]

zou zo graag eens wat meer rust en vrede willen hebben,’ vertelde ze. Maar als zovelen vergat zij, dat je niets kunt oogsten, wat niet is gezaaid. Zij had met onnatuurlijke gloed gevochten voor andermans onrust, en leek nog niet met emeritaat te zijn gegaan.

Ze luisterde gespannen naar voetstappen, die de gang overklonken; en terwijl haar ogen die van haar dochter zochten in een onverklankt S.O.S., hoopte ze met alle hoop die na de laatste opwinding nog in haar was gebleven, dat het niet haar schoonzoon zou zijn, welke zij daar hoorden.

Liza's blikken waren ook niet rustig, want zelfs met haar zeer kleine dosis begrip overzag zij, dat haar moeder niet voor de reeds overmatig aanwezige slanke lijn haar tempo zo had opgevoerd, toen zij de muziekkamer betrad.

De stappen kwamen naderbij.

Zij hadden iets zoekends, alsof ze hun slachtoffer kwijt waren en tasteteenden naar schopwraak. Zij leken bijna te spits voor zo'n grove man. -

Mevrouw Gravelinc rechtte haar wervelkolom en voelde met fladderende vingers aan haar broche. Bijtijds beheerste zij een gelegenheids-kuchje en in plaats daarvan trok ze de wenkbrauwen op. Nu dan. -

De voetstappen stonden stil en bevoelden een spoor.

Liza richtte zich op in haar huilstoel en hing haar ogen aan de deur.

De voetstappen lieten een cent vallen en zochten ernaar. Dat was geruststellend, want Liza noch mevrouw Gravelinc had ooit meneer Van der Spa naar een cent zien zoeken.

Toch kregen ze allebei nog even een striem over het hart, toen er meteen aan de deur werd gekloppevingerd.

‘Bib-bin-nen,’ loog Liza, en knipperde met haar ogen naar tranen; maar ze was onverhoeds opgedroogd, en vluchtte dus in een glimlach. Mevrouw Gravelinc stond naast haar, onmachtig om zich op haar knieën achter de vleugel te laten verdwijnen, in treffende mimicri stram als een totempaal.

En binnen kwam vooreerst alleen het blonde, verzorgde hoofd van de secretaris, op natuurlijke hoogte. ‘Neemt u me niet kwalijk,’ zei het hoofd.

‘N-nee,’ stemde Liza bereidwillig toe, ‘wat wilt u?’

[p. 65]

‘Ik wilde afscheid nemen,’ zei het hoofd.

‘Afscheid nemen?’ herhaalde mevrouw Gravelinc, en onttotempaalde zich.

‘Ja, mevrouw,’ stemde het hoofd toe.

‘Komt u eerst eens binnen,’ beval mevrouw Gravelinc, ‘en sluit die deur.’

Dat deed de jongeman, en bovendien nog zes stappen m hun richting, waarna hij officieel aan zijn jasje trok. ‘Ik vond het niet meer dan beleefd, u even goedendag te zeggen, en te bedanken voor uw gastvrijheid, voordat ik vertrek,’ zei Bob.

‘Waaròm gaat u weg?’ informeerde de oudste dame, die zich toch wel zo veel van haar eigen jeugd herinnerde, dat ze het weggaan van een verliefde jongeman op zo'n ogenblik ongerijmd achtte.

‘Ik ben ontslagen, mevrouw,’ antwoordde hij met een buiging en gevoel.

‘Ontslagen?!!’ herhaalde de oude dame nog eens zijn woorden, en rechtte haar rug vollediger, zodat ze bijna achterover sloeg. ‘WIE HEEFT U ONTSLAGEN???’

‘Meneer Van der Spa, mevrouw,’ zei Bob.

‘Dat kan toch niet, als u net bent verloofd met Hetty,’ bedacht Liza. Zij hield er altijd een volstrekt aparte logica op na.

‘En waarom ontslaat hij u?!?!’ wilde mevrouw Gravelinc weten. Ze meende de reden wel te begrijpen, maar bij Hendrik kon je afwijkingen verwachten.

‘Meneer,’ begon Bob moedig, en trachtte slikkend enige discretie in de oude ogen te vinden (maar vond die niet), ‘wenst mij niet als schoonzoon.’

‘Is dàt het!...’ zei mevrouw Gravelinc, met alle kentekenen van een ras-echte Sherlockin. Haar rug was nu zo kamplustig recht, dat ze op een achterover hellend onbewoonbaar verklaard duivendak begon te lijken.

Er viel een kort zwijgen, omdat Bob niets wist te zeggen, Liza niets zei, en mevrouw Gravelinc nadacht. Een mug zoemde en tikte intrigant tegen de ruiten; Liza zuchtte en de overige wereld wachtte verveeld.

Toen voelde mevrouw Gravelinc voor de afwisseling eens aan haar kapsel, en sprak triomfantelijk: ‘Ik engageer u als secretaris voor mezelf. Ik heb al zo lang uitgekeken naar een

[p. 66]

goede, betrouwbare kracht, die mijn correspondentie zou kunnen behandelen.’

Bob zwiepte van het buigen en meende te dromen.

‘Máá!...’ mekkerde Liza, ‘u ontvangt nog geen drie brieven in een week!’

‘U zult echter begrijpen,’ oversprak haar moeder dergelijke nutteloze overwegingen, ‘dat in een gezin, waar de heer des huizes alles voor zichzelf behoudt, uitgezonderd de stikstof die hij noodgedwongen uitademt, niemand het salaris kan opbrengen, dat hij deed.’

Bob boog nogmaals. Het kon hem niet schelen, al had zij een geldelijke vergoeding van hem geëist.

‘Mama!...’ zei Liza, die begon te begrijpen dat er iets onaardigs werd gezegd van haar man; en dat hoorde niet zo.

‘Láát mij, Liza!’ vermaande haar moeder, en trok een Napoleon-gezicht. ‘Ik zal Hendrik tonen, dat hij mij, Antoinette Berendina Gravelinc geboren Bentenborg, niet ongestraft kan bijten of opjagen!’

‘Maar hij hééft u nog niet gebeten!’ stribbelde Liza tegen.

‘Ik zal hem temmen,’ knerste de wraakgodin, ‘tèmmen!..., tot hij zichzelf niet meer vertrouwt zonder een ketting om zijn hals!’

‘Afschuwelijk!’ vond Liza; die subiet besloot, dan niet meer met hem te gaan wandelen in het openbaar.

Haar moeder had geen aandacht voor zulke bedenkingen. ‘U installeert zich dus in mijn zitkamer,’ wendde ze zich tot Bob, die van binnen uit begon te stralen. ‘En ìk zal zorgen, dat u kunt blijven overnachten in de kamer, die u tot nu toe bewoonde.’

‘Graag, mevrouw!’ zei Bob dankbaar, en verliet haastig het vertrek; want in een huis waar het geluk zo snel draaide, kon het ook wel eens vlug terugdraaien.

Mevrouw Gravelinc veroorloofde zich, zo krom te gaan staan dat haar ruggegraat recht werd en niet langer een overspannen springveer leek. Ze tastte geïnspireerd naar haar kapsel en naar haar broche en naar haar rokken, die nog niet anders hadden gedaan dan sluik neerhangen. Daarna legde ze een van haar vermoeide vingers tegen haar neus en zei: ‘Kom mee in de tuin, Liza. Ik wil vrij praten en ongestoord kunnen na-

[p. 67]

denken.’

‘Ik heb al zó veel gepraat,’ stribbelde Liza tegen.

‘Maar niet over het juiste onderwerp,’ wist haar moeder met gezag.

Liza trachtte door middel van uitgestrekte armen en leuningomklemmende handen overeind te komen. Ze voelde dat ze nog lang niet genoeg had gepeinsd over haar zorgen. ‘Ik kàn niet,’ meldde ze, met op één na haar allerzwakste stem.

‘Onzin!’ antwoordde mevrouw Gravelinc scherp. Toen keek ze naar buiten in de zon-overgoten tuin vol heerlijke groene bomen en felkleurige bloemen; en daar zag ze haar schoonzoon langzaam over een grindpad naar de oprijlaan lopen. Ze keurde zijn dikke, kwaadaardige rug en de plompe stappen van zijn burgerlijke rijkaards-schoenen en ze dacht aan het verschrikkelijke gezicht, dat hij tegen haar had getrokken in de eetkamer; en aan zijn grijpende vingers, later in het studeervertrek. Ze wist opeens heel zeker, niet familieziek te zijn.

‘Hm,’ zei ze; en keek neer op haar van tranen en waandenkbeelden vervulde dochter, ‘we kunnen hier ook wel praten en nadenken.’

En dat deden ze toen.