Gedachten op het groot schilderboek
van den heer Gerard de Lairesse.
In tenebris Lux.
LAiresss schildergeest ontsluit haar hofpoortaal,
Alwaar 't leerzuchtig oog weid in eens Vorsten zaal,
Naêr kunst en maat gebouwt, verrykt met taafereelen,
Van 's meesters hand volwrocht door verw en konstpenceelen,
Naêr Reeden aangelegt, door Weetenschap bestiert,
Met kleuren geschaakeert, gedommelt en gesiert,
Verdiept, verhoogt, doormengt met schaaduwen of lichten,
Daar d'ed'le kunst vereischt 't gebruik der schilderplichten.
't Zy 's mans doorlucht verstand Geschiedenissen maalt,
Of sticht een trots Gebouw uit Romaas grond gehaalt,
En volgt d'Aaloudheid na, op 't spoor der wakk're mannen,
Om tot de Bouwkonst al zyn krachten in te spannen,
En 't prachtig groots gesticht volmaakt in stand en leest,
Met Grieks' en Roomsch praal te sieren door zyn geest.
Of bootst naêr 't leeven 't Beeld, dat kunstryk schynt te leeven,
Of maalt de baare Zee, die, heemelwaard gedreeven,
Stuuwt waaterberg op berg, tot woest geweld gewent,
Daar zich de heemel wreekt van 't waaterdreigement,
En 't held're middaglicht in wolken legt gedompelt.
Om niet op 't onvoorzienst te werden overrompelt.
Of maalt de zachte Vloed en vlak gekamde Zee,
Daar veilig dobb'rend dryft 't nest van Halcioné;
Of leid het straalend oog in weelige Landsdouwen,
Om 't vee, geboomte, vrucht en bloemen aan te schouwen,
Doorklieft met Beek en Bron en zilv're Waatervliet,
Daar 't heemelhoog gebergt, verflaauwend' in 't verschiet,
Smelt in de dunne lucht verlicht door zonnestraalen,
| |
Of daar de lust hem noopt 't Stilleeven af te maalen,
Of 't Beeld te klinken uit de harde marmersteen,
Gebytelt naêr de maat, voltooit in al haar leên.
Het zy Graveerkonst lust in kooper, steen, metaalen
En and're stoffen haar gedachten af te maalen.
Of, dat men 't schouwtooneel sticht op een vasten grond,
Daar Bouw- en Schilderkonst geen misstal ooit in vond.
Dit alles leert Laires, schoon hy 't gezicht moet missen,
En leid ons, door zyn geest, in die geheimenissen,
Die 't scherpgesleepe bryn in zyne blindheid ziet,
Veel klaarder als het oog dat heldre straalen schiet,
Wiens groote Schildergeest, zo ver in konst ervaaren,
In alle deelen kan Apelles evenaaren,
Gelyk daar blyken zyn van dat doorstraalend licht,
Eer hem 't wreed noodlot trof en sloeg in het gezicht,
Daar zyn verheeve ziel bleef ongekreukt, vol luister,
En spreit, schoon 't lichchaam lyd, een klaarder glans, in 't duister.
Men troost zich in 's Mans leed, en hoor zyn lessen aan,
Door zyn geleert vernuft geschildert op dees blaên.
ABR. ALEWYN.
|
|
Auteursrechtvrij