|
| |
| |
| |
Te Brussel.
| |
| |
XIII
Te Brussel.
- In der waerheid, ik kan u niet gelooven, Karel. Men heeft my berigt dat hy nog altoos kwynend is, en zyne liefde scheen my zoo innig en zoo diep, dat ik by wylen voor hem een opregt medelyden gevoeld heb.
- En wel iets meer, mogelyk? Anders toch zoudt gy my niet zoo gedurig om nieuws vragen!
- He! he!... Wie weet? Het is voor eene vrouw niet zeer onaengenaem zich als eene godheid aenbeden te zien; en in drift en eerbied
| |
| |
ging die brave jongen u duizendwerf te boven.
- Susannah, gy plaegt my weder; gy vergeet met hoeveel nayver ik u bemin.
- Mag ik niet? Sinds hoe lang heb ik niet vergeten dat de man dien ik lief heb, eens zyne min aen de freule van Fellenberch geboden heeft? -
Deze woorden vielen den jongeling hard; maer hy bédekte onder eenen grimlach den gryns die zyn gelaet bekroop, en, op zyne hielen draeijend, wendde hy zich met eene hupsche beweging tot een vensterraem.
- Het is mooi weder van daeg; het onweêr van gister heeft de lucht verfrischt. Een vriend wacht my. Tot morgen, Susannah! - en hy vatte de hand der freule om er den afscheidkus op te drukken; doch zy klemde dezelve met hare beide palmen en riep lachend:
- Gy handelt niet heusch, Karel; gy maekt misbruik van uwe magt. Een hoogst bitter en onverdiend verwyt doet gy my, en stoort u daerna om een jokkend woord. Kom, kom! maken wy den vrede; ik zou moeten gebelgd zyn; maer met u is het al om niet, gy weet te wel dat gy myn meester zyt.
| |
| |
- Ik ben uw dienaer, Susannah; en indien het u in het minst kan aengenaem wezen, wil ik gaerne myn vriend een weinig laten wachten.
- Goede Karel! sprak het meisje, den jonker eenen zoen op den mond drukkend, en zy wierp zich onachtzaem op eenen rustzetel. - Maer, - vervolgde zy na eene wyl, - maer zeg my toch, om Gods wil, waerom wy van Norbrecht van Wesenbeke geen woord meer hooren?
- Nog! riep de jonker ongeduldig.
- Nu, nu, maek u niet weder toornig; gy kent immers de rede waerom ik hem terug wensch.
- ô Indien ik hopen mogt dat uwe poogingen gelukken konden, dan zou ik zelve hem voor uwe voeten wederbrengen; want hem en de zynen haet ik uit den grond van myn hart; maer zyne lippen zyn vernageld of wel hy heeft u niets te bekennen.
- Dit geloof ik niet. Om alles te weten heeft my niets ontbroken dan tyd.
- Nu toch is het te laet. Hy is regtzinnig tot zyne bruid teruggekeerd. -
De freule sloeg eenen scherpen blik in Karel's oog, en zy moest er de staving zyns gezegden in lezen, daer zy antwoordde:
| |
| |
- Dan toch omdat ik niet daer was! - en een grimlach van gevleide eigenliefde blonk op heur gelaet.
De jongeling liet heure hand los, en wandelde met lange schreden door de zael.
- Ho, mompelde hy halfluid, ho! zy is gelukkig! Tusschen my en Norbrecht kan zy kiezen; en ik...... Oh! die fiere Fellenberch zal myne wraek gevoelen; zy zal leeren wien zy schandelyk verstooten heeft, met smaed heeft weggejaegd!
- Wat zegt gy by u zelven, myn goede? vroeg Susannah.
- Dat er niemand aen uwe betooverende bevalligheid wederstaen kan, - antwoordde Karel met eenen streelenden en verliefden oogslag.
- Smeichelaer! riep het meisje, waerom zyt gy niet altoos zoo zoet en zoo liefelyk? ô Mogt gy eens in ernst gelooven dat ik Norbrecht bemin! -
Eene deur sprong met geweld open.
- Dit woord is eene leugen, eene goddelooze, onbeschaemde leugen! - riep een jongeling, de zael binnenstuivend. - En gy... zyt eene verworpene bespiederin!.... Die man, die dáér,
| |
| |
nevens uwe zyde staet, is uw boelschap! het is een lafaerd, een verachtelyke huichelaer! -
De spraek is onmagtig om het uitwerksel te beschryven dat deze woorden, en nog meer het voorkomen van hem die ze sprak, op Susannah en op van Mansfelt, uitoefenden. De spreker nogtans was niemand dan Norbrecht van Wesenbeke; doch niet den Norbrecht dien zy te voren gekend hadden. Van zyne fynbesnedene en eenigermate verwyfde gelaetstrekken, van zyne roozen wangen, van zyn kozenden blik, van zyne zoete jongelingsstem, bleef geen spoor. Met verscheurde kleederen, met verwarde lokken, en verwilderde oogen stond hy dáér; zyne spraek was dor en rouw, zyn aengezicht afgeteerd, bleek en mat als dit van eenen doode. Hoekachtig en vervaerlyk waren zyne gebaerden, en zelfs van Mansfelt, by den eersten stond van eenen onnoemelyken schrik bevangen, week terug voor branden van Norbrecht's oogen.
Susannah stond onbeweeglyk als door Godes hand geraekt. Zy de ongevoelige, de hartelooze, waende dat de Hemel haer op dit oogenblik voor heur godvergeten leven straffen wilde en de schimme hares bedrogenen minnaers tot wreker
| |
| |
over heure boosheid gemaekt had. Deze inspraek van het bygeloof schokte haer zoo hevig dat zy zich tot het loochenen van hare veinzery geene kracht gevoelde, en door eene openhartige bekentenis derzelve hare vergiffenis wenschte aftesmeeken. Doch heur wil bleef onuitgevoerd; de bangheid harer ziel had hare ledematen versteven, hare tonge verlamd, haren gorgel gesloten. Nogtans klonk elk van Norbrecht's woorden duidelyk in haer oor:
- Heeft men u myne komst geboodschapt, edele burggravin, dat gy aen deze zegt hoe gy my bemint? Denkt gy misschien my langer nog te bedriegen met uwe helsche vonden?.. De tyd uwer bekoringen is uit, hoort gy! het tooverzegel dat my aen u vastknelde, is verbroken! Lang genoeg heb ik u ten spot geweest; lang genoeg ten slave, en uw doodend venyn heeft lang genoeg myn hart doorwreet!.. Ik weet wat uwe zoenen kosten, Mevrouw, aen welken prys uwe omhelzingen veil zyn! ô schandelyk, eerloos hebt gy met my gehandeld! In de klauwen Satan's was ik, terwyl ik voor eenen engel meende te knielen. Dáér!.. kent gy ditpapier? kent gy het schryven Gonzalez'? ô Wee my!... Op den dag dat ik de
| |
| |
liefde uit uwe brandende oogen dacht te lezen, was het een brandstapel die er in gloeide! -
Deze lange verwyting van Norbrecht deed op Susannah een ander uitwerksel dan dit welk de spreker verhoopt had. Verre van by dezelve te verstommen, voelde de Spaenjaerdin hare vrees en hare verbaesdheid verdwynen, namate de jonker heviger werd en meer door de woede vervoerd. Haer schrik was uit enkel bygeloof, niet uit beduchtheid voor een werkelyk lyfsgevaer, geboren, en moest dus met het verzwinden harer dwaling bedaren.
Met de geestverkalming, deed zich ook heure natuerlyke inborst weder op. Zy lachte in zichzelve om hare kinderlyke beschroomdheid, en besloot tot hare diepe en behendige veinzery weder toevlucht te nemen, zoohaest de woede van Norbrecht, tot het toppunt gestegen, een weinig dalen zou. Doch niet alleen de jonge Wesenbeke bragt haer in verlegenheid, ook Mansfelt's onstuimig karakter deed haer beven. Deze staerde nu echter met schynbare kalmte op den woedenden jonker, en slechts de bleekheid zyner wangen, by de ligte beving zyner lippen, kon eenigen toorn vermoeden doen.
| |
| |
- Was het om eene eerlooze bespiederin te beschermen, - huilde Norbrecht voort, - was het om eene vrouw zonder ziel, zonder trouw, zonder schaemte van den dood te redden, dat ik my onder de hielen uwer roekelooze soldeniers heb laten vertrappen! Zeg! Was het opdat gy my eenen kerker zoudt, openen dat ik u het leven behouden moest? Ho! huichel niet langer! speel de verwondering niet, noch de verbolgendheid, noch den grootmoed! Hier! hier is uw vonnis, en hier ook myne wraek! Zie dit verachtelyk stuk papier; weet gy wat het is? In myne hand is het een gloeijend yzer waermede ik uw voorhoofd zal brandmerken!... En gy, van Mansfelt, gy ook zyt een verrader, een diepgevallen en verachtelyke mensch! Gy kendet ongetwyfeld de booze verlangens van deze vrouw, wen gy u als middelaer tusschen ons beide gesteld hebt. U ook wacht loon naer werken, en ik dank myne nichte omdat zy u naer weerde heeft behandeld, als zy u als een knecht heeft weggejaegd! -
Van Mansfelt deed eenen stap tot Norbrecht vooruit en hief zyne hand op, om hem in het aengezicht te slaen. Wellicht ook zou hy zulk
| |
| |
gedaen hebben, had een biddende oogslag van Susannah hem in zyn voornemen niet tegengehouden. De freule sprong tusschen beide en sprak:
- ô Ridder Mansfelt, sla geene acht op de woorden van uwen vriend. Gy ziet hoe onbeschaemd men hem heeft bedrogen. Bitterder dan u heeft hy my gehoond, en nogtans voel ik geenen toorn tegen hem; ja, myne liefde blyft even groot, even vurig. De woede die hem vervoerd is onregtveerdig, maer zy is redelyk. Gelooft hy niet aen een helsch bedrog?
- Slange, riep Norbrecht, slange, Satan had uwe stem toen hy Eva deed vallen; maer uwe kunst is onmagtig op myn gemoed. Neen! gy zult my niet andermael verleiden.
- Ridder! - hernam de freule, zich nogmaels tot van Mansfelt wendende, - mag ik u om eene genade bidden? Laet my alleen met uwen vriend; ik wil hem de waerheid bekennen, en morgen drukt gy zyne hand als die van een broeder. -
De jonge krygsman sloeg by deze woorden eenen wraekgierigen blik op van Wesenbeke en ging wellicht een weigerend antwoord geven; doch de smeekende gebaerden van Susannah
| |
| |
deden nogmaels, zoo het scheen, zyn inzicht veranderen. Zich op eens tot haer keerend, sprak hy haer in het oor:
- Die man moet sterven!
- Ga, hy is in onze magt. -
Dit antwoord van de freule werd, even als van Mansfelt's gezegde, zoo stil gesproken dat het door Norbrecht onbemerkt bleef.
Nauwlyks had de ridder het vertrek verlaten of Susannah plaetste zich voor van Wesenbeke en stuerde haren blik regtstreeks en onbeschaemd in zyne oogen. Als onder eenen waren slangenblik werd de jonker onder deszelfs werking duizelig en verblind. De Spaenjaerdin was nu de eerste die het stilzwygen verbrak.
- Die brief van Pater Gonzalez hoort my toe; men heeft my denzelven in Ter Siecken gestolen.
- Hoe, gy durft dit schrift erkennen; gy zegt niet dat het valsch is en nagemaekt? Het hoort haer toe; en de rampzalige bezwykt niet onder de schande!
- Norbrecht, hernam de Spaensche, is het zoo dat ik u na zoo lang een afzyn moest wederzien? Om onze scheiding heb ik getreurd totter
| |
| |
dood, en nu keert gy by my terug niet als ongeduldvolle minnaer; maer als een doodvyand, met den haet in het hart, met de vermaledyding in den mond. Norbrecht, die brief hoort my toe, is aen my geschreven.
- En gy hebt geantwoord?
- Dat ik Gonzalez ten dienste stond! -
De jonge Wesenbeke trad eenen stap achteruit en bleef, als versteend, met open mond en verglaesden blik op het meisje staren. Deze ging voort:
- Ja, Norbrecht, dit gevaer heb ik om u willen loopen. Gy zyt een ketter en ik wist het. Myne zelfsopoffering alleen heeft u tot nu van den kerker, ja, van den brandstapel bevryd. Ik heb gehuicheld, Norbrecht, lang gehuicheld; maer niet jegens u. En myne belooning is hoon en verachting! Hoor my, en oordeel tusschen my en zy die u bedrogen hebben. Gy weet hoeveel bespieders er der Heilige Inquisitie ten dienste staen, en Gonzalez' brief leert u dat uw gezin als kettersch was aengeklaegd. Ik weigerend, had men u met luiken omringd, men had elk uwer voetstappen doen bewaken en uw lot was beslist. Ik wilde u redden, ik wilde het omdat myn
| |
| |
leven door myne liefde aen het uwe verbonden is, en ik verkoor den eenigsten middel dien men my aenbood, ik vernederde my tot eene verfoeijelyke bespiedster, ik toonde my eerzuchtig en geldgierig, ik sprak als konde een huwelyk met den ouden hartog van Sierra-Fuoca, myn vurig verlangen naer hoogeren stand verzadigen; ik zwoer uwe geheimen te putten en die der Inquisitie overteleveren; ik zwoer, en gy leeft... voor my te haten en te vermaledyden! -
De jonge Wesenbeke sprak niet; hy liet zich in eenen zetel nedervallen, en zyn hoofd op beide zyne handpalmen leunend, werd hy aen een ongenoemd lyden ten prooi. De twyfel die by de eerste lezing van Gonzalez brief, in zynen boezem gedaeld was, had zich gedurende de vermattingen zyner dolle nachtreis, in eene verzekering van Susannah's valschheid veranderd, en hoe zeer dit denkbeeld hem ook folterde, had het hem uit de ondraeglykste aller kwellingen, uit de onzekerheid verlost. Nu rees diezelfde twyfel weder op; alles scheen hem duisterder, verwarder dan te voren. Hy twyfelde aen zyn eigen bestaen, aen zyne zinnen, aen zyn geheugen, aen zyn oordeel, aen zynen geest. Lange
| |
| |
zuchten mengden zich in zynen mond met kreten van razerny, biddende galmen met onuitgesproken vloeken. Deze staet duerde lang, en doofde voor het oogenblik alle kracht, allen wil by den jongen edeling uit. Ook, als Susannah, tot hem naderend, zyne hand in de hare greep, stiet hy die niet weg. Zy sprak, en hare stem was weemoedig en tranenvol:
- Myn goede Norbrecht, oh! geloof my, nooit had ik u met myne zelfsopoffering bekend gemaekt; het was my een zoo zalig genoegen voor u in stilte gevaer te loopen; maer de vyanden van ons geluk, zy die ons voor eeuwig hebben willen scheiden, zyn het die myne daden verheerlyken.
- Susannah! spreekt gy waerheid?
- Norbrecht! Norbrecht! snikte de Spaenjaerdin, gy twyfelt nog!... Word woedend, vervloek my, overlaed my met hoon en smaed! Uwe driften zal ik lyden, zonder klagt, zonder wederspraek lyden; maer uw koele twyfel breekt my het hart.
- ô! het is een afgrysselyk, een helsch bedrog!
- Ja, helsch en afgrysselyk; maer nu... -
| |
| |
En als of de kracht tot spreken haer ontbrak, drukte zy haren mond op Norbrecht's vingers.
Een wyl verliep in doodsche stilzwygen. Eensklaps hoorde men eenen tragen stap in eene naburige zael. Susannah stond ylings op.
- Norbrecht, sprak zy, ga heen; ik hoor de hartoginne. Spoed u, daer, in myne kamer; in dezen staet, met die verwarde lokken, met die verscheurde kleederen van hopman welke u niet behooren, mag zy u niet zien! Hier zyn wy in de dienstzael. -
De jonker gehoorzaemde werktuiglyk.
Met statige houding en treurig gelaet, trad Margareta van Parma voorby.
|
|
Auteursrechtvrij