|
| |
| |
| |
De verzoening.
| |
| |
XI
De verzoening.
Nog een paer dagen verliepen er eer Norbrecht's ylhoofdigheid, met de aenvallen der wondkoorts, een einde nam. Getrouw aen hare schrikkelyke taek, had Annah, geen oogenblik het ziekebed verlatende, zonder medehulp of troost, de eindelooze nachten doorwaekt. Ysselyk was heur lyden geweest, en meer dan eens had zy uit het gebed alleen de sterkte mogen putten om in haer voornemen te volharden en onder de zware beproeving niet te bezwyken.
Zy had nu ook het zich voorgestelde doel
| |
| |
bereikt, en ten loon heurer zelfsopoffering, het geheim hares bruidegoms voor ieders oor mogen verhelen. Noch de oude Wesenbeke noch zyn zoon Lauwreys hadden de beweegrede van Annah's gedrag kunnen verdenken, dewyl de geneesheer, in nakoming van den gedanen eed, hun verzekerd had, dat enkel de noodzakelykheid van den gekwetste aen alle roerende gewaerwording te onttrekken, er oorzaek toe gaf.
Norbrecht zelve wist niets van alles wat er na de verovering van Ter Siecken gebeurd was, en wen hy by het krieken van den vierden morgen, uit eenen langen en verkwikkenden slaep oprees, dwaelden zyne blikken eenigen tyd langzaem en verbaesd op de voorwerpen die hem omringden, tot dat zy zich ten leste met eene onderzoekende strakheid vestigden op het edele meisje dat hy voor zyne bedsponde staen zag:
- Waer ben ik, sprak de zieke met eene flauwe en afgebrokene stem - waer ben ik? Ik voel myn hoofd zoo verward, myn lichaem zoo zwak; alles draeit rond my heen; myne oogen schemeren. Ben ik in myne slaepkamer of word ik door myne zinnen bedrogen! Zyt gy het, Annah, die dáér voor my staet?
| |
| |
- ô Myn God! riep het meisje met eenen blydschapvollen kreet, - ô myn God! Hy is gered! Ik dank U! - en tranen van vreugde ontsprongen haer oog:
- Ik ben zoo afgemat, Annah. Ben ik ziek geweest? Elk lid doet my zeer; wat beteekenen alle die zwachtels rond myn lyf?
- Nu verstaet gy my; niet waer? Nu hoort gy my. De Hemel zy gedankt. Geheugt het u niet Norbrecht? Over eenige dagen zyt gy, gekwetst en buiten kennis, naer hier gevoerd. -
Al het gebeurde schoot den jongeling nu eensklaps te binnen. Zyne wandeling met Susannah, de aenval van Ter Siecken, de onversaegdheid met dewelke hy de Spaenjaerdin had verdedigd, zyn val en zyne vertrappeling onder de voeten der woeste krygslieden, dit alles geheugde hem, doch verder gingen zyne herinneringen niet. Te vergeefs poogde hy derzelver afgesneden draed weder aen een te knoopen, eene onaenvulbare gaping bleef er tusschen dezelve bestaen.
Hoezeer echter zyn geheugen verward en duister was, hadden toch zyne denkbeelden kracht en klaerheid genoeg verkregen, om hem op weinige stonden al het gevaerlyke van zynen
| |
| |
toestand te laten inzien; daerom, hoe hevig hem ook het lot van Susannah da Candore ontrustte, besloot hy geen enkel woord van haer te reppen, en hy hernam:
- ô Geef my een weinig te drinken, myne goede nichte, ik heb grooten dorst - en nadat de jonkvrouw aen zyne bede voldaen had, ging hy voort. - Myn blik wordt helderer, Annah; ik zie dat gy sterk geweend hebt... God! wat zyt gy bleek! Wat schynt gy vermoeid! Mogelyk hebt gy hier dezen nacht gewaekt, zeg?... Gy weent, Annah; waerom weent gy?
- Ik ween van blydschap, Norbrecht, omdat ik zie dat gy waerlyk gered zyt... Ach! hoe zal uw vader, hoe zal Lauwreys verheugd zyn, by het hooren van zulk een gelukkig nieuws! Wacht een oogenblik; ik ga het hun aenkondigen en ben aenstonds terug. -
En de freule, hare tranen droogende, verliet het vertrek.
De vreugde van den ouden Wesenbeke en zynen anderen zoon was groot om Norbrecht's herstelling, die voorts van dag tot dag toenam en weldra alle vrees voor hervalling verdwynen deed. Nogtans waren er eenige maenden ver- | |
| |
loopen, en de herfst was dáér, eer de jongeling alle zyne krachten herwonnen had. Intusschentyd had er zich, zoowel in zyn gevoel als in het lot van het vaderland, eene groote verandering opgedaen.
Wy hebben het reeds gezegd, de jonge Wesenbeke was een man in wien een zwak karakter zich met onstuimige en ligtontvonkende driften paerde; maer wiens onbedorven hart door alles wat groot en edel is, geroerd kon worden, en eene aenhoudende ophitsing der driften noodig had om in het kwaed te volharden. Zyne genezing was op verre na niet volkomen, wanneer hy reeds, door de gestadige zorg en de verkleefdheid zyner nichte getroffen, zyne liefde voor de Spaenjaerdin voelde verminderen, namate hy zyne dankbaerheid voor Annah zag aengroeijen.
Op eenen zoelen zomeravond, wandelde hy met haer alleen in den tuin. Hy was zeer zwak en door het voortdurend lyden uitgeput; doch zyn vermagerd wezen had aen ernst en uitdruk-drukking gewonnen wat het aen lieflykheid kon verloren hebben. Zyne regter hand leunde op den arm van zyne nichte en telkens dat hy zyn
| |
| |
oog op haer liet dalen, scheen hy aen eene innige aendoening ten prooi. Bywylen verborg hy eenen traen die onder zyne wimpers biggelde.
Aen het einde des tuins stond een klein looverhuisje dat door Annah geliefdkoosd werd. Meer dan eens was zy daer de verydeling van alle heure geluksdroomen gaen beweenen, en meer dan ooit was hetzelve haer duerbaer, nu dat er de sombere tint van het najaer, met zyne geelende en ryzende bladeren, met den stand harer ziele overeenstemde. Daer was het ook dat zy haren bruidegom by trage schreden heengeleidde.
Beide zetteden zich neder. De aendoening des jonkers scheen stond by stond grooter te worden en tot een waerlyk lyden over te gaen. Hy bleef stom en roerloos met het hoofd op de borst gebogen, en voor hem die Norbrecht kende, was het zichtbaer dat eene dier schokkende bevechtingen zyner driften hem ging aentasten. Eensklaps sidderde zyn lichaem als onder eene magnetische aenraking. Hy stuerde een langen en hardnekkigen blik in de oogen van Annah die ter zelfdertyd met eene hemelsche uitdrukking
| |
| |
van liefde en medelyden op haren bruidegom nederzag.
Norbrecht bragt zyne twee handen gevouwen vooruit als iemand die gaet bidden, en riep met eene stem vol berouw en vurige smeeking.
- Annah! myne bruid! gy zyt een engel des Hemels, en ik, ik ben een ongelukkige die niet weerd is u van verre te zien. Gy weet het niet, neen! Gy zyt te goed en te zuiver om my te kunnen verdenken, maer ik heb groote misslagen begaen. Een helsche drift heeft my verblind, ik heb aen eene andere vrouw woorden van liefde gesproken; want ik kende den schat niet dien ik versmaedde, ik wist niet welk een hart er in uwen boezem klopte, welk een engel ik verre van my stiet. Ik aenzag u als een kind dat de liefde niet kon begrypen, dat my als een broeder beminde, meer niet; en ik verliet u zonder wroeging. -
Annah, ofschoon Norbrecht haer sedert eenigen tyd vriendelyker en vertrouwelyker geweest was, verwachtte zich niet op eene zoo openhartige bekentenis zyner ontrouw, en de vreugde glom te gelyk met de verwondering op heur gelaet. Zy poogde eenige woorden te stameren, doch de jongeling hernam:
| |
| |
- ô Annah! vervloek my nog niet; jaeg my nog niet uit uwe tegenwoordigheid! Hetgeen ik u zeg is wreed, ja; het moet u uw harte breken; maer het is ook vernederend voor my, u myne feilen te moeten bekennen. En dit moet ik; myn geweten wordt te diep gefolterd, myn boezem is te benauwd in uwe tegenwoordigheid. Ik ben een verworpeling, een eedbreker, ik ben een misdadige tegen u, en uwe vergiffenis heb ik noodig om een weinig rust te vinden. -
Tranen van engelenzaligheid sprongen uit 's meisjes oogen, en terwyl zy eenen blik van verzoening op haren bruidegom sloeg, snikte zy:
- Norbrecht! Norbrecht! spreek my niet van vergiffenis! Ik bemin u en ben te gelukkig. Alles, alles zy vergeten!
- Neen zoo niet, zoo niet, hernam de jonker, gy moet myne misdaed kennen eer gy die vergeven kunt. Gy weet niet tot hoe verre myne ontrouw gegaen is, gy weet niet hoe diep ik huichelde wanneer ik u van liefde sprak. Wat myn mond tot u zegde, zegde myn hart tot eene andere, dat weet gy niet; dat ik een valschaert en een bedrieger geweest ben, weet gy niet!
| |
| |
- Zwyg, zwyg, Norbrecht, ik weet alles. Ik heb uwe liefde voor de Spaensche gekend. Reeds eenmael, in uwe wondkoorts, hebt gy my die droevige biecht gesproken; verbryzel nu myn hart niet weder. Gy bemint my, zegt gy, en ik geloof u; maer zwyg, zwyg, laet ons alles vergeten.
- Gy wist het, engel! en gy hebt my niet verlaten, gy hebt my niet vervloekt en veracht! riep de jonker, zich voor Annah's knien werpende, - gy hebt my bygestaen, my verzorgd, my gediend, my bemind. Gy hebt goede en troostende woorden gevonden, voor my die u rampzalig maekte, die uwe liefde met ontrouw, uwe verkleefdheid met verlatenis beloonde! ô Annah, ik mag u niet meer beminnen, u aenbidden moet ik, want God zelve is niet barmhartiger dan gy.
- Ja, gy hebt my doen lyden, oneindig doen lyden, Norbrecht; maer gy hebt het gezegd, ik was een kind voor u, en gy wist niet hoe innig, ik u beminde; daerom klaeg ik niet, heb ik u niets te vergeven. Zie myne tranen, zie myne vreugde, en heb dank, gy die met een woord myn geluk hersteld, myne folteringen betaeld hebt. -
| |
| |
De jonge Wesenbeke drukte eenen vurigen zoen op Annah's lippen. Eenen tyd bleven zy beide stilzwygend op elkander staren en een zalige lach kiemde bywylen tusschen hunne betraende blikken. Lang stonden zy daer en vormden een roerend tafereel; zy schenen als twee engelen Gods in beschouwing zyner Almagt. Hun gelaet, voor weinige stonden door smart en nawee zoo droef versomberd, ontwelkte nu onder den glans dier onvermengde zaligheid welke het ellendige menschdom zoo zelden smaken mag. Wellicht zweefden hunne zielen, der aerde ontvloden, in dien zuiveren kring van ligt en genot in welken ons geen wereldsch lyden meer naken kan. Norbrecht was de eerste die het stilzwygen brak:
- Engel, sprak hy, ô zeg my nog eens dat myne ooren my niet bedriegen, dat ik in geene droomwereld leef; want nauwlyks durf ik aen uwe woorden geloof slaen. Ik heb u beleedigd, zwaer en onvergeeflyk beleedigd; ik heb het geluk, de rust van u gansche leven in de waegschael gezet, en dit om aen eenen valschen en onbezonnenen drift te gehoorzamen, en gy, gy wreekt u met my meerder liefde, meerder zelfs- | |
| |
opoffering te betoonen. De lange dagen myner krankheid hebt gy nevens myne ziekebed doorgebragt, met my te dienen, my te troosten; en... geen woord, geen enkel woord, geen teeken heeft uwe eigene boezempyn verraden.
- Ik bemin, ô ik bemin u, myn bruidegom, zuchtte het meisje.
- Ik zag wel dat uw wezen ernstiger werd, uwe houding statiger, ik zag wel dat uwe wangen verbleekten en dat uwe trekken by stonden de uitdrukking der smart aennamen; maer die stonden vloden heen met de snelheid eener bliksemstrael, en de gedachte dat gy u om myne ziekte bedroefdet, verbande by my alle verdenken op eene diepere kwael. ô Myne bruid, hoe goddelyk, hoe schoon zyt gy! Hoe klein en verachtelyk ben ik nevens u! Gy hebt my vergeven, ja; maer my zelven heb ik nog geene vergiffenis geschonken; voortaen hoort myn leven u toe, u alleen, uitsluitelyk toe; en dan slechts zal ik zonder wroeging uwe liefde genieten, wanneer ik u elken stond van lyden met dagen van vreugd en genoegen zal vergoed hebben.
- ô Myn Norbrecht, denk niet langer aen
| |
| |
het verleden; vergeet die tyden van ongeluk, zoo als ik die vergeten zal, en wees als te voren mynen bruidegom en mynen beschermer.
- Gebied en ik zal gehoorzamen, myne lieve; maer laet my myne zonden boeten, laet my u toonen dat myne liefde tot u uit geene ydele woorden bestaet, opdat ik uwer genade weerdig worde, en uwe edelmoedige vergiffenis moge verdienen. -
Annah verviel by deze woorden in eene diepe mymering, en werd droef als of zy zich plotselings iets herinnerd had dat haer tot den kring der aerdsche ellenden wederriep. Norbrecht verraste dien zweem van droefheid op heur wezen, en in zynen drift opgetogen, ging hy voort:
- Neen, geloof niet dat myne liefde eene tyde-looze vlam zy, geloof niet dat ik ooit in myne dwaling hervallen kan; dat ik u ooit verlate!... Het is uw lichaem niet, uwe ledenschoonheid, de bekoorlykheid van uw gelaet dat ik in u lief heb; myne liefde tot u steunt op de onvergankelykheid: uwe ziel is het die tot de myne gesproken heeft, en het gevoel uwer volmaektheid, woont dáér in het diepste van myne borst. Ik had de leugen voor de waerheid genomen; ik had
| |
| |
naer de stemme der zinnen geluisterd, wen ik geloofde de inspraek van het hart te hooren. Neen, Annah, dit is u nooit ontrouw geweest. Nu voel ik het. Myne liefde tot u is innig, zy boezemt my geene goddelooze gedachten in; my dunkt ik ben grooter sinds ik u bemin; terwyl ik my elders vernederd, klein en lafhartig gevoelde. ô Wees niet bekommerd voor de toekomst! myne liefde, ik zweer het, is onmetelyk en eindeloos. -
Het meisje ligtte haer hoofd op en drukte vurig de handen des jonkers, doch heur gelaet bleef beneveld.
- Ik geloof u myn bruidegom; myn hart heeft my lang gezegd dat gy de waerheid spreekt; maer ik ben min gelukkig dan daer even. Ik durf u niet zeggen wat my op den boezem ligt; gy zoudt wellicht denken dat ik nog kinderachtig ben, en bygeloovig. Ik heb als een voorgevoelen dat my yzen doet.
- Waerom aen ongeluk en wederspoed denken, myne lieve? De tyden zyn slecht, wel is waer, en onze overtuiging in zaken van geloof, onze liefde tot vryheid en vaderland, onze haet tegen Spaenje, onze afschuw voor gewetens- | |
| |
dwang, dit alles kan, ja, het ongeluk over ons huis trekken, maer dan toch scheiden wy niet, wy vluchten samen of...
- Wy sterven samen, wilt gy zeggen. Ja, Norbrecht, zonder u ware de dood my bitter, en het leven onlydelyk. -
Deze woorden had het meisje met vurige vervoering uitgesproken; doch by het woord: dood werd zy door eene koude huivering overvallen, en het kenmerk der innige droefheid, drukte zich weder op heur gelaet. Het scheen als of zy in hare ziel tegen een onbekend gevaer worstelde. Eindelyk vroeg zy aen Norbrecht:
- Weet gy wie uw eerste geneesheer geweest is?
- Ja, Annah, vader heeft het my gezegd. Het is een bekwaem en verstandig man, en droevig is het dat andere zaken hem zoo spoedig elders hebben geroepen. Zonder dit ware ik nu mogelyk te volle genezen.
- Ja, Norbrecht; maer tot hoe verre zoudt gy hem uw geheim durven toevertrouwen, zoo hy u beloofde het niet tegen u te gebruiken.
- In dit geval zou ik hem zonder terughouding in myn hart laten lezen. Myn betrouwen
| |
| |
in hem is onvoorwaerdelyk, grenzeloos, omdat hy streng is in het nakomen der goddelyke wetten en strenger nog in het volbrengen zyner beloften.
- Kom, Norbrecht, geef my uwen arm. Ik hoor de stem van uwen vader en van Lauwreys die tot ons komen. -
De jongeling vatte nu den arm zyner bruid en stapte uit het looverhuisje met het hoofd opgeheven en fier. Hy bragt de fyne vingeren zyner Annah voor zynen mond en liet zyne lippen bevend en brandend er op rusten. Het meisje trok hare hand met eenen grimlach terug, en spelenderwyze dwong zy haren bruidegom tot zynen vader vooruit te gaen. 's Meisjes gelaet was nu teenemael verhelderd. Daer heur voorgevoelen, enkel uit bevreesdheid voor het geheim haers bruidegoms ontstaen was, was dit nu ook uit heuren geest verdwenen, en voor het eerste mael sinds lange weken, mogt zy vry en onbedwongen ademen.
Sedert dien dag was de freule van Fellenberch de gelukkigste bruid op aerde. Norbrecht kreeg allengskens met de gerustheid des gemoeds ook de gezondheid des lichaems terug. Annah had
| |
| |
hem al het gebeurde verhaeld; voorts werd er aen van Mansfelt of aen Susannah da Candore niet meer gedacht en zoo het meisje haer vorig lyden niet gansch vergeten had, dan toch, verre van heuren boezem met treurigheid te vervullen, was deszelfs geheugenis haer eene vreugde te meer.
|
|
Auteursrechtvrij