|
| |
| |
| |
In de kroeg.
| |
| |
V
In de kroeg.
In de Kloosterstraet, regt over eene der zydeuren der abtdy van Sinte-Michiel, bestond toen ter tyde een bouwvallig huisje welks wyde en donkere benedenkamer aen het laegste gemeen tot eenekroeg verstrekte. Daer was het dat, eenige dagen na het koddige steekspel, welk wy onzen lezeren slechts in deszelfs grootste bezonderheden hebben voorgesteld, Klaes Debinder, met zynen makker der Groote-Markt, voor eene hardhouten tafel en eenen pot Antwerpschen bruinen, was gezeten.
| |
| |
Mogt men naer den eersten oogslag oordeelen, dan waren beide gezellen volslagen spelers, want beider blik was zonder ophouden op een versleten kaertspel vastgekleefd, en by de aendacht welke zy aen deze oefening verleenden, zou men gezegd hebben dat de prys om welken zy tuischten, belangryk zyn moest en buitengewoon. Dit evenwel belettede hen in geenervoege tusschen elk hunner slagen, eenige woorden te wisselen, welke, zoo als men ligt vermoeden kan, op de dagelyksche gebeurtenissen betrek hadden.
Voor een gemeen toehoorer was er uit hunne samenspraek weinig nut te trekken, alleenlyk kenden zy alle verledene voorvallen en wisten zelfs iets of wat van de toekomende, want zy behoorden tot die volksklasse welke, altoos tot alle slach van stondig handwerk gereed, zonder zich bestendig met een enkel bezig te houden, de middenplaets tusschen den ambachtsman en den bedelaer bekleedt. Hun beroep riep hen dus op vele plaetsen en liet hun tyd genoeg overig om alle nieuwigheden natespeuren. Ook luisterde de oude weerdin, die by den haerd te spinnen zat, met gretigheid op hunne woorden:
| |
| |
- Klaveren boer! Ik heb hooren zeggen...
- Troeven acht, ik heb gekocht, wel nu?
- Schippen aes ...hooren zeggen dat er binnen eenige dagen...
- Schippen tien, een goed beetje.
- Daer is jas; wat hebt ge er opteleggen? ...eene groote processie zal rond gaen.
- 'k Heb niets als nel! ik geloof dat de duivel in myne kaert ziet!.. Gy hebt het mis, Klaes, er zal geene processie zyn... Laet ons tellen.
- Tel zelf; gy hebt het minste op... Ik weet het nogtans van den keuster van Sint-Andries.
- En ik van niemand niet... Een, vier, veertien, vyf-en-twintig, zes-en-dertig! Gy hebt honderd en tien met den lesten slag. Gy zyt ver uit... Ik weet het van niemand niet, en toch weet ik het beter dan uw keuster van Sint-Andries... Hola, jongen! zoo niet, geen twee te vegen! Ik ben boven de vyftig met den derde dien ik straks heb opgewezen. Geen aerzak!
- Ik moet geven.... De keuster van Sint-Andries heeft my gezegd het te weten...
- Onderschud de kaerten wat beter.
- Van den keuster van Sint-Joris, die het wist van den klokkeluider uit Ons-liev-Vrouwe...
| |
| |
- Zie dat gy het spel niet en vergeeft.
- Neem af!..... die het van Mynheer den Choordeken zelfs had hooren vertellen.
- Praetjens, Klaes, niets als praetjens! Ik weet het beter en blyf by myn woord.
- Speel uit, Koben... Zult gy my zeggen wat gy er van weet.
- Fluskens... Wat is er troef?
- Harten nel.
- Ik zal beginnen met te rooven.
- Alweder! Het is wel te zien dat gy voor uwen eersten roof de galg niet gekust hebt!
- Ah! ah! ah! Het is de... -
Hier werden de woorden van Koben door het binnentreden van eenen vierden persoon afgebroken. Ofschoon deze noch door zyne kleeding, noch door zyne gebaerden, niets meer dan een gewoonen werkman verraedde, bragt zyne komst nogtans een zonderling uitwerksel op onze spelers te weeg. Zy verstomden dermate dat men zelfs geen gelispel uit hunnen mond meer hoorde. Echter dit getuigde slechts dat de man hun teenemael onbekend was; want op die tyden van tweespalt en burgertwist, aenzag men allen onbekende als eenen vyand.
| |
| |
De nieuweling wist dit zeker zoo wel als iemand; althans sloeg hy niet het minste acht op het stilzwygen der beide gezellen, die hy met eenen volmondigen ‘goeden avond’ begroette; en, na dat hy de weerdin om eene pint bruin bier verzocht had, ging hy zich aen het ander einde der kamer nederzetten. Hier liet een hooge voetschabel hem toe zich by het verheven vensterraem te plaetsen en, by het heldere maenlicht, al wat er in de Kloosterstraet omging, gade te slaen. Dit was ongetwyfeld wat hy verlangd had; trouwens zyn oog bleef gestadig naer buiten gerigt.
Ondertusschen waren Klaes en zyn makker wat stouter geworden, en onderzochten den vreemdeling op hunne beurt. Uit hunne suizende woorden kon men het volgende vatten:
- Het is een werkman, Koben; zie liever de versleten ellebogen van zyne ronde wambas, zyne gestopte kousen en zyne lakenen pots.
- Dit zie ik ook wel, maer waer by komt het dan dat wy hem niet kennen?
- Och! wat weet ik? Het is er mogelyk een die van Brussel, van Leuven of van Gent, naer hier om werk komt zoeken.
| |
| |
Ja! dan is hy waerachtig wel gevallen! Er is zelfs voor de jongens van de stad geen arm stuksken brood meer te winnen.
- Het zyn die vervloekte Calvers die al ons melk hebben uitgezopen.
- Nu! nu, Klaes, dat hebben de Calvers toch alleen niet gedaen; de Maraentjes weten er ook van te klappen.
- Pst.
- Gy hebt gelyk, vriendje; houdt uwe tongen gebonden, zei de predikant Pieter Herman, volgens apostel Esopus, kapittel een van het derde vers.
- Juist zoo! maer zie eens hoe bleek er toch die kerel uitziet; ik denk hem waerachtig nog dieper uitgehongerd dan wy. -
Op dit gezegde kreeg Klaes Debinder geen onmiddelyk antwoord van zynen makker. Deze scheen zich met moeite iets te willen herinneren en sprak na een wylig zwygen:
- Ik wenschte wel, vriend Debinder, dat uw keuster van Sint-Andries nu by ons ware. Er is my een wonderbaer gedacht over dien uitgemergden kerel te binnen gekomen. Ik kan er niet aen doen, maer hoe meer ik dit bleek
| |
| |
gezicht, dit groot voorhoofd en die blinkende zwarte oogen bekyk, hoe meer ik vinde dat hy gelykt naer....
- Wien?
- Naer Pieter Herman, den predikant van de Geuzen. -
Het scheelde weinig of Klaes Debinder borst op deze woorden in eenen schaterlach uit. Hy weêrhield zich nogtans; maer dit mael werd zyn antwoord luide genoeg gesproken om van den vreemdeling verstaen te worden:
- Ik geloof waerachtig, Koben, dat gy onder wege zyt om zot te worden! Sedert dat gy de boodschappen van Jonker van Mansfelt doet, wilt gy wat al te slim zyn! De man van wien gy spreekt, is sinds lang over zee. -
Als of nu Klaes, met de stem te verheffen, de kluisters der voorzichtigheid, welke tot dan toe de tongen der gezellen gebonden hadden, in eens verbroken had, antwoordde Koben met onbedwongen stemme:
- Dit weet ik zoo wel als gy. Zelfs zal ik u zeggen dat Pieter Herman de Heilige Besnydenis met zich naer Londen heeft genomen en dat daerom de processie, waer wy straks van spra- | |
| |
ken, geene plaets zal hebben. Maer dat geeft niets aen de zaek. -
De naem van Van Mansfelt had de aendacht des vreemdelings eenigzins gaende gemaekt, en wanneer er van Pieter Herman rede was, kon hy zich niet wederhouden eenen schichtigen blik op de sprekers te werpen, doch keerde weldra, zoo gerust als te voren, het oog naer de straet, waer er op dit oogenblik voor hem iets belangrykers scheen omtegaen. Echter was er op dezelve niets te zien als een rykgekleede jongeling, die door het luikgaetje van de reedsbekende zypoort, de toelating in de abtdy van Sinte-Michiel scheen te vragen.
Na een oogenblik kwam een leekebroeder openen, en de straet hernam hare vorige stilte. Van op dien stond scheen de onbekende nog dieper dan te voren in gedachten verslonden. Klaes Debinder had ondertusschen aen de weerdin gevraegd of zy den man niet kende; en deze geantwoord hebbende dat het een Mechelsche ambachtsman was, die sedert eenige dagen te Antwerpen om werk was komen zoeken, en alle avonden in haer huis een pintjen bier verteren kwam, had Koben moeten bekennen dat
| |
| |
zyne gissingen ten minste ongegrond waren. Nu gingen de spelers voort.
- Klaveren aes is troef. Ik sta nog op twee.
- En ik moet maer een meer vegen om uit te zyn. Vier van harten aes. Zyn ze goed, Koben!
- Heel goed. Ik heb er niets op aftewyzen. Speel maer op.
- Nog eerst rooven! Daer is troeven aes; ik wil ze niet lang in handen hebben.
- Troeven heer. De slag is aen u.
- En de jas?
- Aen u.
- En de vrouw?
- Aen my met nelleken.
- Nu is het op met uwen troef. Harten aes!
- Ik moet verzaken. Daer!
- En de heer, en de vrouw, en de boer! Ik ben verre over de honderd, vriendje, en gy betaelt het gelach.
- Laet ons tellen. Oh! wat zie ik daer! Het spel is niet goed, gy hebt met troeven acht geroofd!
- Met troeven zeven...
- Met troeven acht, zeg ik. Er is een van de klavers dat wat vuil is, maer het is eene acht.
| |
| |
- Het is eene zeven! Gy zoekt altoos te krakeelen als gy verliest.
- Klaes, ge zyt gelukkig dat wy vrienden zyn; maer ik zeg u, by den duivel, dat het eene acht is.
- Hoor, Koben, het lust my niet langer te twisten; dat de weerdinne beslisse.
- Het is my om het even. Kom eens hier, moeder, en zeg eens aen mynen vriend Debinder dat hy het gelach moet betalen, want van my zult gy zeker van avond geen negenmanneken in uwe tesch krygen.
- Och Siminis kinderen! Hoe zou ik dat kunnen, vrienden, antwoordde de weerdin, uwe jonge oogen zyn immers beter dan die van een oud wyf, zoo als ik ben. Myn bril is sinds lang gebroken, en Koben weet wel dat Seppen de kramer over mynen dorpel niet meer komt sedert dat myne jongste dochter getrouwd is.
- Dat 's een slechte uitvlucht, moederken; hervatte Klaes, gy hebt in 't geheel uwen bril niet van noode om eene klaveren zeven uit eene klaveren acht te kennen.
- In alle geval, viel Koben in, zou de vriend die by 't venster zit ons kunnen helpen. Dien
| |
| |
zyne oogen staen voor 't minste goed in zynen kop. -
Dit krakeel was den vreemdeling tot nu toe uiterlyk onverschillig gebleven; zelfs scheen hy er in het geheel geene aendacht op geslagen te hebben, en Koben verwachtte zeker niet dat zyne zydelingsche vraeg een antwoord zou hebben bekomen. Hoe onbeleefd het verzoek dan geweest was, trad echter de uitgenoodigde spoedig tot by de twisters en sprak, met eenen onmiskenbaren mechelschen tongval, terwyl de uitdrukking der welwillendheid zyn bleek gelaet betrok:
- Het schynt, vriend, dat Mynheer van Mansfelt uwe diensten niet al te wel en betaelt, want ik zou durven wedden dat gy geenen stuiver in uwen zak hebt, en dat Klaes geen drie blanken bezit.
- De toover hael my, vriend; maer wie gy zyn moogt, sprak Koben, ik moet bekennen dat uwe oogen nog beter in uwen kop staen dan ik het dacht, mits gy door het laken en de voering myner wambas zien kunt.
- Gy zyt in Antwerpen nog al armer dan wy in Mechelen, hernam de onbekende, het was
| |
| |
wel de moeite weerd dat ik naer hier om werk kwam zoeken.
- Voor het oogenblik, vriend, heb ik daer niets tegen in te brengen, mits ik waerachtig zoo arm als Job ben. Ik hoop toch binnen weinige dagen beter voorzien te zyn. Jonker van Mansfelt heeft my gezegd dat hy van zin is overmorgen de Geuzen nieuw-kerk, in den Reigersgang, te koopen, en dan is zeker al het gerommel voor my. Intusschen zal myn maet het gelach betalen. Niet waer Klaesken?
- Ha! nu bekent gy dat het eene zeven is?
- Zeven of acht, wat geeft het aen de zaek, mits ik u zeg dat ik geen stuiver in den zak heb.
- Het geeft er zoo veel aen dat de Mechelaer gelyk heeft. Ik bezit geen drie blanken. Maer als moederken ons wil borgen?
- Ja! ja! riep de oude weerdin, borgen, het is altyd borgen! Ik wil niet zeggen, dat gy of Koben er niet goed voor en zyt; God bewaer my van aen eerlyke lui zoo te kort te doen; maer gy weet dat de tyden slecht zyn. Van daeg is er zoo een meester en morgen een ander, en men knoopt nu zoo veel eerlyke lui aen den strop, of werpt hen in de Schelde. Dat 's een; en langs
| |
| |
een anderen kant myn brouwer komt morgen om zyn oortjens, en denkt eens hoe ik daer zou staen... Ik heb nog nooit myn huisbaes of myn brouwer naer hun geld doen wachten, omdat...
De stem der weerdin welke in het begin haer ongeduld verraden had, en dan wat zoeter was geworden, bekwam nu weder dien bitsigen en schreeuwenden toon, die het gesprek der gegemeene vrouwen naer een voortdurend gekyf doet gelyken. Doch de onbekende brak op eens hare woorden af met het volgende gezegde:
- Nu, nu, moeder, wees niet ongerust; ik ben ook niet al te ryk, maer ik zal de vrienden bystaen waer ik kan. Ik ben weinig bekend in Antwerpen, en ik hoor dat Koben hier veel kennis heeft. Welnu als hy my de hand wil geven, dan betael ik tot de laetste duit.
- Dat heet spreken, riep Koben, en ik drink op de gezondheid van...
De vreemdeling stond eene poos in gedachten en dan antwoordde hy, terwyl Koben en zyn gezel hunne kruikskens tot op den bodem ledigden: - Van Jan Verhoeven. -
Nog eenigen tyd bleven onze drie mannen in gesprek. De weerdin ging weder met vermaek
| |
| |
naer den kelder, mits zy nu wist dat de Mechelaer beschonk. Deze dronk weinig en evenwel werd er nog meer dan een potje geleêgd, voor zy gezamentlyk de kroege verlieten.
Waerover er, buiten de herberg, tusschen Koben en zynen nieuwen vriend, rede was, hebben wy nergens kunnen ontdekken; alleen hebben wy uit oude bewysstukken geweten dat de gezel van Klaes Debinder, nadien nooit meer gebrek aen geld geleden heeft, alhoewel zyne winsten geringer moesten worden, mits hy ook Jan Verhoeven in den dienst van Jonker van Mansfelt geplaetst had.
|
|
Auteursrechtvrij