Multatuli Encyclopedie

Oorlog,

in de notities in handschrift bij Over Specialiteiten doet m. de volgende uitspraak:

‘Oorlogen zyn nu eenmaal in 't algemeen onvermydelyk, en in zekere byzondere toestanden noodzakelyk. Dikwyls zelfs werken ze nuttig, vooral wanneer men ze vergelykt met zeker soort van verrotting-bevorderende vredes. Maar schyn-oorlogen en kwasi-wetenschappelyke militaire hansworsteryen zyn 'n kanker die uitgeroeid behoort te worden. Dit doel is alleen te bereiken, door de Volken die geld opbrengen voor oorlogsbudgetten, op de leegte der *frazen te wyzen, waarmee men hen sedert eeuwen bedroog.’ (vw v, p. 660)

Hij schrijft in deze notities verder over oorlogvoering:

‘Men begint in te zien dat de honderden millioenen die door heel Europa aan deze spelery zyn ten koste gelegd beter hadden kunnen besteed worden. Héél veel scherpzinnigheid was er niet nodig om dit te begrypen, nadat we reeds zo langen tyd overtuigd waren van de ondoelmatigheid der ridderharnassen.’ (vw v, p. 671-672)

*Atjeh *Jacquerie *Java *Frans-Duitse oorlog *Tachtigjarige oorlog *Pruisisch-Oostenrijkse oorlog