Multatuli Encyclopedie

Horatius Flaccus, Quintus-,

65-8 v.Chr., Romeins dichter, geb. in Venusia (Apulië). Bekend werd zijn Ars Poetica. dd. heeft zich bij de keuze van het ps.

Multatuli wellicht laten inspireren door door vers 413 van Horatius' Ars Poetica (*Multatuli). In Idee 1262 noemt m. de tocht met de trekschuit van Aricia naar Feronia uit het vijfde hekeldicht van Horatius ‘alleraardigst, en... hollands’. ‘Zelfs kikkers en muggen - 't was 'n nachtschuit - ontbreken niet aan de stoffering’ (vw vii, p. 576). In Idee 1264 vertelt hij dat er volgens Horatius getwist en gevochten werd om een plaats in de trekschuit. De schipper werd verweten dat hij wel driehonderd mensen een plaats wilde verkopen, wat echter niet doorging. m. gaat vervolgens in op het commentaar op deze passage van *Casaubonus in diens De satyrica Graecorum poesi et Romanorum satira. Casaubonus schrijft dat de rederij gedwongen werd een bijschuit te leveren. m. vervolgt dat de ‘vernuftige’ *Justus Lipsius ‘de goedheid gehad [heeft] deze zaak tot zekeren graad van helderheid te brengen door ze niet aan te roeren in z'n Antiquarium lectionum libri v (...). Ook in z'n Epistolae selectae spreekt die schryver geen woord over achterblyvers.’ (vw vii, p. 582-583).

In Idee 1265 schrijft hij dat Horatius meer dan de meeste anderen ‘den moed natuurlyk te zyn en te beschryven wat-i waarnam of ondervond.’ (vw vii, p. 586). In de Max Havelaar vinden we in het vijftiende hoofdstuk enkele woorden uit Horatius' Oden (Carmina iii: 3):

‘Weg met al wat herinnert aan Horatius' justum ac tenacem [Lat. rechtvaardig en volhardend]! Trompetten hier, en scherp gekletter van bekkenslag, en gesis van vuurpylen, en gekras van valse snaren, en hier-en-daar een waar woord, dat het mee insluipe als verboden waar, onder bedekking van zoveel getrommel en zoveel gefluit!’ (vw i, p. 216)

Verder citeert m. Horatius enkele malen (bijv. in Over vryen arbeid, vw ii, p. 258 en in de Millioenen-studiën, vw v, p. 101). *Charles Paul de Kock *Quo semel