Multatuli Encyclopedie

Douwes Dekker, Jan-,

1816-1864, broer van Eduard, werd stuurman bij de koopvaardij tot hij in 1851 tabaks-contractant in Rembang op Java werd. Hij trouwde op 4 augustus 1843 met Wilhelmina Frederica Antonia van Leeuwen (1819-1846), hertrouwde op 17 september 1849 met Louise Marie Elise Adolphine Bousquet (1826-1910), met wie hij negen kinderen kreeg, van wie er twee op jonge leeftijd overleden. Hij kwam in 1858 naar Europa en betaalde toen diverse schulden van zijn broer Eduard. Hij woonde tijdelijk te Delft, Brammen en 's-Gravenhage.

In november 1859 bracht hij het handschrift van de Max Havelaar naar *J. van Lennep. In deze tijd logeerde Tine bij hem op zijn buiten De Buthe bij Brummen. In 1856 had zij ook al enige tijd bij Jan gelogeerd, die toen te Kedong in de residentie Bowerno woonde.

Zijn relatie met dd., die sinds 1858 gespannen was, verslechterde toen Jan in 1860 poogde dd. ten gunste van Vrije Arbeid te laten schrijven (brief aan Tine, 12 augustus 1860, vw x, p. 281-283). Maar na mei 1862 - Jan woonde toen in het Willemspark in 's-Gravenhage - verbeterde hun relatie, en logeerde dd. enige tijd bij hem (vw x, p. 541). In november 1862 vertrok Jan met zijn gezin opnieuw naar Indië (vw viii, p. 266, 685).

In een brief aan Tine d.d. 5-8 november 1845 wijdt dd. slechts enkele woorden aan broer Jan:

‘Mijn broeder Jan zoude nu moeten volgen die 3½ jaar ouder is dan ik. Ik heb een uitstekend hoog idée van hem, gij weet dat hij mijn vriend is. Ik mag dus niet veel van hem zeggen om niet partijdig te wezen.’ (vw viii, p. 536)