Denken,
‘Het denken moet geleerd worden.’, aldus m. in Idee 268 (vw ii, p. 465), waaraan hij in een aantekening toevoegt:
‘Zéér stipt genomen - al te stipt misschien (486) - is er een fout in den aanhef van dit Idee. We zyn denkdieren, kunnen denken, en voelen aandrang tot denken: sumus, ergo cogitamus. Denken is ons instinct, onze behoefte, onze roeping, ons wezen.’ (vw ii, p. 695)
Toch klaagt m. dat er in het algemeen te weinig wordt nagedacht over hetgeen men aan informatie tot zich neemt. Men leest wel veel, maar weinigen worden hierdoor aangezet over de stof na te denken:
‘Het ware te wensen dat men een zeer groot gedeelte van den tyd dien men aan het lezen besteedt, doorbracht met denken over 't geen men gelezen had, al was 't dan weinig. (...) Velen begaan de fout waartegen ik waarschuw, zonder zich te kunnen beroepen op overmaat van lektuur. Zy lezen weinig, en tóch slecht. Waarmee dezulken hun gedachten bezighouden gedurende de tyd dat ze niet lezen, is my een raadsel.’ (Idee 745, vw iv, p. 464-465)
*lezen *gedachte *indrukken
Auteursrechtelijk beschermd