Het land van de dorst

[p. 187]

De tragedie van Sebha

De tragische historie van Sebha, die in de harten van de soldaten en de krijgsoversten voortleeft, vormt, meer dan wat ook, een waarschuwing en een voortdurende aanmaning: waakzaam te zijn en alleen te vertrouwen op eigen kracht.

In November 1914, bij de occupatie van Fezzan door de Italiaansche expeditietroepen, drongen deze eerst het allerlaatst door in de Uadi El Gial, na op het fort in Sebha een bezetting te hebben achtergelaten.

De commandant, evenals zijn collega's in de verwijderde omgeving, vertrouwde op de betuigingen van aanhankelijkheid en onderwerping van de bevolking. Het zal daarom geweest zijn, dat hij te weinig maatregelen trof, dat hij het leven van zijn garnizoen con-

[p. 188]

centreerde in de omheinde ruimte beneden het fort. Een plein, dat weliswaar deel uitmaakte van het verdedigbare deel der vesting, doch dat eerst veilig mocht worden geacht, wanneer bij voortduring boven in het fort en de vesting zelf gewaakt werd over het leven van die daar beneden waren.

Het fort was voorloopig hersteld (het stamde uit de tijd der Turco-Arabische oorlogen) en bewapend met voldoende geweren, enkele mitrailleurs en een paar stukken veldgeschut.

Men kan zich voorstellen dat de Italiaansche bezetting beneden verblijf koos, daar at en sliep, en het fort slechts bezet was door de wacht, welke regelmatig werd afgelost.

Bij de occupatie-expeditie waren honderdtallen Fezzaneesche Askari's ingelijfd, benden die men nog maar amper ‘legers’, en zeker geen soldaten noemen mocht. Van krijgstucht moesten zij nog alles leeren, en dat men volledig op hen betrouwen kon, moest de geschiedenis nog uitwijzen.

In de nacht van de 27ste November, tien dagen nadat luitenant Umberto Cuttica gevallen was bij Ubari, in de Uadi El Gial, lieten de boven in het fort gelegerde Askari's een rebellentroep binnen, die over de steenhelling aan de achterzijde van het fort onmerkbaar was genaderd, maakte gemeene zaak met hen en begon een slachting als nergens in Fezzan had plaats gevonden.

Toen men beneden ontwaakte (ongewapend, want de wapens waren alle boven in het fort), kon men zelfs geen veilig heenkomen meer zoeken, omdat van boven de mitrailleurs ratelden, en de scherpschutters, over

[p. 189]

de borstweringen heen, feilloos zuiver de vluchtenden neerschoten als op een drijfjacht. Geen enkele kon later de geschiedenis navertellen, geen enkele redde het lijf.

Als men zich deze geschiedenis te binnen roept, begrijpt men beter, waarom het meerendeel van de troepen hier uit Eritreërs bestaat, en waarom overal het Die Nocteque Vigilat zoo groot en helder op de muren geschilderd staat.