Het land van de dorst

Prélude à l'après-midi

De grond trilt daar onder de voet, de paden dalen langzaam, onmerkbaar schier, naar het donkere midden van de palmengaard. Daar trilt het water tegen de zanderige oevers op, donker en spiegelend. De palmen staan dubbel geschreven op oever en watervlak. Hoe zou er leven zijn, en werkelijkheid, wanneer niet Ali bijwijlen tegen de kemel riep, als hij de ploeg keert, waar dit land tegen de duinen ligt? Dat hóóge, gewende roepen en het stille klikken van de ketting tegen het ijzer zijn mijn eenigste houvast. De rest is onwerkelijk, ontstegen aan tijd en behoefte, en heeft volkomen en volledig aan zich zelf genoeg. Het is daarom dat de leguaan langzamer en langzamer kruipt, nu hij de granaatappel nadert, en wat inzakt tusschen de pooten. Bewegingloos ligt hij tusschen het bedruppelde kruid, en het lichtwit van zijn oogen trilt niet meer in het verstarde brons van de kop.

Ja, zóó was het.... En, toen aan de rand van de tuin, de jongetjes riepen, en de leguaan zich haastte naar waar de kleine geheimen van dier en plant onder de schemering der struiken vergaderd zijn, werd alles teruggezet in de tijd. Het toen en het heden werden tot een groot en herlevend weleer. Want hun naakte lijven waren goudkleurig en schoon, en de aarden pot rustte op de schouders als een schoon siersel, dat

[p. 107]

nimmer zijn nut zou hebben. Achter de ooren droegen zij een bloem, de een 'n geelgouden goudsbloem en de andere het flensende rose van een overbloeide anjelier.

Het water riep zachtjes hun korte namen, toen de voeten daalden van de oever, en liet zich geduldig vangen binnen de duisternis van het aarden vat.

Waar de spiegel in kringen ging leven, trilden de palmen mee, en de veeren ster van hun bladeren trilde in steeds kleinere partikels van bladgroen en stengelgrijs. Het werd nog later in de middag, met langere schaduwen en een zachte wind, die aan de eene zijde het lichaam weer bewust deed worden en omzien naar de kant, waar de bosschages open waren. Hadi kwam, kleiner nog dan gisteren, toen ik met hem sprak voor de ronde doorgang naar zijn huis. Hij bemerkte mij niet, maar wat zou ik trouwens aan zijn zachte gaan veranderd hebben? Hij droeg een dik, geknoopt koord over de schouder, en in de hand een aangepunte, lange palmblad-nerf.

Vlak bij de plaats, waar ik gelegen was, onder de drie palmen die sterker en hooger dan de anderen uitgroeiden boven de tuin, hield hij stil.

Hij sloeg het koord om de stam, dat boven zijn hoofd steunde in de inkepingen, daar waar de oude oksels van de gevallen bladeren ringvormig om het hout heen stonden, en heesch zich met een enkele, soepele ruk van zijn armen naar boven. Zoo sloeg hij telkens dat touw weer uit, een moment als zwevend tegen de stam, en dan steeg het slanke bruine lichaam, tot hij ten leste de kroon met de handen beroeren kon. Klein leek hij nu, klein en broos tegen de blauwe hemel, en wonend

[p. 108]

in de hoogte, als een dier dat van de kroppende groei van de boom zijn voedsel en zijn heil verwachtte. Dan wrikte hij de stok in de geelgroene kolven, waarbinnen de duizendvoudige bloei nog besloten was, en als de strakke boei van de bladeren ontsloten werd, wuifden de bloeistengels daaruit, een geelgroene koraaltak in het blauwe water van de lucht.

En wat deed hij daarna, daarboven? Ik keek tegen zijn slanke rug, en hoe daarin beurtelings de spierbundels gespannen en weer slap werden. Maar ik wist hoe hij tevoren bij de mannelijke palm was geweest, en hoe hij nu, in stilte, en wetend hoe hiervan vrucht en welvaart afhankelijk was, het stuifmeel op de begeerige stempels bracht. Nu zullen de kleine groene dadels zwellen, honderd, duizend aan een enkele kroon, tot zij sappig en van kracht doortrokken, geplukt worden en op hoopen gelegd, op de wollen tapijten, die slechts eens in het jaar worden gespreid.