Het land van de dorst

Tempel in de avond

Hier, op deze plaats, hebben wij de avond afgewacht. Mijn voeten schuifelen over de fijne nerven van jaren en jaren gestapeld agaven-blad. Het blad van de olijven ruischt en schuimt zilverig, als de wind het keert. Ver over de zee komt de avond aan, helder nog van gelaat, maar reeds hangen van de einder de sluiers af van schemering en duisternis. Waarom wordt nu alles één groot en donker lijfsbehoef, een onbestemde begeerte, een tot de keel stijgende weemoed, en komen de teederheden, die nimmer diep genoeg begraven zijn, terug, als werd alles nieuw geboren en ving zoo dadelijk het leven nieuw en oorspronkelijk aan? De eerste lampeschijn komt over het water, en langs de smalle paden keeren de kinderen naar huis.

[p. 69]

Ze werpen de ruikers weg van roosmarijn en vlinderbloemen, en die welken nu in het stof langs de weg. Nu is het tijd de laatste honderd meter te klimmen, nu, nu alleen de onbekende, nooit-geschreven gang van zingende woorden mij een bevrijding zou zijn.

Het pad wordt een weg, van ruwe, vierkante steenen, vier naast-een, langzaam in treden klimmend naar het plateau. Het losgeraakte mozaiek knerpt onder de voet, de kleine marmeren steentjes, die verloren vielen uit de tempelvloer.

Dan staan de gebroken en gescherfde zuilen voor mij. Drie beuren nog het trotsche kapiteel, het laatste deel van fries en dak, de anderen zijn geknot en gestorven. Een orgel van marmer, in steeds lager dalende pijpen, waarin de wind ten avond een lied blaast van weleer.

[p. 70]

Zoo staan nu in Rome, in Pompëi, in Segesta, in Selinunte, in Syracuse, in Taormina, de zuilen en de tempels in de vallende avond, en zien, hoe de amandel bloeit, en het jaar jong wordt, hoe boom en plant en bloem in twintig eeuwen niet veranderd zijn.

De wind waait door het perystilium van Glaucus' huis, door de zuilenhallen van Agentum, door de ruïne van Venus' tempel boven Trapani, en rust hier uit, tegen de heuvels, in het zachte kreupelbosch, tegen de wilde vijgen, niet wetend hoe onbemerkt hier nog een enkel mensch van het verleden droomt. Een mensch die op weg is naar Rome's vierde kust, naar het land waarin, toen hier de toga langs de treden zwierde, de kohorten de standaard uitdroegen, en de heerschappij en de macht van het Imperium vestigden met het korte, snijdende zwaard en de hevige slag van de strijdbijl.

Laat ik dalen, nu het avond wordt.

Langs de geurende citroenen, door de wilde ravijnen die vol agaven staan. Want het wordt avond, en nog eer de nacht valt, wil de trein mij verder naar het Zuiden dragen, naar de haven, waarin de boot varensree ligt voor de overzij.

Voor de vierde kust, die ons zijn teeken zond in de zuilen, en waarvan de wind zong in de kolommen van Solunte, achter ons in gepeinzen gezonken hoofd.